Η σωστική ανασκαφή στο οικόπεδο του υπό ανέγερση Δικαστικού Μεγάρου Κέρκυρας, που βρίσκεται επί της οδού Κολοκοτρώνη στο Λόφο του Σωτήρος, έναντι των εγκαταστάσεων των Φυλακών Κέρκυρας, πραγματοποιήθηκε με αφορμή τον εντοπισμό αρχαιοτήτων στα πλαίσια των εκσκαφικών εργασιών για τη θεμελίωση του κτιρίου του Δικαστικού Μεγάρου.
Η συνολική έκταση του οικοπέδου φθάνει τα 4.300 τ.μ., από τα οποία τα όρια της εκσκαφής για τη θεμελίωση του κτιρίου καλύπτουν 3.000 τ.μ. περίπου. Η ανασκαφική έρευνα διήρκεσε από τον Ιούνιο του 2000 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2002, με μεγάλα διαστήματα παύσης, αφενός μεν εξαιτίας διαφόρων προβλημάτων, τα οποία έπρεπε να αντιμετωπίσει η κατασκευάστρια εταιρεία, όπως η κατεδάφιση νεότερης οικίας εντός του οικοπέδου, η διέλευση του αγωγού λυμάτων των φυλακών, εκτεταμένες εργασίες αντιστήριξης, η υψηλή στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα κ.α.- αφετέρου δε λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Διερευνήθηκαν συνολικά 311 ανασκαφικά σκάμματα, διαστάσεων 3x3 μ., και απασχολήθηκαν, κατά το μεγαλύτερο διάστημα της έρευνας, 6 αρχαιολόγοι, 1 σχεδιαστής, 2 συντηρητές, 1 ανθρωπολόγος και μέχρι 37 εργατοτεχνίτες. Η δαπάνη μισθοδοσίας του εν λόγω προσωπικού καλύφθηκε απολογιστικά από τις πιστώσεις του έργου.
Η έρευνα έφερε στο φως ένα μεγάλο τμήμα της βόρειας νεκρόπολης της αρχαίας Κέρκυρας, με διάρκεια χρήσης από τον 7ο ως και τον ύστερο 4ο αιώνα π.Χ.
Η ανασκαφική έρευνα στο οικόπεδο του Δικαστικού Μεγάρου Κέρκυρας έφερε στο φως ένα μεγάλο τμήμα του βόρειου νεκροταφείου της αρχαίας πόλης, το οποίο εκτείνεται στις νότιες υπώρειες του λόφου των Φυλακών, κάτω από το σύγχρονο οικισμό της Γαρίτσας, με διάρκεια χρήσης από τον 7ο ως και τον ύστερο 4ο αιώνα π.Χ.
Αποκαλύφθηκαν πεντακόσιοι (500) τάφοι διατεταγμένοι σε αραιότερες ή πυκνότερες συστάδες σε διάφορα επίπεδα, προσανατολισμένοι ως επί το πλείστον στον άξονα Β-Ν με μικρές αποκλίσεις προς τα ανατολικά ή τα δυτικά, οι οποίοι κατατάσσονται τυπολογικά στις ακόλουθες κατηγορίες:
Α. 56 μεγάλοι σφαιρικοί πίθοι που περιείχαν εγχυτρισμούς ενηλίκων και των δύο φύλων. Οι περισσότεροι ήταν κτερισμένοι με 1 ως 8 αγγεία και χρονολογούνται στους αρχαϊκούς χρόνους.
Β. 192 διαφόρων ειδών ταφικά αγγεία (αμφορείς, πιθαμφορείς, μικρά πιθοειδή ή άλλα οξυπύθμενα αγγεία, κρατήρες, λέβητες, λεκανίδες, χυτροειδή αγγεία και χάλκινες φιάλες ή λέβητες) που περιείχαν καύσεις ή εγχυτρισμούς βρεφών. Καλύπτουν χρονικά όλες τις φάσεις χρήσης του νεκροταφείου, από το β΄ μισό του 7ου ως το β΄ μισό του 4ου αιώνα π.Χ., με πολυπληθέστερα όμως εκείνα του 7ου και 6ου αιώνα π.Χ.
Γ. 173 ελεύθερες-λακκοειδείς ταφές ενηλίκων σε απλούς λάκκους, 54 από τους οποίους ήταν κτερισμένοι. Οι νεκροί είχαν ενταφιαστεί σε εκτεταμένη ή ελαφρά συνεσταλμένη στάση με τα χέρια, είτε παράλληλα με το σώμα, είτε διπλωμένα στο στήθος, στην κοιλιακή ή την ηβική χώρα. Οι περισσότεροι χρονολογούνται στον 5ο και 4ο αι. π.Χ.
Δ. 37 κεραμοσκεπείς τάφοι, ως επί το πλείστον καλυβήτες του 6ου-4ου αι. π.Χ. Περιείχαν μία ταφή σε ύπτια ή, συνήθως, σε ελαφρά συνεσταλμένη στάση. Περίπου οι μισοί ήταν κτερισμένοι με 1 ως 4 αγγεία.
Ε. 10 Μονολιθικές σαρκοφάγοι, κατασκευασμένες από πωρόλιθο. Οι μισές ήταν κτερισμένες με ένα έως τρία κτερίσματα, τα οποία παρουσίαζαν αξιοσημείωτη ποικιλία. Τρεις μπορούν να χρονολογηθούν στην αρχα?κή εποχή και δύο στον 4ο αιώνα π.Χ.
ΣΤ. 15 ανακομιδές και Ζ. 1 μικρή πήλινη λάρνακα.
Ιδιαίτερη κατηγορία ταφικών συνόλων αποτελούσαν οι πηλοκατασκευές, οι οποίες χρησιμοποιούνταν ως χώροι καύσης των νεκρών. Πρόκειται για είκοσι τέσσερις (24) ωοειδείς, επιμήκεις ή πεταλόσχημες κατασκευές, με τοιχώματα και πυθμένα διαμορφωμένα από επάλληλες στρώσεις πηλού. Περιείχαν μεγάλα τεμάχια ξυλοκάρβουνου, καμένα οστά, τέφρα και όστρακα κεραμικής και, σε αρκετές περιπτώσεις, ένα τεφροδόχο αγγείο στο εσωτερικό τους.
Σε διάφορα σημεία του οικοπέδου εντοπίστηκαν επίσης εκτεταμένες συγκεντρώσεις-αποθέσεις κεραμικής.
Χρηματοδότης: Υπουργείο Δικαιοσύνης, Θέμις Κατασκευαστική Α.Ε.
