ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΟΡΑΚΗ
Πολύ καλή προσπάθεια. Καλό θα είναι, επειδή ήδη έχει καθυστερήσει πολύ η κατάθεση της συγκεκριμένης μελέτης αλλά και γενικότερα η θέσπιση πολιτικής βιβλίου από την παρούσα κυβέρνηση, παρά τις θετικές εξαγγελίες που πιστεύω είναι ειλικρινείς, να επισπευσθούν οι εργασίες για ολοκλήρωση των προτεινομένων. Θα μου επιτρέψετε μερικά σημεία ως σκέψεις ή καλοπροαίρετες παρατηρήσεις.
•Στην προώθηση των προγραμμάτων ανάγνωσης για μαθητές, θα πρότεινα τον τονισμό της συνεργασίας με το Υπουργείο Παιδείας και με τους Δήμους.
•Στις στατιστικές έρευνες, και επειδή γίνεται αναφορά στη ρύθμιση ζητημάτων σχετικών με τα πανεπιστημιακά συγγράμματα, θα πρότεινα να λαμβάνονται υπόψη και οι έρευνες της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΜΟΔΙΠΑΒ).
•Σε σχέση με την αγορά του βιβλίου και την καθιέρωση της ενιαίας τιμής, είναι παραπάνω από επιτακτική και δημοκρατική ανάγκη η εφαρμογή της ενιαίας τιμής για τους λόγους που αναφέρονται και στο σχετικό κείμενο. Θα μου επιτρέψετε μόνο μία παρατήρηση, ως αναγνώστριας βιβλίων, σχετικά με το μέγεθος της εκδοτικής παραγωγής – όλοι γνωρίζουμε ότι κάποια χρόνια εκδίδονταν πολύ μεγάλος αριθμός βιβλίων, πράγμα που είναι συζητήσιμο εάν αυτό ανταποκρινόταν στη ζήτηση ή στην επιθυμητή ποιότητα. Ίσως η υπό εκπόνηση μελέτη που αναφέρεται να δώσει στοιχεία. Σε κάθε περίπτωση, η ενιαία τιμή θα βοηθήσει συνοικιακά και περιφερειακά βιβλιοπωλεία, αλλά και τους αναγνώστες που δεν θα χρειάζεται να κάνουν έρευνα αγοράς πριν αγοράσουν ένα βιβλίο σαν να είναι ένα οποιοδήποτε καταναλωτικό προϊόν. Και στο πνεύμα αυτό, θα έλεγα ότι σωστή η αναφορά στα μικρά βιβλιοπωλεία, αλλά αν δεν καθιερωθεί η ενιαία τιμή, θα είναι δύσκολη η προσέγγισή τους.
•Δεν είναι πολύ καθαρό τι κάνει ακριβώς το pool of readers και σε ποιους απευθύνεται, επειδή πάντως αφορά την προώθηση του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό, είναι σημαντικό να αναπτυχθεί και να περιγραφεί (ίσως είναι κάτι σαν το goodreads ή άλλα σχετικά εγχειρήματα;).
