Περιβάλλον και Πολιτισμός: Ένας νέος θεσμός
Το Υπουργείο Πολιτισμού, έχοντας τη πεποίθηση ότι τα θέματα του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης συνδέονται άρρηκτα με τον πολιτισμό, σχεδιάζει και θέτει σε εφαρμογή από το 2008 το νέο θεσμό Περιβάλλον και Πολιτισμός, προκειμένου να αναδειχθούν και να γίνουν συνείδηση όλων οι δεσμοί ανάμεσα στο φυσικό και τον πολιτιστικό πλούτο της χώρας μας. Με το νέο θεσμό εγκαινιάζεται ένας ακόμη δίαυλος επικοινωνίας που θα φέρει τους πολίτες στο πλευρό των προσπαθειών για την προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το Υπουργείο Πολιτισμού απευθύνει μια πρόσκληση για μια γιορτή Άνοιξης, ανοιχτών μουσείων και αρχαιολογικών χώρων - όπου τα μνημεία συμβιώνουν αρμονικά με τη φύση. Κεντρικό θέμα της εκστρατείας για το 2008 είναι «Το Δέντρο της Ζωής σε 4 εποχές» με τους συμβολισμούς που απορρέουν από τη μορφή του αλλά και την απεικόνισή του στη τέχνη διαχρονικά.
Ο εορτασμός θα πλαισιώνεται από ποικίλες εκδηλώσεις, περιηγήσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της επικράτειας. Την ευθύνη της διοργάνωσης και το συντονισμό της εκστρατείας, στην οποία συμμετέχουν 84 Υπηρεσίες και εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού, έχει η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Κατά τη διάρκεια του εορτασμού, Παρασκευή 9, Σάββατο 10 και Κυριακή 11 Μαΐου 2008, η είσοδος στα συγκεκριμένα δημόσια μουσεία, μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, όπου θα πραγματοποιηθούν οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις, θα είναι ελεύθερη. Στους επισκέπτες θα διανέμεται ενημερωτικό υλικό.
Ο Πολιτισμός δεν αποτελεί μία κάθετη ενότητα δραστηριοτήτων της ελληνικής Πολιτείας αλλά διατρέχει όλες τις πολιτικές της με τη μορφή οριζόντιας δράσης. Η προστασία και ανάδειξη του φυσικού, ιστορικού και καλλιτεχνικού πλούτου της χώρας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τη διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής και της ποιότητας της ζωής μας. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν προς αυτή την κατεύθυνση όλοι μας.
Περιβάλλον και Πολιτισμός 2008: Το Δέντρο της Ζωής σε τέσσερις εποχές
Ο συμβολισμός του δέντρου, ανεξάντλητος και βαθιά ριζωμένος στη σκέψη των ανθρώπων, συνδυάζει μύθους και θρησκευτικές δοξασίες, παραδόσεις και φιλοσοφικές αναζητήσεις, που αποτυπώνονται σε τέσσερις μεγάλες εποχές του ελληνικού πολιτισμού – Αρχαιότητα, Βυζάντιο, Νεότερος Ελληνισμός αλλά και στη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία.
Κάθε αντικείμενο και κάθε χώρος φέρει πάνω του τα σημάδια του χρόνου και της συνέχειας. Αποτελεί δημιούργημα μιας διαχρονικής αειφορίας του πνεύματος αλλά και της ύλης. Περικλείει μέσα του τη γόνιμη σκέψη και την εξέλιξη. Στους αρχαιολογικούς χώρους, στα εξωκλήσια και στους παραδοσιακούς οικισμούς η φύση και η τέχνη συνομιλούν, όπως συνομιλούν τα έργα τέχνης με τα τοπία που τα ενέπνευσαν. Ας συμμετάσχουμε κι εμείς όλοι σ’ αυτό το διάλογο.
Κατά τη διάρκεια του τριήμερου εορτασμού, Παρασκευή 9, Σάββατο 10 και Κυριακή 11 Μαΐου 2008, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί πενήντα επτά μουσεία και σαράντα επτά αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία στην επικράτεια που θα φιλοξενήσουν τις εκδηλώσεις, Έτσι, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας οι επισκέπτες καλούνται να ανακαλύψουν ένα θέμα τόσο επίκαιρο και πάντα διαχρονικό: το περιβάλλον και τη σχέση του με τον πολιτισμό.
Επιλέγοντας τους χώρους στους οποίους επιθυμούν να περιηγηθούν, οι επισκέπτες ακολουθούν τις προτεινόμενες διαδρομές και στάσεις και με τη βοήθεια ενημερωτικού υλικού ανακαλύπτουν μόνοι τους πολλές διαφορετικές πτυχές της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Απεικονίσεις δέντρων με ιδιαίτερους συμβολισμούς σε αρχαία τέχνεργα αλλά και έργα της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, παραστάσεις δέντρων με κρυμμένα νοήματα πάνω σε μνημεία, ακόμα και φυσικά δέντρα συνδεδεμένα με τοπικές λατρείες και ιερά, αποτελούν μόνο τις αφορμές για να ανακαλύψει κανείς την πολλαπλή έκφραση ενός συγκεκριμένου θέματος σε χώρους πολιτισμικής αναφοράς και επομένως να έρθει σε επαφή, με αφορμή τις εκδηλώσεις, με τα μνημεία της πόλης ή της περιοχής του.
Σήμερα, μια εποχή που οι δεσμοί του ανθρώπου με το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον έχουν χαλαρώσει, ερχόμαστε αντιμέτωποι με ακραίες καταστροφές που πλήττουν καίρια τη φύση και την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Θεωρώντας ότι η κοινή προστασία τους είναι υπόθεση όλων μας, το Υπουργείο Πολιτισμού ανοίγει τη συζήτηση.
Ενημερωτικό έντυπο
Tο ενημερωτικό έντυπο της εκστρατείας, κοινό για όλους τους χώρους και τα μουσεία, θα διανέμεται στους επισκέπτες που θα παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις. Το έντυπο περιέχει ένα απαντητικό δελτάριο. Αφού αποτυπώσουν στο χαρτί με λέξεις και εικόνες τις εντυπώσεις, τις απόψεις και τα συναισθήματα που ένιωσαν οι επισκέπτες κατά τη διάρκεια της συμμετοχής τους στις εκδηλώσεις, το σύνολο των απαντήσεων θα συγκεντρωθεί από τις αρμόδιες Υπηρεσίες και θα αναρτηθεί στον ιστότοπο του Υπουργείου Πολιτισμού. Έτσι, ανοίγεται ένας ακόμη δρόμος επικοινωνίας μεταξύ τριών πόλων: πολιτών, μουσείων και φύσης.
Αφίσα
Αφίσα της εκστρατείας με αναλυτικό κατάλογο ανά νομό των μουσείων και χώρων όπου θα πραγματοποιηθούν οι εορταστικές εκδηλώσεις.
O λογότυπος της εκστρατείας
O λογότυπος εκφράζει τα μηνύματα της εκστρατείας «Περιβάλλον και Πολιτισμός». Το φύλλο που μόλις έχει βλαστήσει αποτελεί σύμβολο του θαλερού περιβάλλοντος. Η γραμμή συνεχίζεται ως ένα κύμα της θάλασσας ή θυμίζει, με μια άλλη ματιά, ένα ιωνικό κιονόκρανο, για να συμβολίσει τους δεσμούς ουσίας που συνδέουν την πολιτιστική κληρονομιά και το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο εντάσσεται. Ακόμη, για να υπογραμμίσει τη διαχρονική αειφορία του πνεύματος αλλά και της ύλης.
Απώτερος στόχος είναι να γίνει συνείδηση όλων η ανάγκη της κοινής προστασίας τους.
Προς τους εκπαιδευτικούς
Από τις 9 έως τις 11 Μαΐου 2008 πενήντα επτά μουσεία και σαράντα επτά αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία σε ολόκληρη την Ελλάδα υποδέχονται την Άνοιξη, εσάς και τους μαθητές σας και σας προτείνουν να ανακαλύψετε το «Δέντρο της Ζωής σε τέσσερις εποχές».
Με όχημα την περιβαλλοντική εκπαίδευση και την αισθητική αγωγή καθοδηγήστε τους μαθητές σε ένα παιχνίδι ανακάλυψης με στόχο να βρουν το «Δέντρο» όπου αυτό κρύβεται: στα εκθέματα των μουσείων, πάνω στα μνημεία αλλά και μέσα στους αρχαιολογικούς χώρους, στην τέχνη αλλά και στο φυσικό περιβάλλον.
Ο «μίτος» για την περιήγηση, ένα μικρό έντυπο με το στίγμα της πανελλήνιας εκστρατείας και κάποιες πληροφορίες για τα αντικείμενα ή τα μνημεία που επιλέχθηκαν, θα σας δοθεί στην είσοδο του χώρου.
Η συνέχεια δική σας. Με την καθοδήγηση σας οι μαθητές θα βρουν το δικό τους «Δέντρο», που θα τους δώσει την έμπνευση για να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους με λέξεις και εικόνες.
Απαραίτητα εφόδια: χαρτιά, μολύβια, χρώματα και φαντασία.
Τα έργα που θα δημιουργήσουν οι μαθητές μπορείτε να τα αφήσετε επιτόπου στο χώρο ή να τα ταχυδρομήσετε στο Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας του ΥΠ.ΠΟ. στη διεύθυνση: Πρυτανείου 9, Πλάκα 105 56 Αθήνα.
Εφόσον έχετε τη δυνατότητα, θα σας παρακαλούσαμε να τα αποστείλετε σε ηλεκτρονική μορφή, απευθείας στην ηλεκτρονική διεύθυνση tepe.dmeep@culture.gr ή σε ψηφιακό δίσκο στην ταχυδρομική διεύθυνση του Τμήματος.
Τα έργα θα αναρτηθούν μετά το τέλος των εκδηλώσεων στην ιστοσελίδα του ΥΠ.ΠΟ
