Το Τμήμα Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών, Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας είναι αρμόδιο για:
α) Τη μέριμνα για τεχνικά θέματα που αφορούν την εκπόνηση μελετών και την εκτέλεση έργων σε σπήλαια από την Εφορεία ή υπό την επίβλεψή της, όπως την αποτύπωση και τοπογραφική μελέτη σπηλαίων και παλαιοντολογικών θέσεων, τις γεωτεχνικές μελέτες, στερεώσεις και διαμορφώσεις των σπηλαίων και του περιβάλλοντος χώρου τους και την υλοποίηση μελετών αποκατάστασης και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων-σπηλαίων.
β) Την τεχνική τεκμηρίωση και την έρευνα στατικών, αρχιτεκτονικών και γενικότερα τεχνικών ζητημάτων των σπηλαίων και τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων τους.
γ) Την εκπόνηση των μουσειογραφικών μελετών που αφορούν αρχαιότητες από σπήλαια.
δ) Τη συντήρηση και λειτουργία των πάσης φύσεως διοικητικών, μουσειακών και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων και κτηριακών υποδομών της Εφορείας, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων.
ε) Την κατάρτιση προτάσεων για την ένταξη νέων έργων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
στ) Τον εντοπισμό, εξερεύνηση και αξιολόγηση σπηλαίων, καθώς και τις ειδικές γεωλογικές έρευνες και μελέτες από πλευράς γεωμορφολογίας, παλαιοπεριβάλλοντος κλπ. Τη λειτουργία Γεωλογικού Εργαστηρίου και τη δημιουργία Τράπεζας Πετρωμάτων.
ζ) Την οργάνωση έρευνας σε παλαιοντολογικές θέσεις, καθώς και τη μελέτη παλαιοντολογικών ευρημάτων σπηλαίων και ανοικτών θέσεων.