Το πρόγραμμα "Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο" σχεδιάστηκε το 2003 και είναι συνεργασία του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και του τμήματος Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η μέθοδος που επιλέχτηκε είναι το εκπαιδευτικό δράμα.
Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε με αφορμή την εικόνα του ζωγράφου Θ. Πουλάκη "Ο βυθισμός του Ιωσήφ και η πώλησή του στους Ισμαηλίτες εμπόρους" και ως θέμα του έχει την διαχρονικότητα της ανθρώπινης δημιουργίας.
Μέσα από τις δραστηριότητες στο θεατρικό εργαστήριο τα παιδιά αποκτούν την εμπειρία μιας διαφορετικής επίσκεψης σε μουσείο και πραγματεύονται ποικίλα και σημαντικά ζητήματα, όπως η ζήλεια, η ξενιτιά, τα έργα τέχνης σε σχέση με το ιστορικό πλαίσιο δημιουργίας τους, η βιβλιογραφική έρευνα και μελέτη των πηγών και τα προσωπικά συναισθήματα κατά την παρατήρηση ενός έργου τέχνης.
Η συμμετοχή στο εκπαιδευτικό δράμα εντάσσει τους μαθητές σε έναν πλαστό κόσμο, όπου άλλοτε υποδύονται τους εαυτούς τους και άλλοτε αναλαμβάνουν ένα ρόλο βιώνοντας μια υποθετική κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά εκφράζουν τα συνασθήματα και τις σκέψεις τους και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Επιπλέον, τα παιδιά εμπλεκόμενα σε ένα ρόλο εμπλουτίζονται τόσο σε γνωστικό, όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Ακόμη, μαθαίνουν καλύτερα πράττοντας και δρώντας, ανακαλύπτουν μόνα τους πράγματα και δίνουν το δικό τους νόημα σε αυτά, αποκτώντας έτσι γνώσεις με ενεργητικό τρόπο.
Το θεατρικό εργαστήριο αποσκοπεί στην ενίσχυση του συλλογικού τρόπου μάθησης και της συνεργασίας, καθώς βασίζεται στην αλληλόδραση, και βοηθά στο μετασχηματισμό και τον εμπλουτισμό των αντιλήψεων των παιδιών δίνοντας έμφαση στη διαπραγμάτευση ερωτημάτων που σχετίζονται με διάφορες έννοιες και ποικίλα συναισθήματα.
Τέλος, καλλιεργεί τον προφορικό και γραπτό λόγο, τις κινητικές δεξιότητες, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα μέσα από γνωστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Το βυζάντιο μετά το βυζάντιο" αποτελεί μια οργανωμένη επίσκεψη που απευθύνεται σε ένα σχολικό τμήμα κάθε φορά (έως 25 άτομα) της Στ΄ Δημοτικού, της Α΄ και Β΄ Γυμνασίου και διαρθρώνεται σε δύο ενότητες.
Η πρώτη ενότητα υλοποιείται στο σχολείο και διαρκεί περίπου 3 ώρες και η δεύτερη στο Μουσείο, στην αίθουσα "Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο", που διαρκεί περίπου 2 ώρες. Οι δραστηριότητες του θεατρικού εργαστηρίου πραγματοποιούνται με την ενίσχυση δύο αρχαιολόγων-μουσειοπαιδαγωγών.
Στην πρώτη ενότητα (συνάντηση στο σχολείο) τα παιδιά ενημερώνονται για το θεατρικό εργαστήριο, έτσι ώστε να γίνει κατανοητό το πλαίσιο της δραστηριότητας μέσα στο οποίο μαθαίνουν ποιος θα είναι ο ρόλος τους και ποιος ο στόχος τους. Ακολουθεί η παρατήρηση του πίνακα του Θ. Πουλάκη "Ο βυθισμός του Ιωσήφ και η πώλησή του στους Ισμαηλίτες εμπόρους" και καταγράφονται οι πρώτες ερωτήσεις και εντυπώσεις των παιδιών, καθώς θα πρέπει να συλλεχθούν πληροφορίες για το έργο βάσει των οποίων θα γίνει μια εργασία με θέμα τη σχέση της βυζαντινής και δυτικής τεχνοτροπίας τη μεταβυζαντινή εποχή.
Έπειτα χωρίζονται σε ομάδες-οικογένειες, όπου δραματοποιούν ένα περιστατικό με αφορμή το περιεχόμενο του πίνακα και με θέμα τη ζήλεια μέσα στην οικογένεια. Αφού τα παιδιά έχουν συγκεντρώσει πολλές πληροφορίες για το έργο και έχουν βιώσει συναισθηματικά το περιστατικό που απεικονίζει, συνεχίζουν την εργασία τους και προετοιμάζονται για την επίσκεψη στο Μουσείο.
Στο Μουσείο τα παιδιά οδηγούνται στην αίθουσα όπου εκτίθεται ο πίνακας του Θ. Πουλάκη και εκεί συναντούν μια αρχαιολόγο με σκοπό να συγκεντρώσουν περισσότερες πληροφορίες για την εργασία τους. Με τον τρόπο αυτό γίνεται σύνδεση με τις δραστηριότητες στο σχολείο, ανάληψη των υπαρχουσών γνώσεων και απόκτηση καινούργιων.
Έπεται η δραματοποίηση ενός περιστατικού που σχετίζεται με τη ζωή του ζωγράφου του πίνακα και τίθεται το ζήτημα της ξενιτιάς και των συναισθημάτων του ξενιτευόμενου, θέμα που σχετίζεται και με την ιστορία του Ιωσήφ.
Τέλος, γίνεται σύνοψη των εντυπώσεων και των γνώσεων που αποκτήθηκαν με σκοπό την ολοκλήρωση της έρευνάς τους και ένας αναστοχασμός της βιωματικής εμπειρίας τους.
Χρηματοδότης:
Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης
