Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Όψεις της καθημερινής ζωής στην παλαιοχριστιανική εποχή" αποσκοπεί στην αποκόμιση γνώσεων και εμπειριών μέσα από το παιχνίδι, στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των παιδιών, στη βιωματική προσέγγιση των αντικειμένων και του χώρου. Με τον τρόπο αυτό η επίσκεψη στο Μουσείο γίνεται ευχάριστη και εποικοδομητική εμπειρία και δίνει αφορμή για ποικίλες δραστηριότητες στην τάξη. Επιπλέον, με την κατάλληλη προσαρμογή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ειδικές ομάδες κοινού, όπως άτομα κωφά, τυφλά, με νοητική στέρηση ή κινητικά προβλήματα.
Κύριος στόχος του προγράμματος είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές με την παρατήρηση και ερμηνεία των αντικειμένων, ώστε να διερευνήσουν τον τρόπο ζωής στην παλαιοχριστιανική εποχή.
Στην αίθουσα "Παλαιοχριστανική πόλη και κατοικία" του Μουσείου, τα παιδιά, σε ρόλο αρχαιολόγου, μελετούν και καταγράφουν τα αντικείμενα της έκθεσης με σκοπό τόσο να κατανοήσουν την εργασία του αρχαιολόγου, όσο και να εξοικειωθούν με την παρατήρηση των αντικειμένων και την ερμηνευτική διαδικασία.
Επιπλέον, με την εργασία σε ομάδες και με τη βοήθεια των φύλλων εργασίας, τα παιδιά κατανοούν την αξία της συνεργασίας και καλούνται να ασκήσουν την κριτική τους σκέψη. Ακόμη, συμμετέχουν σε δημιουργικές δραστηριότητες και έτσι καλλιεργούν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους.
Το πρόγραμμα "Όψεις της καθημερινής ζωής στην παλαιοχριστιανική εποχή" σχεδιάστηκε το 2001 στο πλαίσιο του προγράμματος "Μελίνα: Εκπαίδευση και Πολιτισμός" και συνοδεύεται από "φάκελο για τον εκπαιδευτικό".
Στόχος του φακέλου είναι αφενός να βοηθήσει τον εκπαιδευτικό να εφαρμόσει ο ίδιος το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την τάξη του, προσαρμοσμένο στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητές της και αφετέρου να δώσει τη δυνατότητα μιας ουσιαστικής επίσκεψης στο μουσείο, ακόμη και χωρίς τη μεσολάβηση των μουσειοπαιδαγωγών.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Όψεις της καθημερινής ζωής στην παλαιοχριστιανική εποχή" απευθύνεται σε ένα σχολικό τμήμα κάθε φορά της Ε' και Στ' Δημοτικού, Α' και Β' Γυμνασίου και διαρκεί περίπου 2 ώρες.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε το Μάρτιο του 2001 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Σε αυτό έχουν συμμετάσχει περίπου 2000 μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου από σχολεία κυρίως της Θεσσαλονίκης. Στο κάθε σχολείο δίνεται ο "φάκελος", με την προτροπή να χρησιμοποιηθεί στο σχολείο ή να ετοιμάσει ο εκπαιδευτικός την επίσκεψη χωρίς τη μεσολάβηση των μουσειοπαιδαγωγών.
Αναφορικά με τη δομή του προγράμματος, στο πρώτο μέρος γίνεται η γνωριμία των μαθητών με τις μουσειοπαιδαγωγούς, η ένταξή τους στο χώρο (Βυζάντιο) και το χρόνο (παλαιοχριστιανική εποχή) και η γνωριμία με τη δουλειά του αρχαιολόγου (ανασκαφή, καταγραφή, παρατήρηση και ερμηνεία αντικειμένου) μέσω ερωτήσεων, που στοχεύουν στην ανάκτηση γνώσεων και στην πληροφόρησή τους για το θέμα. Τέλος οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες, που η κάθε μία παίρνει ένα "φύλλο καταγραφής" από το έντυπο για το μαθητή. Στο δεύτερο μέρος, οι μουσειοπαιδαγωγοί οδηγούν τους μαθητές στην αίθουσα. Οι μαθητές μέσω της προσεκτικής παρατήρησης των αντικειμένων καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με την περιγραφή, την ερμηνεία και την αντιστοιχία των αντικειμένων με το σήμερα. Έπειτα, η κάθε ομάδα ετοιμάζει την παρουσίαση της εργασίας της στην υπόλοιπη τάξη και είτε ζωγραφίζει αφίσα με σκοπό να διαφημίσει τη δουλειά της ή ετοιμάζει τηλεοπτική εκπομπή.
Μέχρι σήμερα έχουν γίνει δύο αξιολογήσεις του προγράμματος, μια προκαταρκτική και μια κατά την πορεία υλοποίησής του. Η αξιολόγηση των μαθητών και των εκπαιδευτικών δείχνει ότι το πρόγραμμα προσφέρει εποικοδομητική εμπειρία, καθώς με τρόπο ευχάριστο και δημιουργικό βοηθά στην απόκτηση γνώσεων, στη βιωματική εμπειρία της επίσκεψης, στη σύνδεσή της με το αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου, στη διαθεματική προσέγγιση της επίσκεψης και στην εξοικείωση των μαθητών με το μουσειακό χώρο.
Χρηματοδότες:
Πρόγραμμα "Μελίνα", Εκπαίδευση και Πολιτισμός", ΥΠ.Ε.Π.Θ., ΥΠ.ΠΟ
Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη (επανέκδοση των εντύπων)
