Το Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων αποτελεί μία ολοκληρωμένη παρέμβαση του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠ.ΠΟ.) που έχει ως στόχο τη βελτίωση και προσαρμογή όλων των μουσείων της ελληνικής επικράτειας στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα αναβάθμισης του συνόλου των ελληνικών μουσείων.

Από το 2021 το θεσμικό πλαίσιο, με το αρ. 45 του ν 4858/2021, προβλέπει πλέον δύο διακριτές διαδικασίες, αυτή της Πιστοποίησης που αφορά τα μουσεία που ιδρύει και έχει την ευθύνη της λειτουργίας τους το ΥΠ.ΠΟ., και αυτή της Αναγνώρισης, η οποία απευθύνεται στα μουσεία που δεν ανήκουν στο ΥΠ.ΠΟ.
Κατ' εξουσιοδότηση του αρ. 45 εκδόθηκαν δυο Υπουργικές Αποφάσεις  α) ΥΠΠΟΑ/526637/31.10.2022, (ΦΕΚ 5684/Β΄/07.11.2022) για την Αναγνώριση και  β) ΥΠΠΟΑ/526643/31.10.2022 (ΦΕΚ 5708/Β΄/08.11.2022) για την Πιστοποίηση, που εξειδικεύουν τις ακολουθητέες διαδικασίες και τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν, ώστε ένα μουσείο να αναγνωριστεί ή να πιστοποιηθεί.
Από το 2021 που θεσμοθετήθηκε η Πιστοποίηση των μουσείων που ιδρύονται από το ΥΠ.ΠΟ., ξεκίνησε και η πιλοτική εφαρμογή της διαδικασίας αυτής.

Ήδη από το 2020, η Πράξη «Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων» (MIS 5074690) εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα 2014-2020» και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – ΕΤΠΑ) και από εθνικούς πόρους, με δικαιούχο τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠ.ΠΟ.

Τα ελληνικά μουσεία εισέρχονται σε έναν νέο κύκλο ζωής, που θεμελιώνεται στη σταθερή συνεργασία με το ΥΠ.ΠΟ. και στην ανανεούμενη σε τακτά διαστήματα αναβάθμισή τους. Βασικά εργαλεία συνιστούν η αυτοαξιολόγηση, οι αυτοψίες, η παροχή στοχευμένων λύσεων και, κατά περίπτωση, πόρων από πλευράς ΥΠ.ΠΟ. στα μουσεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό.
Μέχρι στιγμής έχουν εισαχθεί 44 μουσεία στη διαδικασία της Αναγνώρισης και 10 από αυτά έχουν αναγνωριστεί.


Στόχοι του Προγράμματος
Το Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων στοχεύει στη βελτίωση και την αναβάθμιση όλων των ελληνικών μουσείων, αναπτύσσοντας και ενισχύοντας:
την ελκυστικότητα, με σκοπό την προσέγγιση πολλών και διαφορετικών ομάδων κοινού και την αύξηση της δυναμικής του μουσείου, ώστε να γίνει ανταγωνιστικό έναντι άλλων μορφών ψυχαγωγίας, τη συμπερίληψη, με σκοπό τη σύνδεση του μουσείου με την τοπική κοινωνία, τη διασφάλιση της φυσικής και διανοητικής προσβασιμότητας, καθώς την κοινωνική ένταξη περιθωριοποιημένων και κοινωνικά ευάλωτων ομάδων και ατόμων, την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα, με σκοπό την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς και την αντιμετώπιση των προκλήσεων σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.