Σημαντικά στοιχεία προήλθαν έπειτα από εκτεταμένες εργασίες καθαρισμού στο σύνολο του περιβάλλοντος χώρου και διάνοιξης πεζοπορικού μονοπατιού πρόσβασης προς το φράγκικο κάστρο - οχυρό αποκαλούμενο ως «Ριζόκαστρο», στην περιοχή του Αλιβερίου Ευβοίας, του Δήμου Κύμης - Αλιβερίου. Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν προκειμένου να προχωρήσουν οι μελέτες για την αναστήλωση και την αποκατάσταση του μνημείου και εντάσσονται στο πλαίσιο παρακολούθησης του τεχνικού έργου, για την κατασκευή του υποσταθμού μέση τάσης στην περιοχή Μηλάκι Αλιβερίου, από την κατασκευαστική εταιρεία ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Στη θέση πραγματοποιείται, υπό την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας και της προϊσταμένης, δρ. Αγγελικής Σίμωσι, αρχαιολογικός καθαρισμός, από τις 12 Αυγούστου 2019, ενώ θα ακολουθήσει η αποτύπωση του μνημείου με χρήση Laser 3D Scanner (συλλογή υψηλής πυκνότητας 3D δεδομένων).
Πρόκειται για φράγκικο κάστρο – οχυρό του 13ου ή 14ου αι., διαστάσεων περίπου (43,5x30μ.) με κάτοψη τραπεζίου σχήματος, όπου στο κέντρο του εσωτερικού είναι κατασκευασμένος ένας τετράγωνος πύργος. Το κάστρο - οχυρό είναι κατασκευασμένο σε ψηλό και απότομο βραχώδη λόφο στα ανατολικά του πόλης του Αλιβερίου. Η μόνη πλευρά με την ηπιότερη κατωφέρεια είναι η δυτική, όπου εντοπίστηκε ο μικρής έκτασης ανοχύρωτος οικισμός του Ριζόκαστρου διαστάσεων (περίπου 30x45μ.). Κατά τον καθαρισμό αποκαλύφθηκαν εξωτερικοί τοίχοι οικιών, τετράγωνοι και ορθογώνιοι χώροι, οι οποίοι απλώνονται στο διαμορφωμένο βραχώδες δυτικό τμήμα του λόφου. Επίσης, στην νότια πλευρά εντοπίστηκαν οι χώροι 2 ή 3 οικιών ορθογωνικής και τετραγωνικής κάτοψης συνολικών διαστάσεων (10x15μ.). Το Ριζόκαστρο αποτελείται από δυο επίπεδα το Κάστρο – οχυρό, στην κορυφή του βραχώδους εξάρματος, και τον οικισμό στο κατώτερο επίπεδο, όπου εντοπίζεται ένας μικρός αριθμός 10-15 οικιών, κατασκευασμένες επάνω στο φυσικό βραχώδες ασβεστολιθικό υπέδαφος, μικρών διαστάσεων, ορθογωνικής και τετραγωνικής κάτοψης, με μήκος πλευρών (3,5 - 5,5μ.). Ο προκαταρκτικός χαρακτήρας της μελέτης των δεδομένων και η περιορισμένη ανασκαφική έρευνα στην περιοχή δεν επιτρέπει προς το παρόν την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων όσον αφορά τη χρονολόγηση και αυτή στηρίζεται στα αρχιτεκτονικά στοιχεία των οικιών (αργοί και ημίεργοι ντόπιοι ασβεστόλιθοι, τετραγωνική και ορθογωνική κάτοψη, κεραμική περισυλλογής), η οποία πιθανότατα να ταυτίζεται χρονολογικά με το κάστρο - οχυρό.
Μετά τον καθαρισμό στο χώρο αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά, στο σύνολό του η έκταση του οικισμού στην δυτική και νότια πλευρά του κάστρου - οχυρού. Η συνέχιση των αρχαιολογικών ερευνών στη θέση ενδέχεται να επιφέρει νέα δεδομένα για την ανάπτυξη του οικισμού.
Παράλληλες εργασίες
Εντυπωσιακή είναι η εικόνα του οχυρωματικού περιβόλου της αρχαίας Ακρόπολης του Δύστου, στο λόφο Καστρί, κατόπιν εκτεταμένων εργασιών καθαρισμού του τείχους στο βόρειο, ανατολικό και νότιο τμήμα. Οι εργασίες αυτές πραγματοποιούνται προκειμένου να προχωρήσει η μελέτη αποτύπωσης του τείχους και της διάνοιξης δρόμου πρόσβασης (δεν υπήρχε δρόμος πρόσβασης προς τον αρχαιολογικό χώρο) από την νότια υπώρεια του λόφου προς την κεντρική πύλη της ακρόπολης, με προσανατολισμό Νότο προς Βορρά και εντάσσονται στο πλαίσιο παρακολούθησης του τεχνικού έργου, για την κατασκευή του αιολικού πάρκου στις θέσεις Βούρεζα και Πυργάρι ΙΙ, στην ευρύτερη περιοχή των Κοσκίνων, του Δήμου Κύμης Αλιβερίου, από την κατασκευαστική εταιρεία ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Η κεντρική πύλη της ακρόπολης (πλάτους 2,30μ.) η μοναδική πύλη που πλαισιώνεται από δύο πύργους και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυρωματικής τεχνικής των κλασικών χρόνων, καθαρίστηκε από την πυκνή βλάστηση και πλέον είναι ευδιάκριτο το πολυγωνικό σύστημα δόμησης του τείχους, το οποίο αποτελείται από ογκόλιθους μεγάλων διαστάσεων, έχοντας ύψος σε ορισμένα σημεία έως 3μ. και πάχος 2μ.
Με την ολοκλήρωση του πλάνου των εργασιών, στόχος είναι η διάνοιξη δρόμου πρόσβασης (όπου ουδέποτε υπήρχε) από την νότια υπώρεια του λόφου (παλαιό ανενεργό λατομείο) προς την κεντρική πύλη της ακρόπολης, με προσανατολισμό Νότο προς Βορρά, (πλάτους 2-2.50μ., μήκους περίπου 300-350μ.) και για πρώτη φορά, η διάνοιξη πεζοπορικού μονοπατιού εξωτερικά και εσωτερικά του οχυρωματικού περιβόλου, ώστε να καθίσταται δυνατή η επικοινωνία της κεντρικής πύλης με την μικρότερη νοτιοανατολική πύλη αλλά και η επικοινωνία της μικρής πύλης εσωτερικά με την «Μεγάλη Οικία», η οποία αποτελεί την καλύτερα διατηρημένη οικία και ένα αξιόλογο δείγμα οικιστικής αρχιτεκτονικής του 4ου αι. π.Χ.
Υπεύθυνος αρχαιολόγος του έργου είναι ο Κωνσταντίνος Μπουκάρας ενώ την επίβλεψη των εργασιών έχει ο έκτακτος αρχαιολόγος Νικόλαος Καρατζάς.
