Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαίας είναι Περιφερειακή Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων και υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Λειτουργεί σε επίπεδο Διεύθυνσης, έχει έδρα την Πάτρα και αρμοδιότητα που εκτείνεται στο Νομό Αχαΐας.

Στις αρμοδιότητες της Εφορείας υπάγονται η προστασία, ευπρεπισμός και διαμόρφωση μνημείων και χώρων που κυμαίνονται χρονολικά από τους προϊστορικούς έως και τους μεταβυζαντινούς χρόνους, η διενέργεια σωστικών ανασκαφών και η εποπτεία ανασκαφών των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών, η συντήρηση, αποκατάσταση, αναστήλωση των μνημείων, η συντήρηση εικόνων, τοιχογραφιών, ψηφιδωτών και κινητών αρχαίων, η μελέτη και η επιστημονική δημοσίευσή τους, ο έλεγχος των διατηρητέων προϊστορικών, κλασικών, βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων, η θέσπιση ειδικών όρων δόμησης και ζωνών προστασίας και ο οικοδομικός έλεγχος σε περιοχές πλησίον μνημείων, η οργάνωση εκθέσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ημερίδων και συνεδρίων, η διοικητική διεκπεραίωση θεμάτων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, η πραγματογνωμοσύνη προϊόντων αρχαιοκαπηλείας. Χορηγεί εγκρίσεις αδειών κατοχής αρχαίων, εικόνων και λοιπών κινητών μνημείων, εγκρίσεις εργασιών σε κηρυγμένα ή μη μνημεία και στο περιβάλλον τους, άδειες οικοδομικών και λοιπών εργασιών σε προστατευόμενες περιοχές, άδειες εξαγωγής συγχρόνων έργων τέχνης, άδειες ελευθέρας εισόδου σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, άδειες μελέτης μνημείων, άδειες φωτογράφησης και κινηματογράφησης μνημείων και χώρων, άδειες εκμετάλλευσης λατομείων, εγκρίσεις πολιτιστικών εκδηλώσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία.

Η Εφορεία είναι αρμόδια για τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέων, εκκλησιαστικών μνημείων από το 1830-1902 και κοσμικών έως το 1830.

Το προσωπικό της μετέχει στο έργο αυτό, καθώς και στη διεξαγωγή συστηματικών και σωστικών ανασκαφών ή άλλων αρχαιολογικών έργων και ερευνών, στη μελέτη και διοργάνωση των μονίμων και περιοδικών εκθέσεων, στη διαμόρφωση ανάπτυξης και λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων, στην οργάνωση, προβολή και λειτουργία των μουσείων, ανάλογα με τις υπηρεσιακές ανάγκες και ανεξάρτητα από την κατανομή τους στα επιμέρους τμήματα.