Το έργο «ΑΠΟΙΚΙΑ: Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών ανάλυσης αρχαίου DNA στη σύγχρονη διεπιστημονική μελέτη και ανάδειξη του αρχαίου κορινθιακού αποικισμού. Το παράδειγμα της Αρχαίας Αμβρακίας και της Αρχαίας Τενέας ως επιδεικτικές εγκαταστάσεις» εντάσσεται στη Δράση Εθνικής Εμβέλειας «Ανοιχτή Καινοτομία στον Πολιτισμό» αποτελεί ένα διεπιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα, που στοχεύει στη μελέτη των αρχαίων βιολογικών καταλοίπων και των υλικών τεκμηρίων της πολιτισμικής κληρονομιάς της Ελλάδας. Το παρόν έργο εστιάζει στη μελέτη και ανάδειξη του Κορινθιακού αποικισμού στην αρχαία Αμβρακία και στις συνέπειες του στον γηγενή πληθυσμό, αλλά και στη μετέπειτα δημογραφική του εξέλιξη. Το ερευνητικό μέρος του έργου επιτυγχάνεται με την συνεργασία των επιστημών της αρχαιολογίας, της βιοαρχαιολογίας, της αρχαιογενετικής και της μουσειολογίας-μουσειογραφίας. Τα τελικά δεδομένα των τεσσάρων προσεγγίσεων θα χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά με σκοπό την ολιστική αντιμετώπιση και παρουσίαση του ζητήματος του αποικισμού και την ανάδειξη στο ευρύ κοινό των επιδεικτικών εγκαταστάσεων της αρχαίας Αμβρακίας και Τενέας στους αρχαιολογικούς χώρους της Άρτας και της Τενέας/Χιλιομοδίου.
Η ανάπτυξη νέων, προηγμένων, διεπιστημονικών και καινοτόμων προσεγγίσεων και οι συνέργειες μεταξύ της αρχαιολογίας, της βιοαρχαιολογίας, της αρχαιογενετικής και της μουσειολογίας-μουσειογραφείας στοχεύουν στην ολοκληρωμένη μελέτη και παρουσίαση μνημείων, τέχνεργων και βιολογικών ευρημάτων και την σύνθεση νέων εικόνων, αντιλήψεων και γενικότερης αίσθησης για τον πολιτισμό μας, τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, τα γεγονότα και τις συμπεριφορές του παρελθόντος. Το παρόν έργο έρευνας εστιάζει στη μελέτη αρχαίων βιολογικών καταλοίπων και υλικών τεκμηρίων της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, τα οποία συνδυαστικά εμφανίζουν μια νέα προοπτική με προεκτάσεις στην έρευνα, την εκπαίδευση και τη μουσειολογία. Ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα για τη ανάπτυξη και εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού, και ένα από τα πιο επίκαιρα και ώριμα ερευνητικά θέματα για την αξιοποίηση της γονιδιωματικής τεχνολογίας (ανάλυσης αρχαίου DNA) και την διεπιστημονική διερεύνηση της μετακίνησης, εγκατάστασης και αλληλεπίδρασης των πληθυσμών, αποτελεί ο ιστορικός ελληνικός αποικισμός. Σε αυτό το πλαίσιο μελέτης οι αρχαιολογικοί χώροι της Αρχαίας Αμβρακίας και της Αρχαίας Τενέας αποτελούν τις επιδεικτικές εγκαταστάσεις προς ανάδειξη, ενίσχυση και αναβάθμιση. Αξιοποιώντας το πλούσιο ταφικό αρχαιολογικό, ανθρωπολογικό και περιβαλλοντικό σύνολο ευρημάτων, θα γίνει διερεύνηση των πληθυσμιακών σχέσεων και της καταγωγής του τοπικού πληθυσμού, αλλά και των κινήσεών του κατά την αρχαιότητα. Επίσης στο ίδιο πλαίσιο, πρόκειται να διερευνηθεί η χρήση και η διανομή των τεκμηρίων του υλικού πολιτισμού, συμπεριλαμβάνοντας τον τρόπο χρήσης και εξάπλωσης.
Εκτός από τη χρήση των νέων τεχνολογιών και μεθόδων Αρχαιογενετικής και Βιοαρχαιολογίας για την απάντηση ερωτημάτων, καινοτομία του έργου αποτελεί η ολοκληρωμένη αξιοποίηση του συνόλου του αρχαιολογικού πλούτου των δύο περιοχών και η μελέτη του αποικισμού όχι ως ενός μονοσήμαντου γεγονότος, αλλά ως μιας δυναμικής αλληλεπίδρασης μεταξύ μητρόπολης και αποικίας. Η αξιοποίηση της υψηλής τεχνολογίας και των σύγχρονων μέσων ανάδειξης του πολιτισμικού και ιστορικού αποθέματος, η στενή συνεργασία των διαφορετικών φορέων για την ανάπτυξη καινοτομίας και ο σχεδιασμός προηγμένων δράσεων προβολής και δημιουργικών επιτόπου παρεμβάσεων, συγκροτούν όλη τη δραστηριότητας του έργου σε μια ενιαία αλυσίδα για τον μετασχηματισμό του ερευνητικού αποτελέσματος, σε παράγοντα μακρόπνοης, βιώσιμης, τοπικής ανάπτυξης με σημαντικό επιστημονικό, τεχνολογικό, πολιτισμικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο.
Η υλοποίηση των εργασιών του ανωτέρω έργου πραγματοποιείται στο πλαίσιο σύμπραξης και συνεργασίας των ακόλουθων εταίρων:
- Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΔΙΠΚΑ)
- Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ)
- Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας (ΕΦΑ ΑΡΤΑΣ)
- Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ)
- Μελετητική και Κατασκευαστική Ανώνυμος Εταιρεία TETRAGON
H Πράξη «ΑΠΟΙΚΙΑ: Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών ανάλυσης αρχαίου DNA στη σύγχρονη διεπιστημονική μελέτη και ανάδειξη του αρχαίου κορινθιακού αποικισμού. Το παράδειγμα της Αρχαίας Αμβρακίας και της Αρχαίας Τενέας ως επιδεικτικές εγκαταστάσεις» εντάσσεται στη Δράση Εθνικής Εμβέλειας «Ανοιχτή Καινοτομία στον Πολιτισμό» και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).
