Παράλειψη εντολών κορδέλας
Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
Σελίδες τοποθεσίας


Έφιππος θωρακοφόρος
Ο κορμός αγάλματος έφιππου θωρακοφόρου χρονολογείται στη μέση Ελληνιστική εποχή και βρέθηκε σε υποθαλάσσια περιοχή της Καλύμνου. Είναι κατασκευασμένος από μπρούτζο, στο χέρι κρατά μολύβδινο αντικείμενο ενώ φέρει θήκη με τμήμα σιδερένιου ξίφους. Το βάρος του είναι 154 κιλά. Η διακόσμηση του ενδύματος του συμπεριλαμβάνει εγχαράξεις και ένθεσεις χάλκινων ταινιών και μορφών. Η συντήρηση του πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο συντήρησης μετάλλου της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων.
Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας καλυπτόταν από επικαθήσεις λευκού και υπόλευκου χρώματος σε στρώματα μεγάλου πάχους και σκληρότητας. Τα πακτώματα αυτά είχαν πολύ καλή πρόσφυση με το υπόστρωμα και οφείλονταν στο θαλάσσιο περιβάλλον ταφής. Η μηχανική αντοχή του αγάλματος κρίνεται μέτρια. Σε πολλά σημεία παρατηρούνται διαμπερείς ρωγμές που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν επηρεάζουν τη στατικότητα του αντικειμένου. Επίσης παρατηρούνται οπές και απώλειες υλικού τοπικά, ιδιαίτερα στο κάτω μέρος του αγάλματος.
Η επιλογή της μεθόδου συντήρησης έγινε με άξονα την προσπάθεια διατήρησης της αρχικής επιφάνειας όπου αυτή σώζεται. Έτσι ο σκοπός είναι η διατήρηση και ανάδειξη του στρώματος προϊόντων διάβρωσης ή της επιφάνειας μετάλλου όπου σώζονται οι περισσότερες λεπτομέρειες και η σταθεροποίηση και προστασία του στρώματος αυτού έτσι ώστε να αποφευχθεί η περαιτέρω διάβρωσή του. Αρχικά έγινε αφαλάτωση του αγάλματος σε ειδικά διαμορφωμένη δεξαμενη. Ο καθαρισμός της επιφάνειας έγινε με τη χρήση μηχανικών μέσων όπως νυστέρι, υαλόβουρτσα, ξέστρο υπερήχων και τροχό με βουρτσάκια. Στην περίπτωση των πακτωμάτων στο εσωτερικό και το εξωτερικό του αγάλματος έγινε χρήση κρουστικού ηλεκτρικού μηχανήματος χειρός σε συνδυασμό με νυστέρι και με μικροεργαλεία γλυπτικής. Στα τμήματα του αγάλματος που είχαν σπασίματα, ρηγματώσεις ή αποκολλήσεις έγιναν οι ανάλογες συγκολλήσεις με Paraloid B72. Οι ρωγμές ενισχύθηκαν εσωτερικά με υαλοπίλημα και οι περιοχές της επιφάνειας που εμφάνιζαν ενεργό διάβρωση σταθεροποιήθηκαν με τη τη χρήση διαλύματος βενζοτριαζόλης 3% σε αιθανόλη. Η εφαρμογή του διαλύματος έγινε με κομπρέσες. Τέλος στην επιφάνεια εφαρμόστηκε Paraloid B72 8% σε ακετόνη και aerosil ως matting agent.
Με την συντήρηση του αγάλματος επιτεύχθηκε η αποκάλυψη της επιφάνειας και των κατασκευαστικών και διακοσμητικών λεπτομερειών του, ενώ ταυτόχρονα έγινε ενίσχυση των αδύναμων περιοχών του και προστασία από την περεταίρω διάβρωση της επιφάνειας όταν αυτό βρίσκεται σε κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.
Η συντήρηση του κορμού του έφιππου θωρακοφόρου μας επιτρέπει να δούμε στοιχεία για τον τρόπο κατασκευής του και για την διακόσμησή του. Κάτω από τα πακτώματα που είχαν δημιουργηθεί στο θαλάσσιο περιβάλλον ταφής κρύβονταν περίτεχνες διακοσμήσεις τόσο εγχάρακτες όσο και ένθετες, οι οποίες μπορούν να δώσουν πληροφορίες στους μελετητές του αγάλματος. Επιπλέον σε κάποια σημεία εμφανίστηκαν γραμμές που ακολουθούν την ένθετη διακόσμηση και ίσως αποτελούν ίχνη χρώματος που πιθανώς είχε χρησιμοποιηθεί για διακοσμητικούς λόγους. Η ύπαρξη χρώματος σε μπρούτζινα αγάλματα έχει επισημανθεί, αλλά δεν έχει μελετηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα.
Στο εσωτερικό του αγάλματος έχουν γίνει ενισχύσεις στην περιοχή της μέσης και σε αρκετές περιοχές του κάτω μέρους του ενδύματός. Οι ενισχύσεις έχουν γίνει πριν βρεθεί το άγαλμα στη θάλασσα και μάλλον είναι σύγχρονες με αυτό. Το δεξί χέρι του ιππέα φάινεται να έχει υποστεί επεμβάσεις, πιθανώς για επισκευαστικούς λόγους. Διακρίνονται ραφές στο ύψος του αγκώνα και του καρπού με εμφανή ίχνη από κάποιο υλικό σφράγισης.
Στο εσωτερικό του αγάλματος κατά την αφαίρεση των πακτωμάτων εντοπίστηκε υλικό με κηρώδη υφή και μαύρο χρώμα σε όλες σχεδόν τις εσοχές των πτυχώσεων. Εικάζουμε ότι είναι πίσσα ή άλλο αντίστοιχο υλικό που χρησιμοποιήθηκε για σφράγιση ή ενίσχυση αδύναμων σημείων του αγάλματος. Κρίνουμε σημαντική την περεταίρω εξέταση του υλικού με τις κατάλληλες μεθόδους για τον καθορισμό της σύστασης και των ιδιοτήτων του, γεγονός που θα καταστήσει πιο ξεκάθαρη την χρήση του στο άγαλμα.
Τα παραπάνω στοιχεία καθιστούν εμφανές ότι μετά τη συντήρηση εμφανίστηκαν πληροφορίες που ανοίγουν προοπτικές για την περαιτέρω μελέτη και εξαγωγή συμπερασμάτων.

