Το Πρόγραμμα "Μελίνα- Εκπαίδευση και Πολιτισμός" αποβλέπει στην ανάδειξη της πολιτισμικής διάστασης στην εκπαίδευση και στην αναζωογόνηση του πυρήνα της καθημερινής σχολικής δράσης με τη δυναμική της τέχνης και του πολιτισμού. Η εφαρμογή του προγράμματος υλοποιείται με τη συνδρομή όλων των εμπλεκόμενων φορέων της εκπαίδευσης και του πολιτισμού και αναπτύσσεται με τη συμπαράσταση τηςΤοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το διδακτικό-παιδαγωγικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η φιλοσοφία του Προγράμματος "Μελίνα", προβάλλει κυρίως τον επικοινωνιακό χαρακτήρα της σχέσης των μαθητών με τα πρόσωπα και τα αντικείμενα. Ζητούμενο για τους μαθητές είναι η ευχαρίστηση μέσα από τη γνώση, η αξιοποίηση της φυσικής περιέργειας του παιδιού, η προβολή της δημιουργικότητάς του και η βελτίωση της ικανότητάς του για επικοινωνία και έκφραση σε όλα τα επίπεδα.
Ο εκπαιδευτικός φάκελος που έχει σχεδιαστεί για την αρχαία Αμφίπολη αφορά στην εκπαίδευση στην αρχαία Ελλάδα, με έμφαση στη λειτουργία του Γυμνασίου και τον θεσμό της "εφηβείας". Στόχος του είναι να ενεργοποιήσει την διαδικασία της μάθησης, με δραστηριότητες τόσο μέσα στην τάξη όσο και στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Αμφίπολης, ώστε να διευρυνθεί η παιδαγωγική εμβέλεια του έργου του δασκάλου σε συνδυασμό με τη βιωματική απόκτηση γνώσης από τους μαθητές.

Ο εκπαιδευτικός φάκελος που αφορά στο αρχαίο Γυμνάσιο της Αμφίπολης περιλαμβάνει δύο έντυπα: το βιβλίο για το δάσκαλο με θέμα "Η Εκπαίδευση στην αρχαία Ελλάδα, Το Γυμνάσιο της Αμφίπολης", και το βιβλίο για το μαθητή με θέμα "Μια σημαντική ημέρα για τον Ιφικράτη, ένας έφηβος στο Γυμνάσιο της αρχαίας Αμφίπολης".
Στο βιβλίο για το δάσκαλο δίνονται πληροφορίες που βοηθούν τον εκπαιδευτικό να εξοικειωθεί με τα βασικά γνωρίσματα του εκπαιδευτικού συστήματος των αρχαίων Ελλήνων, ώστε ο δάσκαλος να μπορεί να μεταδώσει στους μαθητές της τάξης του τις απαραίτητες γνώσεις για το θέμα. Δίνονται επίσης πληροφορίες για τη λειτουργία του Γυμνασίου της Αμφίπολης, μνημείου που σχετίζεται με ένα μεγάλο τμήμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τους αρχαίους. Το βιβλίο περιλαμβάνει τέλος οδηγίες και προτάσεις για την αξιοποίηση του υλικού και των δραστηριοτήτων που μπορούν να υποστηριχθούν από τον εκπαιδευτικό φάκελο στην τάξη, στον αρχαιολογικό χώρο και στο Μουσείο της Αμφίπολης.
Κορμό του βιβλίου για το μαθητή αποτελεί μια σύντομη ιστορία για τον Ιφικράτη, ένα νέο που περιγράφει την πρώτη του ημέρα ως έφηβου στο Γυμνάσιο της Αμφίπολης. Το βιβλίο περιλαμβάνει πληροφορίες για το κτίριο του Γυμνασίου, για τη λειτουργία του και τους ανθρώπους που εμπλέκονται στην εκπαίδευση των εφήβων, και για το περιεχόμενο αυτής της εκπαίδευσης. Προτείνονται ασκήσεις και δραστηριότητες εμπέδωσης που μπορούν να γίνουν είτε μέσα στην τάξη, πριν και μετά την επίσκεψη στο χώρο, είτε μέσα στο μνημείο του αρχαίου Γυμνασίου και στο Μουσείο.
Η εμπειρία από την υλοποίηση του προγράμματος από το 1999 δείχνει ότι πρωτεύοντα ρόλο στην επιτυχία του παίζει ο δάσκαλος της τάξης,ο οποίος προετοιμάζει την τάξη του και προτρέπει τους μαθητές να αυτενεργήσουν και να προτείνουν διάφορες μορφές αξιοποίησης του εκπαιδευτικού υλικού που περιέχει ο φάκελος. Οι μαθητές δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον και ταυτίζονται με τον Ιφικράτη, τον ήρωα της ιστορίας, γεγονός που τους βοηθάει να προσεγγίζουν το αρχαίο μνημείο και τα ευρήματα που εκτίθενται στο Μουσείο με πιο άμεσο τρόπο, συνδέοντάς τα με την παράμερο της ανθρώπινης ύπαρξης και δράσης.