•Σχετικά με την ανάγνωση, θα ήταν χρήσιμο να αναφερθεί και η συμβολή του ΕΚΕΒΙ, ιδίως τα πρώτα χρόνια, στην ενθάρρυνση της φιλαναγνωσίας και στη δημιουργία λεσχών ανάγνωσης. Όσον αφορά τις βιβλιοθήκες, το πρόβλημα δεν είναι, κατά τη γνώμη μου, η μη ύπαρξη βιβλιοθηκών ή δικτύου βιβλιοθηκών, αλλά η μη ύπαρξη κουλτούρας χρήσης των βιβλιοθηκών και η μη ενημέρωση για την ύπαρξή τους, του ρόλου και του περιεχομένου τους (κι εδώ έχουν ευθύνη τόσο οι ίδιες οι βιβλιοθήκες που για πολλά χρόνια παρέμεναν εσωστρεφείς, όσο και οι φορείς – εκπαιδευτικοί, αυτοδιοικητικοί και άλλοι που δεν γνώριζαν ή δεν κατανοούσαν την ανάγκη χρήσης των βιβλιοθηκών). Ίσως η αναφορά στη μη λειτουργία ζωντανού και λειτουργικού δικτύου να αναφέρεται σε αυτό, χρειάζεται πάντως περισσότερη ανάλυση το κομμάτι αυτό. Όσον αφορά την «κατά μόνας ανάγνωση» ή ανάγνωση «σε συλλογικές μορφές», νομίζω δεν είναι αυτό το πρόβλημα της συμπεριφοράς (μη) ανάγνωσης, ακόμη και θεωρητικά εξεταζόμενο, φαντάζομαι όμως εννοείται ότι οι συλλογικές μορφές δίνουν ιδέες και κίνητρα για ανάγνωση όποιας μορφής. Στο κεφάλαιο αυτό, είναι καλό να (ξανα)συνδυαστεί με το ρόλο και την εμπλοκή του Υπουργείου Παιδείας για τις σχολικές βιβλιοθήκες που έχει ήδη εξαγγείλει (έστω και αόριστα ακόμη). Γενικά, στο κεφάλαιο για την ανάγνωση, χρειάζεται να τονιστεί πιο εμφατικά ο ρόλος των βιβλιοθηκών.
•Σχετικά με την πρόταση για προγράμματα σπουδών για τους επαγγελματίες του βιβλίου, νομίζω υπάρχουν ήδη στο Ιόνιο καταρχάς, αλλά και στα ΤΕΙ Αθήνας και Θεσσαλονίκης μέσω των Τμημάτων Βιβλιοθηκονομίας και νομίζω θα είναι υπερβολή η δημιουργία και νέων τμημάτων, αν αυτό εννοείται στο σχετικό κείμενο.
Θα ήθελα στα παραπάνω να συμπληρώσω την ανάγκη θεσμικής δραστηριοποίησης του τομέα βιβλίου στην τυποποίηση – τυποποίηση πόρων, διεργασιών, κτλ. Υπάρχουν σχετικές δραστηριότητες διεθνώς και στην Ελλάδα μέσα από εθνικούς οργανισμούς τυποποίησης (ΕΛΟΤ για την Ελλάδα, ISO διεθνώς), όσο και από φορείς σχετικούς με τον ειδικότερο χώρο (βιβλιοθηκών, εκδοτών, κτλ.). Οι βιβλιοθήκες ήδη συμμετέχουν σε σχετικές δραστηριότητες και έχουν εμπειρία.
Επίσης, θα χρειαζόταν αναφορά και ξεκαθάρισμα σε ζητήματα που αφορούν τα πνευματικά δικαιώματα, στο ρόλο του ΟΣΔΕΛ, στην αντιμετώπιση των βιβλιοθηκών στο σχετικό θέμα (με δεδομένο και τη χρήση που γίνεται) κτλ.
Τέλος, ας μου επιτραπεί να παρατηρήσω ότι στα κείμενα χρειάζεται επιμέλεια (διόρθωση γραμματικών και συντακτικών σφαλμάτων) που φυσικά αναμένεται να υπάρξει. Σε σχέση με τη χρήση ξένων όρων, κι επειδή ορθά γίνεται λόγος για την ελληνική γλώσσα και την υποστήριξή της, θα πρότεινα την αντικατάστασή τους με τους αντίστοιχους ελληνικούς. Για παράδειγμα έχει καθιερωθεί στα ελληνικά να λέμε φόρα το fora (βλ. http://www.eleto.gr/download/Orogramma/Or133_V03.pdf). Επίσης, το recidencies γιατί να μην αποδοθεί στέγη ή πιο αναλυτικά στέγη φιλοξενίας (μεταφραστών), αφού αυτό σημαίνει και υπάρχει. Το branding έχει αποδοθεί ως ονοματοσήμανση ή προώθηση εμπορικού σήματος, blog είναι ιστολόγιο, σάιτ και website είναι ιστότοπος, ebook είναι ηλεκτρονικό βιβλίο (έχει αποδοθεί και ως ηλ(ε)βιβλίο), pool of readers είναι δεξαμενή αναγνωστών;
Κατερίνα Τοράκη
http://www.toraki.gr