Οι αρχιτέκτονες ήταν τεχνίτες με γνώσεις περισσότερο πρακτικές και τεχνικές, ενώ οι μηχανικοί και οι μηχανοποιοί διέθεταν ακαδημαϊκή κατάρτιση. Είχαν την εύνοια του παλατιού, βρίσκονταν ψηλά στην κοινωνική ιεραρχία και διέθεταν κοινωνική αναγνώριση. Κατά τους πρώτους χρόνους επέβλεπαν τις εργασίες και κατεύθυναν τους τεχνίτες στο εργοτάξιο, κρατώντας – όπως μαρτυρούν σχετικές παραστάσεις - μια μακριά, λεπτή ράβδο. Ανάμεσα στους μηχανικούς αυτούς ξεχωρίζουν οι μορφές του Ανθέμιου από τη Μίλητο και του Ισίδωρου από τις Τράλλεις της Λυκίας στη Μικρά Ασία, οι οποίοι έκτισαν το ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.

30. Ο Ιουστινιανός, ως αρχιτέκτονας, καθοδηγεί το κτίσιμο του ναού της Αγίας Σοφίας.

Μεταξύ του χορηγού και του αρχιτέκτονα παρεμβάλλονται ο εργολάβος, οι μεσίτες, οι επιστήκοντες, οι οποίοι ασχολούνται με την πληρωμή και τις προμήθειες των υλικών, αλλά όχι με κατασκευαστικά θέματα που παρουσιάζονται στο εργοτάξιο. Αργότερα στη θέση τους αναφέρονται συχνά οικοδόμοι και πρωτομαΐστορες, πρόσωπα με περισσότερο τεχνική και εμπειρική κατάρτιση.

Οι αυτοκράτορες εμφανίζονται συχνά κατά την παράδοση, ως χορηγοί, να υπαγορεύουν σχέδια και να υποδεικνύουν λύσεις σε διάφορα κατασκευαστικά προβλήματα. Σε εκκλησιαστικά οικοδομήματα συχνά οι άγιοι εμφανίζονται ως κτήτορες, αρχιτέκτονες και εργολάβοι ταυτόχρονα.

Μεταξύ των εργολάβων και των εργοδοτών υπογράφονται συμφωνίες (ομολογίαι) δεσμευτικές και για τους δύο. Στην περίπτωση που αυτές αθετούνται το κράτος επεμβαίνει νομοθετικά για να ρυθμίσει την τήρησή τους.