Το Πρόγραμμα Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης ξεκίνησε το 1987 και έχει στόχο να διατηρήσει και να αξιοποιήσει τον πολιτιστικό πλούτο της Ευρώπης μέσω μιας σειράς θεματικών διαδρομών, οι οποίες διασυνδέουν μνημεία, ιστορικούς τόπους και πολιτιστικούς χώρους με άλλα τουριστικά αξιοθέατα. Πάνω από 45 Πολιτιστικές Διαδρομές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών θεμάτων, από την αρχιτεκτονική και το τοπίο μέχρι τις θρησκευτικές επιρροές, από τη γαστρονομία και την άυλη κληρονομιά μέχρι τις μεγάλες μορφές της ευρωπαϊκής ιστορίας, τέχνης, μουσικής και λογοτεχνίας.
Τα δίκτυα των Πολιτιστικών Διαδρομών δραστηριοποιούνται σε πέντε βασικούς τομείς: ανάδειξη της μνήμης, της ιστορίας και της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, συνεργασία στο πεδίο της έρευνας και της ανάπτυξης, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές ανταλλαγές νέων, σύγχρονες πολιτιστικές και καλλιτεχνικές πρακτικές, καθώς και πολιτιστικός τουρισμός και βιώσιμη πολιτιστική ανάπτυξη.
Ίδρυση και λειτουργία
- Το 1998 ιδρύθηκε στο Λουξεμβούργο το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Πολιτιστικών Διαδρομών, φορέας με αρμοδιότητες τεχνικής υπηρεσίας και κέντρου τεκμηρίωσης. Σκοπός του είναι η παροχή υποστήριξης σε υποψήφια δίκτυα που επιθυμούν να πιστοποιηθούν, είτε μέσω συναντήσεων, είτε στο πλαίσιο ετήσιων θεσμών όπως η Εκπαιδευτική Ακαδημία. Παράλληλα, το Ινστιτούτο συμμετέχει στη διαδικασία αξιολόγησης υποψήφιων και πιστοποιημένων Διαδρομών, υλοποιεί ευρωπαϊκά έργα και συντονίζει το Πανεπιστημιακό Δίκτυο του Προγράμματος.
- Το 2010 θεσπίστηκε η Διευρυμένη Μερική Συμφωνία Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης, με σκοπό να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων. Το θεσμικό αυτό όργανο αποφασίζει για τη στρατηγική του Προγράμματος και αξιολογεί τόσο τις υποψήφιες όσο και τις πιστοποιημένες Πολιτιστικές Διαδρομές, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο νέο Ψήφισμα (CM Res(2023)2) της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
- Το Ετήσιο Συμβουλευτικό Φόρουμ αποτελεί τη σημαντικότερη διοργάνωση του Προγράμματος. Σκοπός του είναι να συγκεντρώσει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη από διαφορετικά πεδία δράσης (φορείς διαχείρισης πιστοποιημένων και υποψήφιων Διαδρομών, διεθνείς οργανισμοί, τοπικές και περιφερειακές αρχές, Πανεπιστήμια, εμπειρογνώμονες, επιμελητήρια, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, πολιτιστικοί και τουριστικοί οργανισμοί κ.ά) προκειμένου να συζητηθούν οι τάσεις και οι προκλήσεις, να ανταλλαγούν εμπειρίες, να γίνει ανασκόπηση της προόδου και να δρομολογηθούν καινούριες πρωτοβουλίες και συνεργασίες.
Η Ελλάδα στο Πρόγραμμα Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης
Η Ελλάδα είναι μέλος της Διευρυμένης Μερικής Συμφωνίας από την ίδρυσή της και μετέχει στο Διοικητικό της Συμβούλιο μέσω της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι Δρόμοι της Ελιάς και ο Δρόμος Ιστορικών Καφέ αποτελούν ελληνικής πρωτοβουλίας πιστοποιημένες Πολιτιστικές Διαδρομές, ενώ η χώρα έχει μέλη σε 18 Διαδρομές του Οργανισμού, συμμετοχή που διαρκώς διευρύνεται.
Τα πρώτα δύο Φόρουμ των Πολιτιστικών Διαδρομών διοργανώθηκαν στους Δελφούς το 2006 και το 2010 αντίστοιχα, πριν από την ίδρυση της Διευρυμένης Μερικής Συμφωνίας. Το 2022 το 11o Φόρουμ πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στη χώρα μας (Χανιά, 5-7 Οκτωβρίου), με θέμα τη διαφύλαξη των ευρωπαϊκών αξιών, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του διαλόγου. Περισσότερες πληροφορίες παρατίθενται στις σχετικές ιστοσελίδες του Υπουργείου Πολιτισμού και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
