Παράλειψη εντολών κορδέλας
Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
Σελίδες τοποθεσίας


Συντήρηση και αποκατάσταση του καθολικού της Ιεράς Μονής Παντελεήμονα Αγιάς, Νομού Λάρισας

Η μονή βρίσκεται έξω από την Αγιά και το καθολικό της είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου. Η αρχική φάση της μονής τοποθετείται στην τελευταία περίοδο του Βυζαντίου. Μετά την επανίδρυσή της τον 16ο αι., οπότε προστέθηκε η τιμή του Αγίου Παντελεήμονα, γνώρισε μια μεγάλη περίοδο ακμής μέχρι τον 19ο αι. Διαλύθηκε το 1881, ενώ κατοικήθηκε εκ νέου τη δεκαετία του 1980. Η μονή έχει φρουριακό χαρακτήρα και διασώζει μεγάλο μέρος από την κύρια ιστορική φάση του 16ο αι. Ο ζωγραφικός διάκοσμος του ναού ανήκει σε διάφορες φάσεις. Κατά τις πρόσφατες εργασίες συντήρησης αρχικά αντιμετωπίστηκαν τα προβλήματα υγρασίας στη στέγη και την τοιχοποιία. Μετά την ανάσυρση της παλαιάς στέγης από σχιστόπλακες πραγματοποιήθηκαν μόνο επιφανειακές εργασίες συντήρησης. Συγκεκριμένα, δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες ρύσεις από περλιτόδεμα, τοποθέτηση υγρομονωτικής μεμβράνης και διάστρωση ασβεστοκονιοδέματος πάχους 5 εκ., ενώ στη συνέχεια επιστρώθηκαν νέες σχιστόπλακες ημικολυμβητές. Έγινε επισκευή των φθαρμένων αρμολογημάτων στη λιθοδομή των τρούλων, κυρίως στη βόρεια πλευρά και δημιουργήθηκε αποστραγγιστική τάφρος βόρεια της μονής για την καταπολέμηση της ανερχόμενης υγρασίας. Η υγρασία είχε προκαλέσει εκτεταμένες φθορές στις τοιχογραφίες με απώλεια της ζωγραφικής επιφάνειας και του κονιάματος, απολέπιση και κονιορτοποίηση των χρωστικών καθώς και επικαθίσεις αλάτων. Επίσης διαπιστώθηκαν εκτεταμένες επεμβάσεις επιχρωματισμών-επιζωγραφίσεων. Έγιναν διαγνωστικές εξετάσεις με τη μέθοδο της υπέρυθρης και υπεριώδους φωτογράφησης ανάκλησης, της υπεριώδους φωτογράφισης φθορισμού καθώς και της φασματοσκοπίας raman. Με τη διαδικασία  αυτή διαπιστώθηκε η έκταση των φθορών και οι διάφορες φάσεις του ζωγραφικού διάκοσμου του καθολικού. Μετά τη στερέωση του σαθρού κα αποκολλημένου υποστρώματος της ζωγραφικής επιφάνειας, έγινε στερέωση του κονιοποιημένου ή απολεπισμένου ζωγραφικού στρώματος με ακρυλικά πολυμερή και πλήρωση των κενών του υποστρώματος με κονίαμα από ασβέστη. Καθαρίστηκαν οι τοιχογραφίες, αφαιρέθηκαν οι νεότερες επεμβάσεις. Επίσης το τέμπλο απεντομώθηκε και στερεώθηκε.

Οι παραπάνω επεμβάσεις στηρίχτηκαν στην εκτίμηση της ιστορικής αξίας του μνημείου και στις αρχές που διέπουν τη συντήρηση για ήπιες αντιστρέψιμες επεμβάσεις. Οι επεμβάσεις στο ζωγραφικό διάκοσμο του μνημείου στόχευαν μόνο στην προσπάθεια προβολής της υπάρχουσας ζωγραφικής και όχι στην πλήρη αποκατάστασή της. Με την αφαίρεση των νεότερων επεμβάσεων, όπως τσιμέντα και επιχρίσματα ασβέστη, καθώς και τις επιζωγραφίσεις που αλλοίωναν το έργο αναδείχθηκε η αισθητική των τοιχογραφιών. Επίσης με τις επεμβάσεις το μνημείο διασφαλίστηκε από τα προβλήματα υγρασίας.

Εντάσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα-Ήπειρος"


Χρηματοδότες: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Ελλάδας, Ευρωπαϊκή Ένωση

Φωτογραφίες:

Ημερομηνία:

09/05/2011 - 30/09/2014

Τόπος:

  • Αγιά, Λαρίσης

Αρμόδιες Υπηρεσίες ή Φορείς:

Επιστημονικοί Υπεύθυνοι:

​Σταυρούλα Σδρόλια, Αρχαιολόγος
Τηλέφωνο: +30 241350 8260
Φαξ: +30 2410 627935
Email: efalar@culture.gr

Βασιλική Τούλη, Συντηρήτρια
Τηλέφωνο: +30 241350 8255
Φαξ: +30 2410 627935
Email: efalar@culture.gr  

Βιβλιογραφία:

  • Σταυρούλα Σδρόλια-Βασιλική Τούλη, Η Ιερά Μονή του Αγίου Παντελεήμονα στην Αγιά, Λάρισα, 2014
  • Σταυρούλα Σδρόλια, Το τέμπλο του καθολικού της μονής Αγίου Παντελεήμονος Αγιάς. Στοιχεία για ένα άγνωστο εργαστήριο παραγωγής τέμπλων του 16ου αιώνα στο Δελτίο Χριστιανικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας 33 , 2013, σ. 337-348
  • Βασιλική Τούλη, Ο τοιχογραφικός διάκοσμος της μονής του Αγ. Παντελεήμονος της Αγιάς και η μελέτη συντήρησής του στο Θεσσαλικό Ημερολόγιο 60 , 2011, σ. 225-242

Θέμα:

Αρχαιότητες

Ετικέτες:

Έτος:

2011
 
Ημερολόγιο
Εκδηλώσεις