Συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια του 2015, η παρακολούθηση των εργασιών εκσκαφής για τη β΄ φάση του έργου «Αποχέτευση Δήμου Επανωμής-2ος ειδικός προϋπολογισμός», όπου σ΄ όλη την πορεία-διαδρομή των αγωγών εντοπίσθηκαν αρχαιότητες (Εικ. 1). Εντοπίσθηκε ένα εργαστηριακό συγκρότημα ρωμαϊκών χρόνων, και έτσι διαπιστώνουμε την εξέλιξη του αρχαίου πολίσματος κατά την ρωμαιοκρατία και την διατήρησή του στην πρώιμη χριστιανική εποχή.
Ως προκαταρκτική παρουσίαση, αναφέρουμε τον εντοπισμό νέας θέσης νεκροταφείου ύστερων ρωμαϊκών χρόνων, στην οδό Μακεδονίας μεταξύ των περιοχών Πάλιουρα και Πύργου, με κεραμοσκεπείς τάφους, (Τ1, Τ6, Τ7, Τ8, Τ10, Τ11, Τ12) κτιστούς κιβωτιόσχημους (Τ3, Τ5) και λακκοειδείς (Τ2, Τ4, Τ9) με ενδιαφέροντα ευρήματα. Πιθανά σχετίζεται με τα λείψανα της εγκατάστασης που εντοπίσθηκαν και την προηγούμενη χρονιά (2014) και την φετινή χρονιά.
Αγροτεμάχιο Γ1608
Συνεχίστηκε η έρευνα στο αγροτεμάχιο Γ1608, αφού η εκσκαφή για τον αγωγό χρειαζόταν να το διασχίσει σε όλη την έκτασή του. Στο νότιο όριο του αγροτεμαχίου και κοντά στον αιγιαλό, ερευνήθηκε μια δεξαμενή τετράγωνου σχήματος (3,2μ. Χ 2,7μ.), με ισχυρή επένδυση υδραυλικού κονιάματος. Στις δύο πλευρές της (ΝΔ και ΝΑ) προεξέχει από μια πέτρα-αναβαθμός, για τη διευκόλυνση της καθόδου. Το εσωτερικό βάθος είναι στα 0,42μ. Η επιφάνεια του δαπέδου διαμορφώνεται από λίθους και κομμάτια μαρμάρου σε δεύτερη χρήση. Τα όστρακα που συγκεντρώθηκαν κατά τον καθαρισμό της είναι ρωμαϊκών χρόνων και ανάμεσά τους μία σιδερένια περόνη. H δεξαμενή μετά τη σχεδιαστική τεκμηρίωση καλύφθηκε με γεωΰφασμα και επιχώθηκε με άμμο ώστε να διατηρηθεί σε κατάχωση.
Η υπόθεση πως επρόκειτο για δεξαμενή για το καθάρισμα, και πάστωμα των ψαριών σε παχύ στρώμα αλατιού για την παραγωγή του γάρου από μικρά ψάρια που ωρίμαζαν μέσα στο αλάτι και τον ήλιο, αν και πρώιμη θα μπορούσε να είναι πιθανή. Ο γάρος η πιο διαδεδομένη σάλτσα από την αρχαιότητα ήταν κυρίως καρύκευμα της ρωμαϊκής κουζίνας και αργότερα της βυζαντινής. Μια άλλη σειρά δεξαμενών εντοπίσθηκαν νοτιότερα του αγροτεμαχίου στον αιγιαλό και βρίσκονται τώρα κυριολεκτικά μέσα στη θάλασσα και φαίνονται μόνο όταν αυτή υποχωρεί. Πιθανά να είμαστε μπροστά σε μία βιοτεχνική εγκατάσταση για μαζική παραγωγή.
Άλλωστε σε όλη την ακτογραμμή εντοπίσθηκαν, μερικώς ερευνήθηκαν όσο διασώζονται, και τοποθετήθηκαν τοπογραφικά μια σειρά από δεξαμενές κυρίως ρωμαϊκών χρόνων με διάρκεια ζωής μέχρι τα βυζαντινά χρόνια.
Περιοχή Πάλιουρα
Σε απόσταση περίπου 700μ. ΒΔ του αγροτεμαχίου Γ1608, όπου γίνονταν πασσαλοπήξεις για τις ανάγκες του έργου εντοπίσθηκαν και ερευνήθηκαν στη ζώνη του αιγιαλού δύο δεξαμενές.
Η έρευνα των δύο δεξαμενών (Α 2,5 Χ 2μ. και Β 2,25 Χ 1,72μ. βάθους 0,50μ.) κυριολεκτικά πάνω στο οδικό δίκτυο και μέσα στην αμμουδιά, μας φέρνει μπροστά σε ένα συγκρότημα ληνών ή πατητηριών που προορίζονταν για την παραγωγή του κρασιού. Μετά την σύνθλιψη των σταφυλιών ο μούστος χυνόταν στα υπολήνια με τους μαρμάρινους κρουνούς, όπου τα τοιχώματα είναι επιχρισμένα με λεπτό υδραυλικό κονίαμα. Στο μέσο των τριών πλευρών προεξέχει από μία πέτρα που χρησίμευαν για την κάθοδο. Στο κέντρο δημιουργείται ένα κοίλωμα για την συγκέντρωση των στερεών υπολειμμάτων και για την διευκόλυνση του καθαρισμού. Oι ληνοί εντοπίζονται κάτω από την επιφάνεια της επαρχιακής οδού Επανομής –Ν.Μηχανιώνας, και έτσι η ολοκληρωμένη έρευνά τους είναι αδύνατη, αν δεν έχουν καταστραφεί κατά την κατασκευή του δρόμου. Μόλις αποκαλύφθηκαν, άρχισε να εισρέει υπόγεια το θαλασσινό νερό γι΄αυτό και καταχώθηκαν αμέσως.
Τέλος σημειώνουμε πως κατά μήκος της ακτογραμμής είναι εμφανείς τοιχοποιίες από αργούς λίθους και πλίνθους από ισχυρό κορασάνι, και επιβεβαιώνεται η οπισθοχώρηση της ακτογραμμής μάλλον κατά 1000 μ. στην περιοχή του παράκτιου οικισμού. Πρέπει να δεχθούμε πως το μεγαλύτερο τμήμα του εντοπισθέντος οικισμού έχει έντονα διαβρωθεί και καταστραφεί, από τη δράση των κυμάτων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας με αποτέλεσμα την μετατόπιση της ακτογραμμής.
