Η περιοδεύουσα φωτογραφική Έκθεση Τεκμηρίωσης με τίτλο «Κλεμμένο παρελθόν – Χαμένο μέλλον» ("Stolen past – Lost Future" / "Gestohlene Vergangenheit – Verlorene Zukunft") εγκαινιάζεται στον πέμπτο σταθμό φιλοξενίας της, στο Μουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Φιλοσοφική Σχολή, Πανεπιστημιούπολη, Ζωγράφου) τη Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2022, ώρα 12.00 π.μ.
Έχοντας ήδη παρουσιασθεί σε Πανεπιστήμια και Μουσεία της Γερμανίας και της Ελβετίας τα έτη 2018-2019 (Πανεπιστήμιο Χαϊδελβέργης, Κρατικό Μουσείο Βάδης Καρλσρούης, Πανεπιστήμιο Μύνστερ, Πανεπιστήμιο Βασιλείας), η δράση συνάντησε θερμή υποδοχή από το ακαδημαϊκό, φοιτητικό, μαθητικό και ευρύτερο κοινό. Με την εναρκτήρια παρουσίασή της στην Αθήνα και μάλιστα στον παλαιότερο χώρο έρευνας, εκπαίδευσης και διακίνησης ιδεών, η έκθεση προσβλέπει στην ευαισθητοποίηση των φοιτητών και των διερχόμενων επισκεπτών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σχετικά με την καταπολέμηση του διεθνούς εγκλήματος της αρχαιοκαπηλίας και της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, αλλά και να αναδείξει τις κοινές προσπάθειες για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς σε κρατικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Η έκθεση δημιουργήθηκε στο πλαίσιο συμφώνου συνεργασίας του ΥΠ.ΠΟ.Α. με το Υπουργείο Επιστήμης, Έρευνας και Τέχνης του ομόσπονδου κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης της Γερμανίας (2016), μετά την επιστροφή από το Κρατικό Μουσείο Βάδης Καρλσρούης στο ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού δύο αντιπροσωπευτικών δημιουργημάτων του κυκλαδικού πολιτισμού.
Στην έκθεση επισημαίνονται οι κίνδυνοι που απειλούν την πολιτιστική κληρονομιά από τις λαθρανασκαφές, τις κλοπές, το παράνομο εμπόριο, αλλά και τις λεηλασίες σε περιόδους πολέμου, καθώς και οι επιπτώσεις αυτών για την ακεραιότητα των πολιτιστικών αγαθών, την εγκυρότητα της ερμηνείας των ίδιων των αντικειμένων και του ιστορικού τους πλαισίου, και τις πνευματικές αξίες και τα μηνύματα που μεταφέρουν αυτά στον σύγχρονο κόσμο και τις επόμενες γενιές. Οι περιπέτειες της διακίνησης επιλεγμένων παραδειγμάτων αρχαίων έργων, που καλύπτουν χρονολογικά όλο το φάσμα των αιώνων, αποδίδονται δημοσιογραφικά και στοιχειοθετούν κάθε μορφή αρχαιοκαπηλίας που παρουσιάζεται. Στο αρνητικό αυτό φαινόμενο που αφανίζει ή αλλοιώνει πολιτιστικούς θησαυρούς, ιστορικά τεκμήρια, ταυτότητες και μνήμες, αντιπαραβάλλεται η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, με σταχυολόγηση των σύγχρονων πρακτικών και ενεργειών σε διεθνή και κρατική κλίμακα για τη συντονισμένη προσπάθεια πρόληψης και αντιμετώπισης της αρπαγής και της παράνομης διακίνησης.
Το πλούσιο τρίγλωσσο εποπτικό υλικό (σε ελληνική, γερμανική και αγγλική γλώσσα) συνοδεύεται από αντίγραφα επαναπατρισθέντων αρχαιοτήτων, τα οποία παραχωρήθηκαν ευγενώς από το Ελληνικό ίδρυμα Πολιτισμού για τις ανάγκες της έκθεσης, αποδίδοντας πιο γλαφυρά το μέγεθος της απώλειας ξεχωριστών δημιουργημάτων της τέχνης και του πολιτισμού. Επίσης, η προβολή σχετικά με την ελληνογερμανική αρχαιολογική συνεργασία στην Ακρόπολη της Τίρυνθας υπογραμμίζει την αξία της επιστημονικής ανασκαφής για την ορθή αποκάλυψη και αποτύπωση του παρελθόντος από επίσημους θεσμοθετημένους φορείς και την ασφαλή διατήρησή του.
Εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ.Α. έχει εκδοθεί δίγλωσσος κατάλογος και έχει πραγματοποιηθεί η ψηφιακή μεταφορά της έκθεσης σε τρεις γλώσσες, εμπλουτισμένη με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία για την καλύτερη εμπειρία της πλοήγησης σε αυτήν και την διάδοσή της στο νεώτερο ηλικιακά κοινό (http://stolenpast.culture.gov.gr).
