Ύστερα από μια περίοδο διακοπής της έρευνας δεκαεπτά χρόνων, πραγματοποιήθηκαν ξανά ανασκαφές στο αρχαίο Θέατρο των Φθιωτίδων Θηβών, το Φθινόπωρο του 2010, υπό την εποπτεία της Προϊσταμένης του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών, Δρ. Β. Αδρύμη – Σισμάνη, με την υποστήριξη της κίνησης πολιτών του Διαζώματος και με τη χορηγία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας, με το ποσό των 50.000 ευρώ και του τέως Δήμου Νέας Αγχιάλου, με το ποσό των 30.000 ευρώ, και φυσικά και με τη συνδρομή του ΥΠ.ΠΟ.Τ. Βασικό ζητούμενο της έρευνας του 2010 ήταν να ολοκληρωθεί η αποκάλυψη της ορχήστρας του αρχαίου θεάτρου, για να γίνει το μνημείο στο ελάχιστο λειτουργικό και εν συνεχεία να μελετηθεί η φάση του σκηνικού οικοδομήματος, όπως αυτή διαμορφώθηκε στα τελευταία χρόνια της χρήσης του θεάτρου. Η ρωμαϊκή φάση του θεάτρου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφενός γιατί συνδέεται με την παρουσία των Ρωμαίων στην περιοχή της Θεσσαλίας, και αφετέρου επειδή είναι μια περίοδος που δεν είναι ακόμη αρκετά γνωστή. Είναι γνωστό ότι στα μέσα του 2ου αι. μ.Χ. - όπως προκύπτει από ορισμένες επιγραφές - οι Φθιώτιδες Θήβες περιελήφθησαν στο Κοινό των Μαγνήτων και βέβαια και στο ευρύτερο Κοινό των Θεσσαλών, και απ’ ότι φαίνεται γνώρισαν τότε μια δεύτερη οικονομική ανάκαμψη, όπως αυτή αναγνωρίζεται στην ανακαίνιση των δημοσίων κτιρίων τους αλλά κυρίως στη μεγάλη οργάνωση και ανάπτυξη το λιμανιού τους που λειτουργούσε πλέον ως κεντρικό λιμάνι της Θεσσαλίας. Τα ερείπια της αρχαία πόλης , όπου λειτουργούσε το σημαντικό αυτό θέατρο, εκτείνονται πάνω στο λόφο «Κάστρο», που βρίσκεται στο βόρειο άκρο του Kρόκιου πεδίου, κοντά στo σημερινό χωριό Mικροθήβες, σε απόσταση 4 χλμ. περίπου νοτιοδυτικά από τη σημερινή N. Aγχίαλο και τον Παγασητικό κόλπο.
Η ανασκαφική έρευνα θα συνεχισθεί το 2011, στην περιοχή του κοίλου και του Κάτω θεάτρου, για να αποκτήσει το μνημείο μια ολοκληρωμένη μορφή, ώστε να είναι δυνατόν να ενταχθεί στο πολιτιστικό δυναμικό του Βόλου.
Ως άμεσος προγραμματισμός εργασιών σε μια Α΄ φάση είναι:
α) η πλήρης αποκάλυψη του σημαντικού αυτού μνημείου με την ολοκλήρωση της ανασκαφικής έρευνας σε όλη την έκταση του κοίλου στο Κάτω θέατρο. Με το πέρας της φάσης αυτής θα επιτευχθεί μία ολοκληρωμένη εικόνα του θεάτρου. Με αυτή τη μορφή θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την οργάνωση σύγχρονων δράσεων που θα στηρίξουν την προβολή της τοπικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς και αναμφισβήτητα θα αποτελούσαν ένα σημαντικό πόλο για τις πολιτιστικές δραστηριότητες, τα εκπαιδευτικά και τα τουριστικά προγράμματα.
Στη συνέχεια, σε Β΄ φάση, προγραμματίζεται:
β) η πλήρης αποκάλυψη των δύο παρόδων
γ) η πλήρης έρευνα όλων των φάσεων του σκηνικού οικοδομήματος.
δ) η πλήρης αποκάλυψη του επιθεάτρου (άνω θέατρο – διάζωμα), καθώς
ε) και η έρευνα του περιβάλλοντος χώρου του θεάτρου.
Στη συνέχεια της Α΄ φάσης, προέχει η εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης που θα περιλαμβάνει επιμέρους στάδια (τοπογραφική – φωτογραμμετρική αποτύπωση του μνημείου, αρχιτεκτονική τεκμηρίωση, δομική αποκατάσταση, κλπ).
Όταν ολοκληρωθούν οι ανασκαφικές εργασίες της Α΄φάσης μαζί με τις απαραίτητες μελέτες, τότε θα είναι δυνατόν να υποβληθεί ο φάκελος της αναστήλωσης και πλήρους ανάδειξης του θεάτρου για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ, μαζί με μια πρόταση για τη δημιουργία ενός δικτύου διαδρομών για τη σύνδεση του αρχαίου θεάτρου με τα άλλα ήδη ανασκαμμένα δημόσια κτίρια της πόλης των Φθιωτίδων Θηβών, όπως με την αρχαία αγορά, το ναό της Αθηνάς Πολιάδος, το Ασκληπιείο αλλά και με τα ίδια τα τείχη που σώζονται σε μήκος 8 χιλιομέτρων.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι μεγάλο μέρος του οικοδομικού υλικού όλων των φάσεων βρίσκεται στη θέση του, διάσπαρτο στο χώρο του αρχαίου Θεάτρου ή -ένα μέρος- ενσωματωμένο σε κατασκευές μεταγενέστερης φάσης, και σε μερικές περιπτώσεις είναι σχετικά εύκολο να επανέλθει στη θέση του, αφού τα περισσότερα αρχιτεκτονικά μέλη, μπορούν να ταυτιστούν και να επανατοποθετηθούν. Τόσο τα εδώλια του κοίλου και οι κλίμακες ανόδου, όσο και η εξωτερική παρειά των αναλημματικών τοίχων των παρόδων κατασκευάστηκαν από ηφαιστειακό λίθο, όπως και το προσκήνιο, ενώ στο σκηνικό οικοδόμημα χρησιμοποιήθηκε και λευκό και πράσινο μάρμαρο, υλικά δηλαδή που δεν υφίστανται ποτέ αποσάρθρωση. Επίσης, δεν έχει γίνει λιθοθηρία από το χώρο του θεάτρου και έτσι όλο αυτό το υλικό είναι διαθέσιμο για την μελλοντική αναστήλωση του μνημείου.
Παράλληλα έχει δρομολογηθεί η πλήρης δημοσίευση του θεάτρου καθώς και των άλλων μνημείων της αρχαίας πόλης των Φθ. Θηβών.
Xρηματοδότης: Δήμος Νέας Αγχιάλου, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας, ΔΙΑΖΩΜΑ