Tο πρόγραμμα “Collections Mobility 2.0-Lending for Europe 21st c.” αποσκοπεί στη συνέχιση και την περαιτέρω αξιοποίηση του έργου που έχει ως τώρα παραχθεί στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής διαβούλευσης για την ενίσχυση της κινητικότητας των συλλογών μεταξύ των ευρωπαϊκών μουσείων, θέμα που εξακολουθεί να αποτελεί μια από τις προτεραιότητες της ΕΕ στον τομέα του πολιτισμού.
Με αφετηρία τη διαπίστωση ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των συλλογών των ευρωπαϊκών μουσείων βρίσκεται στις αποθήκες τους, καθώς και ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό μουσείων διοργανώνει περιοδικές εκθέσεις σε τακτική βάση, η ενίσχυση των δανεισμών, των ανταλλαγών και των περιοδικών εκθέσεων επιδιώκεται στο όνομα της δημιουργίας περισσότερων ευκαιριών για την πρόσβαση των Ευρωπαίων πολιτών σε ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του πλούσιου πολιτιστικού αποθέματος που διαχειρίζονται τα μουσεία. Το ενεργό ενδιαφέρον της Κοινότητας και των κρατών-μελών προς την κατεύθυνση αυτή, έχει αποτυπωθεί, τα τελευταία χρόνια, σε μια σειρά ενεργειών, όπως η διοργάνωση συνεδρίων στο πλαίσιο των διαδοχικών Προεδριών της ΕΕ - αρχής γενομένης της Ελληνικής Προεδρίας του 2003 - η ανάληψη μελετών, η υιοθέτηση ψηφισμάτων, η κατάρτιση του «Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δράσης για την Προώθηση της Κινητικότητας των Συλλογών και των Προδιαγραφών Δανεισμού» (Action Plan for the EU Promotion of Museum Collections’ Mobility and Loan Standards) και η σύσταση ομάδων εργασίας για την υλοποίησή του. Αποτέλεσμα της δραστηριότητας που προαναφέρθηκε είναι αφενός η συλλογή ενός σημαντικού όγκου συγκριτικών πληροφοριών σχετικά με το θεσμικό και το διαχειριστικό πλαίσιο του δανεισμού μουσειακών αντικειμένων στον ευρωπαϊκό χώρο και αφετέρου η διατύπωση αρχών καλής πρακτικής και προτάσεων για την εναρμόνιση της διαδικασίας του δανεισμού.
Υιοθετώντας έναν πιο πρακτικό προσανατολισμό και στοχεύοντας στη διάχυση του προβληματισμού που έχει αναπτυχθεί ως τώρα στην ευρύτερη μουσειακή κοινότητα, το πρόγραμμα “Collections Mobility 2.0” εστιάζει στις ακόλουθες δράσεις: α. τη διοργάνωση σεμιναρίων επιμόρφωσης σε θέματα διαχείρισης δανείων, τα οποία απευθύνονται σε επιλεγμένους υποψήφιους από τα 27 κράτη-μέλη, β. την έκδοση επιστημονικού εγχειριδίου με θέμα τις σύγχρονες τάσεις και πρακτικές στον τομέα της διαχείρισης των συλλογών και γ. τη δημιουργία δικτυακού τόπου προορισμένου να λειτουργεί ως κεντρική πηγή πληροφόρησης για ζητήματα σχετικά με την «Κινητικότητα των Συλλογών».
Tο πρόγραμμα "Collections Mobility 2.0-Lending for Europe 21st c." συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Culture 2007-2013) και υλοποιείται κατά τη διετία 2009-2011 με τη συμμετοχή 10 φορέων (Υπουργείων Πολιτισμού, εθνικών μουσείων κλπ) από 9 ευρωπαϊκά κράτη-μέλη (Ολλανδία, Ουγγαρία, Βέλγιο, Ισπανία, Ρουμανία, Ελλάδα, Μ. Βρετανία, Γερμανία, Φινλανδία). Από ελληνικής πλευράς, μετέχει ως συνδιοργανωτής η Διεύθυνση Μουσείων, Εκθέσεων & Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΥΠ.ΠΟ.Τ., καθώς και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα, ως συνεργαζόμενος φορέας.
