Η Εφορεία Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων (πρώην ΚΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α.) έχει στη χωρική της αρμοδιότητα το μεγαλύτερο τμήμα του έργου της Αττικό Μετρό ΑΕ «Επέκταση της Γραμμής 3: τμήμα Χαϊδάρι-Πειραιάς». Πραγματοποίησε ανασκαφική έρευνα σε έκταση διαστάσεων 45,00μ. x 15,00μ, επιφάνειας 550 τ.μ., στο βόρειο τμήμα της πλατείας Κοραή και εν μέρει επί του πεζοδρομίου της οδού Βασιλέως Γεωργίου Α΄, όπου πρόκειται να κατασκευαστεί έξοδος του Σταθμού ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ η οποία θα περιλαμβάνει κυλιόμενες σκάλες και ασανσέρ.
Η αρχαιολογική έρευνα ξεκίνησε με διερευνητικές τομές και ακολούθησε με τη χρήση μηχανικού εκσκαφέα μικρών διαστάσεων αποχωμάτωση των επιφανειακών σύγχρονων επιστρώσεων της πλατείας και σύγχρονης παραβίασης στο Β τμήμα που εκτεινόταν στο 40% του σκάμματος και σε βάθος κατά τόπους έως και το επίπεδο του φυσικού βράχου.
Το σκάμμα αποτελεί μέρος ενός οικοδομικού τετραγώνου της ιπποδάμειας πολεοδομικής χάραξης του αρχαίου Πειραιά. Τα ανασκαφικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι το αρχαίο οικοδομικό τετράγωνο τμήμα του οποίου αποτελεί ο χώρος που διερευνήθηκε ήταν κατά την αρχαιότητα ελεύθερο κτισμάτων. Αποκαλύφθηκε όμως πλήθος αβαθών ορυγμάτων λαξευμένων στο φυσικό βράχο, για την τοποθέτηση πασσάλων ή στύλων, που στήριζαν υπαίθριες, ελαφρές κατασκευές (στέγαστρα, σκίαστρα, τέντες, σκηνές, πάγκους) με χρήση έως και τη ρωμαϊκή περίοδο.
Η εύρεση ελεύθερου χώρου εντός του οικιστικού πυρήνα της πόλης του Πειραιά έχει ιδιαίτερη σημασία. Η ένταξή του στον πολεοδομικό ιστό της πόλης, ο συσχετισμός του με τα ευρήματα των παλαιότερων ανασκαφών της περιοχής και η περεταίρω μελέτη των ευρημάτων, ίσως επιτρέψουν ακριβέστερη ερμηνεία της λειτουργίας του χώρου. Επίσης, η λεπτομερής καταγραφή και μελέτη των κινητών ευρημάτων θα επιτρέψει να προσδιοριστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα χρονικά όρια της χρήσης του.
Με την ολοκλήρωση της αρχαιολογικής διερεύνησης αποκαλύφθηκε τμήμα αρχαίας οδού στα ανατολικά, ορθογώνιο φρέαρ στα δυτικά και στον ενδιάμεσο χώρο 128 αβαθή ορύγματα λαξευμένα στο φυσικό βράχο, για την τοποθέτηση πασσάλων ή στύλων.
Η αρχαία οδός εκτεινόταν από τα βόρεια προς τα νότια. Διασώθηκε σε μήκος 15,70μ. και πλάτος 5,30μ. με τρία τουλάχιστον διαδοχικά οδοστρώματα από πατημένο χώμα, βότσαλα και άμμο. Εντός των ορίων του δρόμου αποκαλύφθηκε σε μέγιστο μήκος 2,00μ. αγωγός απορροής νερού πλάτους 0,40μ. με κτιστό τοίχωμα.
Το ορθογώνιο φρέαρ έχει διαστάσεις 2,10 x 1,10μ. Εσοχές για την ανάβαση και την κατάβαση στο εσωτερικό («πατήματα») εμφανίζονται από το βάθος των 3,50μ. και κάτω.
Αποκαλύφθηκαν 128 αβαθή ορύγματα λαξευμένα στο φυσικό βράχο, για την τοποθέτηση πασσάλων ή στύλων, με κυκλικό, τετράγωνο, ορθογώνιο, ελλειψοειδές ή ακανόνιστο σχήμα και διαστάσεις από 0,15μ. x 0,25μ. έως 0,70μ. x 1,25μ. Το εσωτερικό βάθος τους κυμαίνεται από 0,04μ. έως 0,90μ. με την πλειοψηφία να φτάνει περίπου στα 0,50μ.. Τα σαρανταένα από τα ορύγματα φέρουν στο εσωτερικό ορθογώνιο ή κυκλικό λάξευμα-βάθυνση έως 0,20μ. (διαστάσεων μεταξύ 0,10μ. και 0,30μ.). Χρησιμοποιούνταν έως και τη ρωμαϊκή περίοδο, όπως προκύπτει από τη χρονολόγηση της κεραμικής που συλλέχθηκε από την επίχωση που γέμιζε το εσωτερικό τους.
Χρηματοδότης: Αττικό Μετρό Α.Ε.
