Το Μουσείο μας τιμά και θυμάται τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή, αλλά και την ανέλπιστη πολιτισμική ανατροφοδότηση της Ελλάδας που ακολούθησε.
Το αφιέρωμα ξεκινά με μια σειρά τεσσάρων ομιλιών που εντάσσεται στις εκδηλώσεις της δεύτερης χρονιάς του τριετούς (2021-2023) κύκλου δράσεων του Μουσείου «Μουσικές Ταυτότητες» που για το 2022 έχει τίτλο «Μουσική και προσφυγική ταυτότητα».
Δεύτερη ομιλία της Μιράντα Τερζοπούλου με τίτλο: «Από την προεθνική παράδοση στην εθνική ταυτότητα: οι συνέπειες μιας προσφυγιάς»
Η παρουσίαση αφορά τους τρόπους διατήρησης, αναπαραγωγής και μετάδοσης της συλλογικής μνήμης σε μια ρωμέικη κοινότητα της διασποράς.
Πρόκειται για την περίπτωση του χωριού Τσερνοπόλιε της Κριμαίας όπου ζει μια ελληνόφωνη ομάδα καταγόμενη, σύμφωνα με την προφορική παράδοση, από ανεξακρίβωτο χωριό της ευρύτερης Ν.Α. Θράκης. Οι πρόγονοι τους, μετά από κάποιον ρωσοτουρκικό πόλεμο στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, όταν ακόμη η περιοχή βρισκόταν υπό οθωμανική κατοχή και για τον φόβο των αντιποίνων, μετακινήθηκαν προς την ρωσοκρατούμενη Κριμαία.
Οι πρόσφυγες/μέτοικοι εκείνοι προσπάθησαν να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον συσπειρωνόμενοι γύρω από την ιδέα της «θρακιώτικης» και κυρίως της αναστενάρικης ταυτότητας τους. Οι απόγονοι τους καθοριζόμενοι επίσης από την ίδια διαρκή προσπάθεια όσον αφορά τη διακριτή αυτή ταυτότητα, υπήρξαν εντέλει και θύματά της, υφιστάμενοι τις σκληρές σταλινικές διώξεις ως εθνοθρησκευτική μειονότητα.
Τις μνήμες των ιστορικών διαδρομών τους, το τραυματικά βιωμένο παρελθόν, την επιβίωση αλλά και την παρούσα οικονομική τους εξαθλίωση, όπως και την ανακάλυψή τους από τη «Μητέρα –πατρίδα», τα μέλη της κοινότητας συνυφαίνουν κατά την προβολή της σημερινής τους ταυτότητας, ως Έλληνες πλέον της Διασποράς, αποδίδοντας τα πάντα στις αξεδιάλυτες βουλές των προστατών αναστενάρικων αγίων, σ' ένα ιδιοφυή συνδυασμό μεταφυσικών ερμηνειών, πολιτικών επιλογών και υλικών επιδιώξεων».
Η Μιράντα Τερζοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Γνώρισε καλά πολλές περιοχές της Ελλάδας ταξιδεύοντας πολύ, ερευνώντας και καταγράφοντας. Αντικείμενο της έρευνάς της είναι κυρίως οι λαϊκές τελετουργίες γύρω από θηλυκές ιερές μορφές και γενικότερα ο κόσμος των συμβόλων γύρω απ' τη γυναίκα στις αφηγήσεις και το τραγούδι. Επίσης, η μουσική ως δομικό στοιχείο των εθιμικών τελετουργιών και ως κώδικας επικοινωνίας, τα συμβολικά συστήματα, η αφηγηματικότητα, η θέση της γυναίκας, οι περιθωριακές και αποκλεισμένες ομάδες. Μόνιμη ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και από τους βασικούς και σταθερούς συνεργάτες της Δόμνας Σαμίου και του Συλλόγου της.