Στο πλαίσιο του ευρύτερου στόχου της ενίσχυσης της κινητικότητας των μουσειακών συλλογών εντός του χώρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρόγραμμα "Collections Mobility 2.0-Lending for Europe 21st c." προβλέπει, ως κύρια δράση του, τη διοργάνωση σεμιναρίων που απευθύνονται σε επιμελητές και αρχειοθέτες συλλογών και αποσκοπούν στην εξοικείωσή τους με τις πλέον σύγχρονες τάσεις και πρακτικές στη διαχείριση δανείων, καθώς επίσης και την έκδοση επιστημονικού εγχειριδίου και τη δημιουργία δικτυακού τόπου για το ίδιο θέμα.
Σεμινάρια Επιμόρφωσης
Πρόκειται για 3ήμερα σεμινάρια, τα οποία είναι ανοικτά σε περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων από τα 27 κράτη-μέλη. Τα σεμινάρια πραγματεύονται θέματα όπως η ασφάλιση των έργων υπό δανεισμό, τα συστήματα κρατικής εγγύτησης (state indemnity), η ασυλία δανείων από κατάσχεση (immunity from seizure), ο καθορισμός της αξίας των έργων προς δανεισμό, τα μακροχρόνια δάνεια, πρακτικά προβλήματα σε σχέση με τη μεταφορά, την ασφάλεια έργων, τη διοργάνωση περιοδευουσών εκθέσεων κλπ. Προκειμένου να υπάρξουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, μεθοδεύεται η ανάδειξη μελλοντικών εκπαιδευτών, οι οποίοι θα αναλάβουν στη συνέχεια τη διοργάνωση ανάλογων σεμιναρίων σε εθνικό επίπεδο (train-the-trainer principle). Έτσι, κάθε κράτος-μέλος έχει δικαίωμα συμμετοχής με 4 εκπαιδευόμενους, εκ των οποίων οι 2 καλούνται στη συνέχεια να αναλάβουν ρόλο εκπαιδευτή και να παρουσιάσουν το περιεχόμενο του σεμιναρίου στη μουσεική κοινότητα της χώρας τους, προσαρμόζοντας και ενδεχομένως μεταφράζοντας το σχετικό υποστηρικτικό υλικό. Η διοργάνωση των εθνικών σεμιναρίων υποστηρίζεται από τις εθνικές Ενώσεις Μουσείων και προβάλλεται από το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Μουσειακών Οργανισμών (ΝΕΜΟ/Νetwork of European Museum Organisations).
Eπιστημονικό Εγχειρίδιο
Στο πλαίσιο του προγράμματος, προβλέπεται επίσης η έκδοση επιστημονικού εγχειριδίου, το
οποίο θα αποτελέσει τη θεωρητική βάση του σεμιναρίου. Έμφαση θα δοθεί σε ζητήματα όπως: η ιστορική εξέλιξη των μουσειακών συλλογών, συλλεκτική πολιτική και μηχανισμοί συγκρότησης ταυτότητας, στρατηγικές διαχείρισης των συλλογών στον 21ο αιώνα και πρακτικά ζητήματα που αφορούν στη διακίνηση των μουσειακών συλλογών.
Δικτυακός τόπος
Στο πλαίσιο του προγράμματος, προβλέπεται η δημιουργία δικτυακού τόπου προορισμένου να λειτουργεί ως κεντρική πηγή πληροφόρησης για ζητήματα σχετικά με την «Κινητικότητα των Συλλογών» στην Ευρώπη.
Χρηματοδότες
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Εrfgoed Nederland (Oλλανδία), Μουσείο Καλών Τεχνών, Βουδαπέστη (Oυγγαρία), Υπουργείο Πολιτισμού Ισπανίας (Iσπανία), Υπουργείο Πολιτισμού Και Τουρισμού (Ελλάδα), Εθνική Πινακοθήκη Φινλανδίας (Φινλανδία), Υπουργείο Πολιτισμού & Θρησκευμάτων (Ρουμανία), Yπουργείο Πολιτισμού, Νέας Γενιάς, Αθλητισμού & ΜΜΕ Της Φλαμανδικής Κοινότητας (Bέλγιο), Διεύθυνση Για Τον Πολιτισμό, Τα ΜΜΕ Και Τον Αθλητισμό (M. Βρετανία), Κρατικά Μουσεία Βερολίνου-Ινστιτούτο Μουσειακών Ερευνών (Γερμανία)
