Το Τμήμα Μελετών Αρχαίων Μνημείων υπάγεται στη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων (ΔΑΑΜ). Οι αρμοδιότητες του Τμήματος καθορίζονται στο ΠΔ 104/2014 (ΦΕΚ 171/Α΄/28-08-2014) "Οργανισμός Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού", άρθρο 31, παράγραφος 3α.

 

Το Τμήμα Μελετών Αρχαίων Μνημείων είναι αρμόδιο για την εκπόνηση και τον έλεγχο τεχνικών μελετών στερέωσης, επισκευής, ενίσχυσης, αναστήλωσης, αποκατάστασης, προστασίας, αρχιτεκτονικής και δομητικής διερεύνησης και τεκμηρίωσης των μνημείων της περιόδου που εκτείνεται χρονικά από την προϊστορική έως και τη ρωμαϊκή περίοδο, καθώς και των μελετών για την προστασία και ανάδειξη των εν λόγω μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου αυτών. Ως μνημεία νοούνται οικοδομήματα (ναοί, πύργοι, οχυρώσεις, θέατρα), τεχνικά έργα (υδραγωγεία, κρήνες, γέφυρες, υπόγεια έργα), ταφικά μνημεία (θολωτοί και λαξευτοί τάφοι, νεκροταφεία), σπήλαια (τα οποία συνδέονται με ανθρώπινη ύπαρξη και δραστηριότητα) καθώς και ο περιβάλλων χώρος αυτών. Επίσης, το Τμήμα Μελετών συντονίζει και εισηγείται σχετικά με τις αναγκαίες, για τη διαφύλαξη και προστασία του περιβάλλοντος των μνημείων χώρου καθώς και των αρχαιολογικών χώρων εν γένει, γεωτεχνικές και υδραυλικές μελέτες. Οι πρώτες αναφέρονται, ενδεικτικά, σε μελέτες αντιστήριξης πρανών, ανάσχεσης βραχοπτώσεων και εξασφάλισης τοιχωμάτων σπηλαίων από καταπτώσεις, και οι δεύτερες στο σχεδιασμό υδραυλικών συστημάτων απορροής ομβρίων ή εξασφάλισης από υπόγεια ύδατα. Το Τμήμα Μελετών εισηγείται επίσης ως προς μελέτες δομικής αποκατάστασης και αντισεισμικής προστασίας αγαλμάτων. Τέλος, το Τμήμα είναι αρμόδιο για κάθε θέμα σχετικά με τη μελέτη στεγάστρων προστασίας. Για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων, το Τμήμα Μελετών συνεργάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς καθώς επίσης και με αρμόδιες Υπηρεσίες άλλων Υπουργείων, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και ξένες Αρχαιολογικές Σχολές.