Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης συμμετέχει και φέτος στον εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΗΠΚ) 2021, που φέτος είναι αφιερωμένες στην ποικιλόμορφη και προσβάσιμη σε όλους πολιτιστική κληρονομιά, με κοινή θεματολογία «Κληρονομιά ανοιχτή σε όλους!» (Heritage: AllInclusive). [Δείτε τον σύνδεσμο https://www.europeanheritagedays.com/Shared-Theme]. Παράλληλα με την ευρωπαϊκή κοινή θεματολογία η χώρα μας, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, αφιερώνει τις φετινές Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς στη φυσιογνωμία και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια.
Στο πλαίσιο αυτό, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης διοργανώνει την εκπαιδευτική δράση «Πέρα από το "σύνορον" του Καποδίστρια» που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, 25 Σεπτεμβρίου 2021 και ώρα 10:30 π.μ. στον Ιερό Ναό Αγίου Νικάνορα Εράτυρας και την Κυριακή, 26 Σεπτεμβρίου 2021 και ώρα 10:30 π.μ. στο Αρχοντικό Αργυριάδη (Μαλιόγκα). Η εκπαιδευτική αυτή δράση περιλαμβάνει ξενάγηση από αρχαιολόγο και μικρό κυνήγι θησαυρού και απευθύνεται κυρίως σε μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου, χωρίς φυσικά να αποκλείονται οι ενήλικες επισκέπτες.
Στόχος της δράσης είναι να ανακαλύψουν οι μαθητές άγνωστες πτυχές της τοπικής ιστορίας που συμβαίνουν παράλληλα με την Ελληνική Επανάσταση και την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους. Οι μαθητές θα μάθουν για τις επανασταστικές ιδέες και τις ανανεωτικές τάσεις που επικρατούσαν την εποχή αυτή στη Δυτική Μακεδονία, έναν χώρο πέρα από την οροθετική γραμμή, "το σύνορον", που ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος, Ιωάννης Καποδίστριας, είχε θέσει για τα σύνορα του νέου ελληνικού κράτους.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης επέλεξε να τοποθετήσει τη συγκεκριμένη εκπαιδευτική δράση σε δύο μνημεία με ιδιαίτερη σημασία για τις καλλιτεχνικές τάσεις που επικρατούσαν την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης στην περιοχή του Βοΐου και γενικότερα της Μακεδονίας: τον Ναό του Αγίου Νικάνορα στην Εράτυρα, που χτίστηκε το 1816 και είναι διακοσμημένος με εικόνες και τοιχογραφίες του του 1825, και το αρχοντικό Μαλιόγκα – Αργυριάδη στη συνοικία Χώρα της Σιάτιστας, που χτίστηκε το 1759 και φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο του 1844.
Ο Ναός του Αγίου Νικάνορα στην Εράτυρα, ζωγραφισμένος από αγιογράφους από την ίδια την Εράτυρα, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των ανανεωτικών τάσεων της λόγιας ζωγραφικής της Δυτικής Μακεδονίας που μορφολογικά έχουν αποκοπεί από την μεταβυζαντινή παράδοση και προσεταιρίζονται περισσότερο τις δυτικές τάσεις, διατηρώντας πάντα μια όμως την ίδια θρησκευτική θεματολογία, όπως είχε διαμορφωθεί από την ύστερη βυζαντινή εποχή.
Οι τοιχογραφίες του αρχοντικού Αργυριάδη (Μαλιόγκα) στη Σιάτιστα ρέπουν περισσότερο προς μια λαϊκή απόδοση όσον αφορά την τεχνοτροπία τους, τα απεικονιζόμενα θέματά τους όμως είναι εντυπωσιακά εκλεκτικιστικά. Η θεματολογία της ζωγραφικής περιλαμβάνει από απόψεις ευρωπαϊκών πόλεων και παγκόσμιους χάρτες έως ξένους ηγέτες και στρατιωτικούς καθώς επίσης και μια σπάνια στη Μακεδονία τοιχογραφική απόδοση του Όθωνα, του πρώτου βασιλιά της Ελλάδος. Η ζωγραφική του αρχοντικού είναι χαρακτηριστική των ιδεολογικών, πολιτικών και καλλιτεχνικών τάσεων που επικρατούν στη Μακεδονία πριν και μετά την ελληνική επανάσταση.
Οι ενδιαφερόμενοι να συμμετάσχουν στη δράση μπορούν να προκρατήσουν τη θέση τους (η κάθε ομάδα ξενάγησης δύναται να αποτελείται από 8 άτομα) στέλνοντας email στη διεύθυνση peraapotosynoron@gmail.com σημειώνοντας το ονοματεπώνυμό τους, την ηλικία τους(ένα είναι μαθητές) και για ποια από τις δύο ημέρες ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος. Εναλλακτικά μπορούν να τηλεφωνούν στο 24610 98800, εσωτ. 3 ή να συμπληρώσουν την σχετική φόρμα στην ιστοσελίδα https://peraapotosynoron.wordpress.com/, στην οποία μπορούν να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για την συγκεκριμένη δράση.
Σημειώνεται ότι τα μουσεία παραμένουν ανοιχτά για το κοινό, το Σαββατοκύριακο (25-26/9/2021) του εορτασμού και η είσοδος σε αυτά, καθώς και στους αρχαιολογικούς χώρους του Κράτους είναι ελεύθερη, σύμφωνα με την αρ.ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΑΜΕΕΠ/ΤΑΜΣ/346553/247338/5874/3323/27-6-2019 K.Υ.Α. (ΦΕΚ 2666/Β/1-7-2019), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
Η Ελλάδα συμμετέχει στον εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΗΠΚ) από το 1996. Γενικός συντονιστής του προγράμματος είναι το Συμβούλιο της Ευρώπης, ενώ βασικός στόχος του είναι η βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε στοιχεία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς, υλικής και άυλης, καθώς και η ευαισθητοποίησή τους στα θέματα αυτά. Σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου και των διασυνοριακών συνεργασιών.
Ο εθνικός συντονιστής του προγράμματος είναι η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία έχει διαμορφώσει ένα συγκεκριμένο στίγμα εορτασμού: θεματολογία που αλλάζει ανά διετία, έμφαση στο νεανικό κοινό, υψηλής ποιότητας παρεχόμενη πληροφορία, εξοικείωση του κοινού με το έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, χρήση νέων τεχνολογιών και άλλα.
