Ο τύμβος βρισκόταν στο δυτικό τμήμα της επαρχίας βόρειου Έβρου, νότια του Άρδα, νοτιοδυτικά της Μικρής Δοξιπάρας και βορειοανατολικά της Ζώνης, στη θέση Πλούτος. Ήταν κατασκευασμένος πάνω σε φυσικό ύψωμα. Με διάμετρο 60μ. και ύψος 7,5μ. αποτελούσε έναν από τους μεγαλύτερους τύμβους του βόρειου Έβρου. Ο τύμβος κατασκευάστηκε στις αρχές του 2ου αι. μ.Χ. με την τελευταία ταφή να τοποθετείται χρονολογικά περίπου στα μέσα του 2ου αι. μ.Χ.
Οι πέντε άμαξες του τύμβου συνοδεύονταν από τα δύο υποζύγιά τους και είχαν τοποθετηθεί μέσα σε λάκκους ανοιγμένους στο φυσικό έδαφος. Οι τέσσερις ήταν τετράτροχες και ανοιχτές, η μία δίτροχη και κλειστή. Οι άμαξες βρέθηκαν με όλα τα μεταλλικά λειτουργικά και διακοσμητικά εξαρτήματα τους. Στις δύο από αυτές, τα μεταλλικά στοιχεία παρουσίαζαν έντονη διάβρωση και οι σκελετοί των ζώων ήταν σε κακή κατάσταση διατήρησης. Διατηρούνταν όμως τμήματα και ίχνη ξύλων. Στις υπόλοιπες τρεις άμαξες τα μεταλλικά στοιχεία και οι σκελετοί των ζώων βρέθηκαν σε καλύτερη κατάσταση, δεν σώθηκαν όμως καθόλου ίχνη ξύλου. Σε όλες τις άμαξες υπήρχαν τα επίσωτρα, τα σιδερένια δηλαδή στεφάνια των τροχών και οι σιδερένιοι δακτύλιοι πλήμνης, του εξαρτήματος που προσαρμοζόταν στον άξονα και επέτρεπε την κίνηση των τροχών. Οι τροχοί είχαν αφαιρεθεί από τους άξονες και είχαν τοποθετηθεί οριζόντια δίπλα ή κάτω από το αμάξωμα.
Στον ταφικό τύμβο της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης εκτός από τις άμαξες, αποκαλύφθηκαν συνολικά τέσσερις καύσεις, δύο ταφές αλόγων, δύο τετράπλευροι πλίνθινοι βωμοί με ίχνη πυράς, καμένα οστά ζώων και πολλά σπασμένα πήλινα αγγεία, δύο βόθροι με υπολείμματα προσφορών και πολλές περιοχές με υπολείμματα έμπυρων ή άπυρων εναγισμών.
Ο στόχος του υποέργου είναι η ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Χώρας, ενώ το αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση του αναμενόμενου αριθμού επισκέψεων και τη μετατροπή σε πόλο έλξης επισκεπτών του του ταφικού τύμβου Μικρής Δοξιπάρας, Ζώνης Έβρου.
Συγκεκριμένα, οι εργασίες συντήρησης θα πραγματοποιηθούν:
Α. Επί τόπου. Θα εκτελεστούν αρχικά οι εργασίες συντήρησης και προστασίας των ευρημάτων που θα παραμείνουν κατά χώρα (τα υποζύγια, οι ταφές ζώων Α και Β και η Άμαξα Α), θα αποσπαστούν τα κινητά της Άμαξας Β, Γ και Δ και θα γίνουν οι απαιτούμενες ενέργειες προετοιμασίας για το έργο της κατασκευής του κελύφους. Όπου κρίνεται απαραίτητη για τεχνικούς λόγους η απόσπαση στοιχείων (βωμοί Α και Β) για τη διευκόλυνση των εργασιών κατασκευής του κελύφους θα γίνει απόσπαση σε μπλοκ, μεταφορά και επανατοποθέτησή τους στην ίδια θέση. Οι εργασίες συντήρησης αφορούν στην προστασία των ευρημάτων κατά χώρα και διαχωρίζονται σε εργασίες συντήρησης του οστεολογικού υλικού και των μετάλλινων στοιχείων της άμαξας Α και των ταφών αλόγων Α και Β (καθαρισμός, στερέωση και συγκόλληση τμημάτων) καθώς και εργασίες απόσπασης των υπόλοιπων στοιχείων των αμαξών.
Β. Εργασίες συντήρησης των αντικειμένων που βρίσκονται αποθηκευμένα στον χώρο και όσων θα απομακρυνθούν από το έδαφος. Στα ευρήματα που βρίσκονται στις αποθήκες της ανασκαφής, θα γίνει έλεγχος της κατάστασης διατήρησης των ευρημάτων και θα ακολουθήσουν εργασίες συντήρησης όπου απαιτείται.
Ο συνολικός προϋπολογισμός για την πράξη ανέρχεται στο ποσό των 511.600,00€ με 100% χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και συγκεκριμένα έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανατολική Μακεδονία Θράκη 2014-2020». Οι εργασίες συντήρησης αναμένεται να ολοκληρωθούν στις 31-08-2022.
