Κατά την διάνοιξη του κάθετου άξονα της Εγνατίας Οδού «Κρυσταλλοπηγή - Σιάτιστα», στο τμήμα Κορομηλιά - Δισπηλιό και αμέσως ανατολικά του Δημοτικού Διαμερίσματος Κολοκυνθούς , αποκαλύφθηκε τμήμα οικισμού της Νεολιθικής Εποχής. Στην διάρκεια των εργασιών εκσκαφής καταστράφηκε τμήμα της αρχαιολογικής επίχωσης, πάχους μισού μέτρου περίπου, στο βόρειο και δυτικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου. Η αρχαία επίχωση καλυπτόταν από στείρο στρώμα αργίλου (με πάχος 0,80 μ.) και υπέρκειται μιας παλαιάς κοίτης του παρακείμενου Αλιάκμονα με πυκνή παρουσία κροκαλών και άμμου.
Μετά από ενέργειες της ΙΖ΄ Ε.Π.Κ.Α. σταμάτησε η περαιτέρω καταστροφή του χώρου και το Σεπτέμβριο του 2001 άρχισαν οι σωστικές ανασκαφικές εργασίες, οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2002 μετά από επαναλαμβανόμενες διακοπές λόγω καιρικών δυσχερειών.
Κατά την ανασκαφή του βορειοδυτικού τμήματος του χώρου παρατηρήθηκε μια μεγάλη συγκέντρωση απορριμματικών λάκκων.
Το μέγεθος και η μορφή αυτών των λάκκων ποικίλλουν. Υπάρχουν κυκλικοί και μικροί (διαμέτρου 0,50 μ.), αλλά και μεγάλοι ακανόνιστου σχήματος (διαστάσεων 2-3 μ.), με εμφανή στοιχεία σταδιακού γεμίσματος, σκαμμένοι στη φυσική υποκείμενη επίχωση.
Το βάθος των λάκκων κυμαίνεται από 0,20 -0,80 μ. Μόνο σε δύο περιπτώσεις φαίνεται ότι ο πυθμένας είχε μορφή δαπέδου από στρωμένα βότσαλα, πράγμα που θα υποστήριζε τη λειτουργία τους ως αποθηκευτικών λάκκων.
Για τους υπό συζήτηση λάκκους δεν μπορούμε να πούμε πολλά περισσότερα, εφόσον το ανώτερο τμήμα τους απουσιάζει, με αποτέλεσμα την αποσπασματική διερεύνησή τους.
Το περιεχόμενό τους ήταν απορριμματικό και περιλάμβανε σε όστρακα αγγείων, οστά, κέρατα και άλλα κατάλοιπα διατροφής, καθώς και αχρηστευμένα λίθινα εργαλεία και θραύσματα ειδωλίων.
Το σύνολο των στοιχείων που αποκαλύφθηκαν υποδεικνύει την ύπαρξη μικρών πασσαλόπηκτων καλυβών, με τοίχους από στοιβαχτό πηλό με λειασμένη επιφάνεια.
Σε κάποια κομμάτια πηλού ανωδομής διακρίνονται αποτυπώματα καλαμιών. Το δάπεδο αυτών των οικημάτων -όπου σώθηκε- ήταν κατασκευασμένο από μικρούς λίθους, όστρακα αγγείων σε δεύτερη χρήση και κομμάτια άψητου ή ψημένου πηλού.
Η κεραμική κατά το μεγαλύτερο ποσοστό ανήκει στην Ύστερη Νεολιθική και παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία σχημάτων και διακόσμησης.
Αποκαλύφθηκαν 25 τμηματικά σωζόμενα πήλινα ειδώλια σε διάφορους τύπους.
Πολλά είναι τα εργαλεία από πυριτόλιθο (λεπίδες, ξέστρα, μικρολεπίδες κ.ά.), καθώς και τα απολεπίσματα και οι πυρήνες. Επίσης, βρέθηκαν πολλά λειασμένα εργαλεία, από οφιόλιθο και από μάρμαρο.
Ο οικισμός θεωρείται πολύ σημαντικός λόγω της ελλιπούς έρευνας της περιοχής, αλλά και της σπουδαιότητας των ευρημάτων, αν και ανασκάφηκε μόνον ένα τμήμα του εντός της χάραξης της οδού πριν εγκριθεί η κατάχωσή του.
Σε γειτνίαση και σε άμεση σχέση με τον λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού, βρίσκεται σε σημείο που ελέγχει το δρόμο από στους οικισμούς του άνω ρου του Αλιάκμονα προς τη λεκάνη της Κορυτσάς στα Β.Δ. και των Πρεσπών στα βόρεια.