Χρηματοδότες: ΥΠΠΟΑ, Ελβετική Συνομοσπονδία

Φωτογραφίες:

Ημερομηνία:

01/01/2009 - 31/12/2013

Τόπος:

  • Κάλυμνος, Δωδεκανήσου

Αρμόδιες Υπηρεσίες ή Φορείς:

Επιστημονικοί Υπεύθυνοι:

Αντιγόνη Λεάκου - Σμαράγδα Συμεωνίδου
Συντηρήτριες Αρχαιοτήτων
Τηλ: +30 210 92 35 105
Fax: +30 210 92 35 707
E-mail: eena@culture.gr

Βιβλιογραφία:

  • , Bertholon, R., Relier, C., “Les Metaux Archaeologic”, στο Berducou, M., C. ( επιμ. ), La conservation en Archaeologie, Paris,, Masson, 1990, pp. 163-221
  • , Cronyn, J.M., The Elements of Archaeological Conservation, Routledge, London, 1990
  • , Selwin, L., Metals and Corrosion, Canadian Conservation Institute, Canada, 2004
  • , Schotte, B., Adriaens, A., “Treatments of Corroded Lead Artefacts”, Studies in Conservation 51, 2006, p.1-8
  • , Horie, C.,V., Materials for Conservation , Oxford,, Butterworth-Heinemann, 1987

Ετικέτες:

Έτος:

2009
 
Ημερολόγιο
Εκδηλώσεις