Η ΚΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων σχεδίασε και υλοποιεί στη Δήλο εκπαιδευτικό - αρχαιολογικό πρόγραμμα με τίτλο "Κάποτε στη Δήλο...η μουσική και ο χορός". Στόχος της ΚΑ΄ ΕΠΚΑ είναι να κατανοήσουν τα παιδιά με δημιουργικό και ψυχαγωγικό τρόπο σημαντικές πλευρές της κοσμικής και θρησκευτικής ζωής των αρχαίων Ελλήνων, με κύριο άξονα προσέγγισης τους μουσικούς και χορικούς αγώνες της Δήλου, η οποία υπήρξε από την αρχαιότητα ένας τόπος συνύπαρξης, δημιουργίας και επικοινωνίας μεταξύ των νέων από όλα τα νησιά του Αιγαίου. Η ανταπόκριση των παιδιών στο πρόγραμμα είναι πολύ μεγάλη και σε αυτό πρωταρχικό ρόλο παίζει ο χώρος διεξαγωγής του προγράμματος, δηλαδή η Δήλος, που όταν προσεγγίζεται με δημιουργικό τρόπο, και όχι μέσα απο μια τυπική ξενάγηση, δημιουργεί στο παιδί πλήθος ερεθισμάτων, κεντρίζοντας τη φυσική του περιέργεια και με τη σωστή καθοδήγησή του απελευθερώνει τη διάθεση δημιουργικής σχέσης με το παρελθόν. Μέσα στις προθέσεις μας είναι και η δυνατότητα μεταφοράς του προγράμματος και σε άλλα νησιά, στα πλαίσια δημιουργίας ενός διαπολιτισμικού νησιωτικού δικτύου νέων.
Για τις ανάγκες του προγράμματος τυπώθηκαν δύο έντυπα, ένα 32σέλιδο ασπρόμαυρο με ενημερωτικά κείμενα, σχέδια και φωτογραφίες για το δάσκαλο και ένα έγχρωμο 16σέλιδο με ασκήσεις, σκίτσα, σχέδια και φωτογραφίες για το μαθητή (τα σκίτσα οφείλονται στον αρχαιολόγο Απ. Παπαδημητρίου, τα σχέδια στη συντηρήτρια αρχαιοτήτων Ε. Παπαθωμά). Επίσης, έγινε παραγωγή CD με μουσικά παραδείγματα και συγκεκριμένα με αποσπάσματα αρχαίας ελληνικής μουσικής καθώς και με σύγχρονες μελοποιήσεις αρχαίων δραματικών ποιητών (κυρίως του Αριστοφάνη), οι οποίες μπορούν να χρησιμεύσουν σε δραστηριότητες που πραγματοποιούνται είτε στο σχολείο είτε στο Μουσείο και το αρχαίο θέατρο της Δήλου. Η παραγωγή του CD έγινε στο ΙΕΜΑ ( Ινστιτούτο Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής). Στα πλαίσια της διεξαγωγής του προγράμματος διαμορφώθηκε κατάλληλα μια αίθουσα του Μουσείου Δήλου, όπου τοποθετήθηκε μια τρισδιάστατη αναπαράσταση ενός εργαστηρίου κατασκευής αυλών (δύο τέτοια εργαστήρια έχουν εντοπιστεί σε ανασκαφές της Δήλου). Στον ίδιο χώρο τοποθετήθηκε το απαραίτητο εποπτικό υλικό (σχέδια οργάνων, αφορμές εκτέλεσης της μουσικής στην αρχαία Ελλάδα, χοροί της Δήλου, σύγχρονες εκδηλώσεις που συνοδεύονται με μουσική και αντίστοιχες αρχαίες). Επίσης τοποθετήθηκαν αντίγραφα οργάνων (λύρα, κιθάρα, βαρβιτος, τρίγωνο) τα οποία κατασκεύασε ο οργανοποιός Ν. Μπρας. Την επιμέλεια της διαμόρφωσης του χώρου και την εικαστική μορφή του εποπτικού υλικού είχε η Ε. Παπαθωμά. Μετά το Μουσείο, οι μαθητές καταλήγουν στο θέατρο της Δήλου όπου, σε μια ολιγόλεπτη συλλογική δραστηριότητα κορύφωσης, παρουσιάζουν ένα μουσικό και χορικό δρώμενο που συνδέεται με την ιστορία και τη μυθολογία του ιερού νησιού του Απόλλωνα. Στη σύνταξη των ασκήσεων και την διοργάνωση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων συνεργάστηκε η μουσειοπαιδαγωγός Α.Μπαρδάκη.
Εκτός από τη Δήλο, το πρόγραμμα πραγματοποιείται και σε άλλα νησιά, δεδομένου ότι το υψηλό κόστος μεταφοράς των μαθητών και οι συχνά δύσκολες καιρικές συνθήκες καθιστούν δύσκολη τη μετάβαση στη Δήλο. Το πρόγραμμα έχει ήδη μεταφερθεί στην Πάρο, ενώ στους άμεσους στόχους μας είναι και η μεταφορά του στις Δ. Κυκλάδες, σε νησιά, που προσφέρουν αρχαιολογικό ή μυθολογικό υλικό που συνδέεται με τη μουσική και τους αγώνες. Βέβαια, η μεταφορά του υλικού σε άλλα νησιά, δεν υποκαθιστά την μοναδική εμπειρία που βιώνουν οι συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο πρόγραμμα όταν αυτό διεξάγεται στη Δήλο, εκεί όπου για αιώνες έφταναν θεωρίες και χοροί νέων τραγουδώντας και χορεύοντας προς τιμήν του θεού.
Χρηματοδότηση: Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Αιγαίου, Δήμος Μυκονίων.
