Μεθοδος συντήρησης υδατοκορεσμένων οργανικών υλικών με λάδια σιλικόνης

Η συντήρηση του υδατοκορεσμένου αρχαιολογικού ξύλου και γενικότερα των οργανικών υλικών θέτει πάντα πολλά ζητήματα λόγω του μεγάλου βαθμού διάβρωσης αυτών των υλικών από μύκητες που προκαλούν τη μαλακή σήψη, από θαλάσσια βακτήρια και ξυλοφάγα οστρακόδερμα ,αλλά και της σπανιότητάς τους. Η αναζήτηση νέων μεθόδων και νέων υλικών συντήρησης για τα οργανικά υλικά είχε σαν αποτέλεσμα το 2000 να ξεκινήσει στο Εργαστήριο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων μία απροσπάθεια εφαρμογής με λάδια σιλικόνης που προτείνει ο Dr.Wayne Smith, διευθυντής του ερευνητικού εργαστηρίου συντήρησης του (APRL) του Texas A&M University.

H μέθοδος της σιλικόνης περιλαμβάνει την αντικατάσταση του νερού που έχει απορροφηθεί από το αντικείμενο με ακετόνη και συνέχεια αντικατάσταση της ακετόνης με λάδια σιλικόνης και έκθεση του αντικειμένου σε καταλύτη. Για τον πολυμερισμό χρησιμοποιούνται δύο σιλικόνες με διαφορετικό ιξώδες και διασταυρώνονται με τον cross-linker MTMS. Βασική προυπόθεση επιτυχίας της μεθόδου είναι η προσεχτική αφύγρανση του. Η βεβιασμένη απομάκρυνση του νερού από υδατοκορεσμένο αντικείμενο μπορεί να προκαλέσει κατάρευση του αντικειμένου.
Με την παροχή των απαραίτητων χημικών για την εφαρμογή της μεθόδου από το ερευνητικό εργαστήριο APRL και την υποστήριξη του Wayne Smith ολοκληρώθηκε η εφαρμογή της μεθόδου σε υδατοκορεσμένο σκοινί σε καρπούς φουντουκιών και σε υδατοκορεσμένο ξύλο.

Σχετικά με την προέλευση του σχοινιού που εφαρμόστηκε η μέθοδος, πρόκειται για υλικό που ανελκύστηκε κατά την υποβρύχια έρευνα που διενήργησε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων στο γαλλικό ναυάγιο του 17ου αι. ''LA TERESE'' στο κόλπο Δερματά του Ηρακλείου, την ανασκαφική περίοδο 1988. Σχετικά με την προέλευση των φουντουκιών πρόκειται για υλικό που προέρχεται από τις έρευνες που διενήργησε η Ε.Ε.Α. στη Ζάκυνθο στο ναυάγιο του 16ου.
Σχετικά με την προέλευση του ξύλου πρόκειται για υλικό από το Ναυάγιο νομισμάτων του 3αι.μ.Χ. στην Ν.Σύρνα, όρμος Κασσιόπη.
Η προσδοκόμενη διάρκεια ζωής συντηρημένων αντικειμένων με παραδοσιακές μεθόδους έχει υπερεκτιμηθεί και πολλές συνηθισμένες θεραπείες έχουν σαν αποτέλεσμα συντηρημένα αντικείμενα με μικρή διάρκεια ζωής.Ύστερα από εκτεταμένες δοκιμές και συγκέντρωση δεδομένων εδώ και 30 χρόνια από τις βιομηχανίες παραγωγής σιλικόνης και πολυμερών έχει αποδειχθεί ότι η αναμενόμενη ελάχιστη διάρκεια ζωής αυτών των υλικών είναι 200 χρόνια.

Χρηματοδότης: ΥΠΠΟΑ