Το πρόγραμμα "Η Δυτική Τέχνη στην Κρήτη" αποσκοπεί στο να τεκμηριώσει τα έργα της δυτικής τέχνης που υπήρχαν ή και δημιουργήθηκαν κατά τους τεσσερισήμιση αιώνες της βενετικής κυριαρχίας στην Κρήτη και να συγκεντρώσει πληροφορίες για τη δραστηριοότητα δυτικοευρωπαίων καλλιτεχνών στο νησί. Σκοπός της συλλογής αυτού του υλικού είναι να εντοπιστεί το εύρος και ο χαρακτήρας της δυτικοευρωπαικής καλλιτεχνικής παρουσίας και να διερευνηθούν οι επιπτώσεις της παρουσίας αυτής στον πολιτισμό που ανπτύχθηκε στην Κρήτη κατά το τέλος του μεσαιώνα και την αυγή της νεότερης εποχής.
Η ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος έγκεται στο ότι το μεγαλύτερο μέρος του υλικού δεν υπάρχει πια, είτε έχει αλλοιωθεί σε βαθμό που δύσκολα αναγνωρίζεται. Τα έργα ζωγραφικής απομακρύνθηκαν από την Κρήτη κατά την αποχώρηση των Βενετών ή καταστράφηκαν. Ο μεγαλύτερος αριθμός κτιρίων και ο διάκοσμός τους εξαφανίστηκαν. Διατηρήθηκε μόνο ένας μικρός αριθμός έργων της αρχιτεκτονικής, σημαντικά αλλοιωμένων και μέρος μόνο της αρχιτεκτονικής γλυπτικής. Αντίθετα σώζονται πλούσιες αρχειακές μαρτυρίες και πληροφορίες από διαφόρων ειδών γραπτές πηγές, που επιτρέπουν να προσεγγίσουμε έμμεσα το αντικείμενο της έρευνας.
Το Πρόγραμμα συγκεντρώνει μαρτυρίες για τα έργα δυτικής τέχνης και τη δραστηριότητα διτυκοευρωπαίων καλλιτεχνών από τις δημοσιευμένες καταρχήν πηγές. Καταγράφονται από αυτοψία και τεκμηριώνονται τα έργα γλυπτικής -κυρίως αρχιτεκτονικής- που βρίσκονται διάσπαρτα, σε μουσεία, αρχαιολογικές αποθήκες, in situ ή ενσωματωμένα σε κτίρια σε δεύτερη χρήση. Συγκεντρώνονται μικροφίλμ εικονογραφημένων κρητικών χειρογράφων και μικροφίλμ περιγραφών της Κρήτης. Δημιουργείται τέλος βιβλιογραφική βάση δεδομένων για όλα τα παραπάνω ζητήματα, με σκοπό την παρουσίασή της στο διαδίκτυο.

Η δημιουργία καταλόγου αρχιτεκτονικών γλυπτών γίνεται σε συνεργασία της 28ης Ε.Β.Α. (παλαιότερα της ενιαίας για την Κρήτη 13ης Ε.Β.Α.) με το το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Έρευνας και Τεχνολογίας. Ξεκίνησε το 1996 και συνεχίζεται έως και σήμερα. Στο πρόγραμμα εργάζονται αρχαιολόγοι της 28ης Ε.Β.Α. καθώς και φοιτητές του τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος είναι η αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κα Όλγα Γκράτζιου.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος εντοπίζονται, καταγράφονται και φωτογραφίζονται αρχιτεκτονικά γλυπτά, τα οποία είτε βρίσκονται στις αποθήκες των Εφορειών και των Μουσείων, είτε βρίσκονται in situ, είτε είναι ενσωματωμένα σε κτίρια σε δεύτερη χρήση. Τα δεδομένα από τις καταγραφές αυτές εισάγονται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων.
Η 28η Ε.Β.Α. παρέχει κάθε δυνατή βοήθεια στο επιστημονικό προσωπικό του προγράμματος. Από την πλευρά του το πρόγραμμα υποχρεούται να καταθέσει στην Υπηρεσία πλήρη αντίγραφα των καταγραφών, καθώς και των άλλων προϊόντων της έρευνάς του. Επίσης έχει την υποχρέωση να εξασφαλίσει την πρόσβαση των συνεργατών της Εφορείας στις αντίστοιχες βάσεις δεδομένων.
Καρπός της συνεργασίας υπήρξε, εκτός από την καταγραφή, η συνδιοργάνωση Συμποσίου τον Οκτώβριο του 2002 με θέμα "Η γλυπτική στη Λατινοκρατούμενη Ανατολή", με συμμετοχή συνέδρων από τα Δωδεκάνησα, τη Χίο, την Κύπρο και αλλού, στο οποίο οι αρχαιολόγοι της Εφορείας έκαναν ανακοινώσεις που βασίστηκαν σε παρουσίαση του υλικού από την καταγραφή αυτή.
Το πρόγραμμα συνεχίζεται μέχρι σήμερα με την καταγραφή και τη φωτογράφηση του υλικού.

Χρηματοδότης: Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών