Η Στοά του Ευμένους είναι επίμηκες διώροφο οικοδόμημα που ανεγέρθηκε τον 2ο αι. π.Χ. στον χώρο μεταξύ του Ωδείου του Ηρώδου του Αττικού και του Θεάτρου του Διονύσου. Από το μνημείο σώζεται ο προς Β αναλημματικός τοίχος, ο οποίος αποτελείται από δύο τμήματα (1. τοίχος από λατυποκροκαλοπαγές πέτρωμα και 2. εφαπτόμενη κατασκευή με θόλους επί πεσσών από πειραϊκό ακτίτη λίθο), καθώς και τμήμα της εσωτερικής επένδυσής του. Το έργο στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου εντάχθηκε τον Σεπτέμβριο του 2011 στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Αττική" του ΕΣΠΑ 2007-2013 με ημερομηνία ολοκλήρωσης την 30/11/2015.
Ο τοίχος από λατυποκροκαλοπαγείς λίθους δεν παρουσιάζει σημαντικές παραμορφώσεις, καθιζήσεις ή μετακινήσεις. Ωστόσο, η μακρόχρονη έκθεση των λίθων στις εξωτερικές συνθήκες έχει προκαλέσει την διάβρωσή τους, την αποσάθρωση και την απώλεια της μάζας τους, με συνέπεια την ελλιπή έδραση και την μείωση των μηχανικών αντοχών τους. Πιο συγκεκριμένα, ανώτερα τμήματα του τοίχου έχουν καταπέσει και ορισμένα ιστάμενα, που βρίσκονται σε οριακή κατάσταση ισορροπίας, χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Σε ό,τι αφορά στα δομικά στοιχεία της τοξοστοιχίας, παρατηρείται απομείωση της μάζας τους, επιφανειακές ρηγματώσεις, μεγαλύτερα ρήγματα και θραύσεις, ιδιαίτερα στο εσωράχιο των θολιτών. Έντονη, επίσης, είναι η παρουσία βλάστησης και φερτών υλικών, ενώ εμφανίζεται, κατά τόπους, μαύρη κρούστα.
Τα κυριότερα προβλήματα διατήρησης των μαρμάρινων μελών της επένδυσης του σύνθετου αναλημματικού τοίχου της στοάς μπορούν να συνοψιστούν σε: οριστική απώλεια τμημάτων υλικού, επιφανειακές ρηγματώσεις και μεγαλύτερα ρήγματα, αποφλοιώσεις, απολεπίσεις, αποσάθρωση και ετοιμορροπίες, παρουσία μαύρης κρούστας και ζαχαροποίηση/ περικρυσταλλική αποσάθρωση. Τα διαβρωμένα μεταλλικά στοιχεία συνδέσεως έχουν προκαλέσει διαρρήξεις του υλικού. Αναγκαία κρίνεται η επέμβαση στερέωσης δύο περιοχών του βόρειου τοίχου του μνημείου που βρίσκονται σε οριακή κατάσταση ισορροπίας. Στη βορειοανατολική γωνία του μνημείου η παραμόρφωση του βόρειου σκέλους επέβαλε την αποκατάστασή του με την ευθυγράμμιση των υποκειμένων εδαφών.
Τέλος, για την απόδοση τμήματος του μνημείου στο κοινό έχει προβλεφθεί διαμόρφωση διαδρομής από την ανατολική πλευρά του.
Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ πραγματοποιούνται οι εργασίες:
1. Στερέωση και αποκατάσταση περιοχών των δέκα σωζόμενων μεσαίων τόξων - πεσσών του αναλημματικού τοίχου της Στοάς (Τ23-Τ32), καθώς και τμημάτων του αντιστοίχου προς Β εφαπτόμενου τοίχου από κροπαλοπαγείς λίθους. Συνοπτικά περιλαμβάνονται: α. συντήρηση με καθαρισμούς, συγκολλήσεις, εφαρμογή ενεμάτων και σφραγίσεις των αρχαίων θολιτών και λιθοπλίνθων των πεσσών που χρήζουν άμεσης επέμβασης, β. συμπλήρωση των θολιτών των τόξων και των λιθοπλίνθων των πεσσών με νέο πειραϊκό ακτίτη λίθο, όπου απαιτείται για στατικούς λόγους, γ. αποκατάσταση ιστορικών λιθοδεμάτων, δ. συμπλήρωση των φθαρμένων η ελλειπόντων λιθοπλίνθων, τμημάτων του αναλήμματος από κροκαλοπαγείς λίθους με χυτό υλικό, και δ. σωστικές επεμβάσεις συντήρησης με καθαρισμούς, συγκολλήσεις και εφαρμογή ενεμάτων στους μαρμάρινους ορθοστάτες, τις βάσεις και τις στέψεις τους.
2. Αποκατάσταση της ΒΑ γωνίας της Στοάς. Έχουν μερικώς αναταχθεί τα κατά χώραν σωζόμενα αρχαία μέλη, μετά την άρση των παραμορφώσεων και εντάχθηκαν τα συμπληρωμένα αρχαία και ορισμένα εξ’ ολοκλήρου νέα μέλη.
3. Στερέωση και μερική αποκατάσταση τμημάτων της επένδυσης του βόρειου αναλημματικού τοίχου της Στοάς μπροστά από τον πεσσό Π(18-19) και το τόξο Τ21 (συντήρηση-συμπληρώσεις των αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών, ένταξη νέων).
4. Διαμόρφωση χώρου προσέγγισης των επισκεπτών.
Οι εργασίες συνοδεύονται από την προβλεπόμενη τεκμηρίωση και εκτελούνται δι΄αυτεπιστασίας από το ΥΠΠΑΙΘ / Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών από εξειδικευμένο επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό. Για τις ανάγκες του έργου το προσωπικό αυτό ενισχύθηκε με νέες προσλήψεις με τις απαιτούμενες ειδικότητες. Την επιστημονική ευθύνη του έργου έχει η Επιτροπή Μνημείων Νότιας Κλιτύος Ακροπόλεως και το Τμήμα Συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών.
Χρηματοδότες: Ευρωπαϊκή Ένωση και Κρατικός Προϋπολογισμός
