Η αμοιβαία συνεργασία ανάμεσα στο σχολείο και το μουσείο έχει ως κύριο στόχο την πολιτιστική εκπαίδευση και την καλλιέργεια αισθητικής αγωγής των παιδιών. Δεύτερος σημαντικός σκοπός του μουσείου θεωρείται η απόκτηση και συγκρότηση ιστορικών γνώσεων καθώς και η εξοικείωση με τα εκθέματα-προϊόντα πολιτισμού. Επιδιώκοντας αυτή την άμεση πρόσβαση και επαφή με τα πολιτιστικά αγαθά, καθώς και την πρόσληψη μουσειακής εμπειρίας από νεαρή ηλικία, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης φρόντισε για την οργάνωση και λειτουργία εκπαιδευτικού προγράμματος που αναφέρεται σε μαθητές Ε΄- ΣΤ΄ Δημοτικού. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «ENA ΨΗΦΙΔΩΤΟ…ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» απευθύνεται στις ηλικίες αυτές και στοχεύει στην απόκτηση, από τους μαθητές, αισθητικής εμπειρίας αφενός, καθώς και γνώσεων πάνω σε θέματα τοπικής ιστορίας αφετέρου. Το πρόγραμμα λαμβάνει υπόψη στο σχεδιασμό του τη σχολική διδακτέα ύλη της Ιστορίας, ιδιαίτερα αυτή της Ε΄ Δημοτικού. Καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε οι μαθητές να προσεγγίσουν την προσφερόμενη γνώση ξεκινώντας από αναφορές στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της Μακεδονίας, ιδιαίτερα κατά τα ρωμαϊκά και υστερορωμαϊκά χρόνια. Επίσης, στόχος του προγράμματος είναι και η άμεση επαφή με το πρωτογενές αρχαιολογικό υλικό, όπως αυτό παρουσιάζεται μέσα από τις θεματικές ενότητες της έκθεσης του Μουσείου « Στη Μακεδονία από τον 7ο αι. π.Χ. ως την ύστερη αρχαιότητα» και «Θεσσαλονίκη, Μακεδονίας Μητρόπολις», ώστε τα παιδιά να αποκτήσουν μουσειακή εμπειρία και την εικαστική ευχαρίστηση της προσέγγισης και παιδευτικής αφομοίωσης πολιτισμικών στοιχείων του παρελθόντος. Το σχολείο συνιστά έναν προνομιούχο χώρο παρέμβασης για το μουσείο στο οποίο συναντώνται άτομα από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Από την ανάλυση του μουσειακού λόγου προκύπτει το συμπέρασμα ότι το μουσείο θέλει να βάλει τη δική του σφραγίδα στις εκπαιδευτικές δραστηριότητές του, ώστε να διαφοροποιηθεί από το σχολείο, αλλά, συγχρόνως, έχει ανάγκη και το σχολείο ώστε να διευρύνει το κοινό του. Έτσι, ο εκπαιδευτικός ρόλος του μουσείου εντάσσεται συνήθως στη γενικότερη επικοινωνιακή πολιτική του και, στην προσπάθεια να ενισχυθεί η πολυποικιλότητα της προσέγγισής του προς το κοινό, λαμβάνονται υπόψη διάφορες παράμετροι (απόκτηση γνώσεων, συναισθηματική και αισθητική απόλαυση κ.ά.). Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα επιδιώκει τη γόνιμη αμφίδρομη συνεργασία με το νεαρό κοινό του και στηρίζεται για τη λειτουργία του σ’ αυτήν.
Το πρόγραμμα «ENA ΨΗΦΙΔΩΤΟ…ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ» εφαρμόζεται στην αίθουσα των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων ή στην αίθουσα «Μανόλης Ανδρόνικος» του Α.Μ.Θ., που διαθέτει σκηνή, για μιάμιση περίπου ώρα. Κάθε φορά, απευθύνεται σε ένα μόνο σχολικό τμήμα (20-30 παιδιά). Συμμετέχουν σχολεία που εποπτεύονται από τις Διευθύνσεις Α΄βάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής και Δυτικής Θεσσαλονίκης. Επίσης, μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή και μεμονωμένα σχολεία, ακόμη και εκτός πόλεως ή νομού Θεσσαλονίκης, εφόσον υπάρχουν κενά στο ετήσιο πρόγραμμα επισκέψεων των σχολείων, που καταρτίζεται συνήθως τον Σεπτέμβριο από το Μουσείο. Το πρόγραμμα ξεκινά από το Νοέμβριο, διαρκεί για όλη τη σχολική χρονιά, εκτός από το μήνα Ιούνιο, και προσφέρεται από το Αρχαιολογικό Μουσείο χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τους μαθητές. Το πρόγραμμα άρχισε να λειτουργεί από τον Φεβρουάριο του 2007 (σχ. έτος 2006-2007). Περιλαμβάνει γενικές πληροφορίες για τη ιδιωτική και δημόσια ζωή, τις λατρείες και τις τελετές, τα επαγγέλματα και τις δραστηριότητες στην Μακεδονία κατά την ύστερη αρχαιότητα μέσα από την εργασία και την καθημερινότητα ενός ψηφοθέτη. Στην εφαρμογή του προγράμματος συμβάλλουν η δραματοποίηση του παραμυθιού με ένδυση, στολισμό και θεατρικούς διαλόγους, διάφορα παιχνίδια (παζλ, λαβύρινθος), μουσικά ακούσματα και κατόπιν η περιήγηση (περίπου 25-30 λεπτά της ώρας) στις εκθέσεις « Στη Μακεδονία από τον 7ο αι. π.Χ. ως την ύστερη αρχαιότητα» και «Θεσσαλονίκη, Μακεδονίας Μητρόπολις». Στα παιδιά προσφέρεται έντυπο φυλλάδιο εργασίας για να το αναγνώσουν και να το συμπληρώσουν κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του προγράμματος. Το έντυπο είναι σημαντικό βοήθημα στην εξέλιξη της μαθησιακής διαδικασίας, ενώ επικουρικά χρησιμοποιείται και βοηθητικό εποπτικό υλικό, όπως απομιμήσεις αρχαίων ενδυμάτων και κοσμημάτων, αντίγραφα αγγείων, ειδωλίων, γλυπτών και νομισμάτων, εικόνες με αναπαραστάσεις, μακέτες, παζλ, σχέδια, κάρτες, βιβλία κ.ά. Επειδή στα παιδιά δίνεται η ελευθερία να δράσουν ως ηθοποιοί, να μιμηθούν, να δουν, να παίξουν, να αγγίξουν, να εκφράσουν σκέψεις και συναισθήματα, η διδακτική διαδικασία μέσα στο Μουσείο μεταστοιχειώνεται βιωματικά σε μαθησιακή καλλιέργεια, γνώση, ψυχαγωγία και διασκέδαση. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η συμβολή του Μουσείου στην εκπαίδευση των μαθητών μέσα από την εξοικείωσή τους με την Τέχνη, καθώς και η προώθηση της ιστορικής γνώσης και η ενίσχυση της ποιότητας της παρεχόμενης από το σχολείο εκπαίδευσης.
