«Η Ελλάδα με συστηματικό και πιεστικό τρόπο προσπαθεί να επιτύχει τον εθνικό στόχο, την οριστική επιστροφή και την επανένωση των γλυπτών στο Μουσείο της Ακρόπολης», δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, στη συνέντευξή της στο σταθμό των Παραπολιτικών, προσθέτοντας ότι ο Πρωθυπουργός ενδιαφέρεται προσωπικά για το θέμα.
Αναφερόμενη στη Βασιλίσσης Όλγας, η Λίνα Μενδώνη επανέλαβε ότι το θέμα της πεζοδρόμησης της Βασ. Όλγας συζητείται από το 1990. Οι αρχαιότητες για τις οποίες γίνεται συζήτηση σήμερα άρχισαν να αποκαλύπτονται τον περασμένο Ιούλιο, όταν ξεκίνησε η εργολαβία. Τα ευρήματα είναι βίλες της ρωμαϊκής ελίτ και λουτρικές εγκαταστάσεις, πιθανότατα της εποχής του Αδριανού, ο οποίος θέλησε να επεκτείνει την Αθήνα προς τα ανατολικά. Τα ευρήματα, διευκρίνισε κατηγορηματικά η Υπουργός δεν μπορούν να καταχωθούν, ώστε ο δρόμος να αποδοθεί σε κανονική κυκλοφορία οχημάτων.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της Λίνας Μενδώνη
Δ.Τ.: Θέλουμε να ξεκινήσουμε με ένα θέμα που είναι σήμερα στην πρώτη σελίδα των «Νέων Σαββατοκύριακο» και έχει τίτλο ότι το 2024 μπορεί να είναι ένα έτος ορόσημο για την επιστροφή των Γλυπτών, που μπαίνει η υπόθεσή τους στην τελική ευθεία, καθώς ο Πρωθυπουργός θα βρεθεί και στη βρετανική πρωτεύουσα 27-29 Νοεμβρίου. Θέλουμε να μας πείτε τι καινούργιο υπάρχει γύρω από αυτή την υπόθεση και αν πράγματι το 2024 θα είναι ένα έτος ορόσημο για αυτό το θέμα;
Λ.Μ.: Κοιτάξτε, εγώ αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι η Ελλάδα, με συστηματικό και πιεστικό, θα έλεγα, τρόπο, τα τελευταία χρόνια, υπό την ηγεσία και την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού, προσπαθεί να επιτύχει τον εθνικό στόχο που είναι η οριστική επιστροφή και η επανένωση των Γλυπτών στο Μουσείο της Ακρόπολης. Από κει και πέρα έχω πει πάρα πολλές φορές ότι σε τέτοιου είδους θέματα, που επιβάλλεται στρατηγική, η οποία είναι στο ανώτατο δυνατό υψηλό επίπεδο, δεν είναι κάτι που μπορεί να ανακοινωθεί. Αυτά τα πράγματα ανακοινώνονται, αφού έχουν συμβεί. Το ταξίδι του Πρωθυπουργού στο Λονδίνο είναι δεδομένο για το Νοέμβριο. Σας θυμίζω ότι ο Πρωθυπουργός είχε θέσει το ζήτημα και πριν από 2 χρόνια στον τότε Πρωθυπουργό, Μπόρις Τζόνσον. Ο Πρωθυπουργός ενδιαφέρεται προσωπικά για το θέμα.
Χ.Κ.: Ο σημερινός Πρωθυπουργός, ο κ. Σούνακ βέβαια, είχε κάνει δηλώσεις περί του αντιθέτου.
Λ.Μ.: Αυτό είναι αλήθεια. Από 'κεί και πέρα, ο ίδιος θα κρίνει πώς και αν θα θέσει το θέμα.
Δ.Τ.: Στο ρεπορτάζ των «Νέων» αναφέρεται ότι εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου λέει πως οι συζητήσεις με την Ελλάδα συνεχίζονται και είναι εποικοδομητικές. Το επιβεβαιώνετε και εσείς αυτό, ότι υπάρχει συνέχιση των συζητήσεων και των διαπραγματεύσεων;
Λ.Μ.: Εγώ, αυτό που θα πω είναι αυτό που έχω ξαναπεί: Το Βρετανικό Μουσείο, μετά τα πρόσφατα γεγονότα που είδαν το φως της δημοσιότητας -αναφέρομαι στις κλοπές και μάλιστα από τους ίδιους τους εντεταλμένους για τη φύλαξη και την προστασία των εκθεμάτων, έχει βρεθεί σε δυσχερή θέση. Από κει και πέρα, ο καθένας, ο κάθε φορέας και η κάθε πλευρά κάνει τις δικές της τοποθετήσεις. Θα φανούν τα πράγματα.
Χ.Κ.: Εμείς πώς θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τον δείκτη αισιοδοξίας της Υπουργού Πολιτισμού; Είστε συγκρατημένα αισιόδοξη; Είστε αισιόδοξη; Είστε σε φάση αναμονής;
Λ.Μ.: Τα θέματα αυτά, όπως ξέρετε και εσείς καλύτερα από μένα, είναι πάρα πάρα πολύ λεπτά. Επομένως, πολλές φορές ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Θα έλεγα ότι μας επιτρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι το γεγονός –που δεν αφορά μόνο το Βρετανικό Μουσείο, αφορά γενικά το θέμα της επανόδου των γλυπτών στην Ελλάδα– ότι έχει διαμορφωθεί πλέον ένα ευρύτερα διεθνές θετικό κλίμα.
Δ.Τ.: Και για να το κλείσουμε το θέμα, επειδή είπατε και πριν ότι συνήθως για αυτά τα θέματα πρώτα γίνεται ό,τι γίνεται και μετά υπάρχουν οι ανακοινώσεις, να περιμένουμε σύντομα ανακοινώσεις;
Λ.Μ.: Δεν μπορώ να σας το πω αυτό, το momentum παίζει καθοριστικό ρόλο.
Χ.Κ.: Πάμε και στη Βασιλίσσης Όλγας. Ο νέος δήμαρχος, αυτός που θα αναλάβει από τον Ιανουάριο, ο κ. Δούκας, είπε ότι «εμένα, στο σχέδιο που παρουσίασα στους Αθηναίους πολίτες, είναι να την ανοίξω και να την ξαναδώσω στην κυκλοφορία, γιατί πραγματικά έτσι όπως είναι σήμερα είναι κομμένη στα δύο, έχει κόψει στα δύο το κέντρο της πόλης και επιδεινώνει την κυκλοφορία στις παρακείμενες λεωφόρους». Η Υπουργός Πολιτισμού λέει όχι, δεν μπορεί να γίνει αυτό, διότι υπάρχει από κάτω ένα αρχαιολογικό εύρημα. Τι θα γίνει;
Λ.Μ.: Δεν νομίζω ότι τα προβλήματα της Αθήνας συνοψίζονται στη Βασιλίσσης Όλγας – έτσι, για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά προτεραιότητας. Μακάρι τα προβλήματα της Αθήνας να ήταν μόνο η πεζοδρόμηση ή μάλλον, η διαμόρφωση σε οδό ήπιας κυκλοφορίας της Βασιλίσσης Όλγας. Αλλά έρχομαι, τέλος πάντων, στο συγκεκριμένο ζήτημα. Η δημιουργία ενός πεζόδρομου ή ενός δρόμου ήπιας κυκλοφορίας στη Βασιλίσσης Όλγας είναι ένα σχέδιο το οποίο συζητείται από τη δεκαετία του 1990. Ήταν μέσα στις βασικές της παραδοχές της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας, ένα μέρος της οποίας υλοποιήθηκε προ των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτή τη στιγμή, γιατί ο κ. Δούκας έθεσε δημόσια και έξι ερωτήσεις σε μένα…
Δ.Τ.: …και ένα από αυτά λέει, γιατί ενώ είναι τρία χρόνια κλειστή, μάθαμε μόλις χθες ότι υπάρχει πρόθεση αρχαιολογικών ανασκαφών.
Λ.Μ.: Καταρχήν, τα περισσότερα από αυτά τα ερωτήματα, ο κ. Δούκας θα έπρεπε να τα έχει θέσει στη συνάντησή του με τον κ. Μπακογιάννη και θα είχε πάρει, υποθέτω, τις απαντήσεις. Εγώ, λοιπόν, δεν θα απαντήσω στον κ. Δούκα για θέματα εργολαβίας που αφορούν στον Δήμο. Τον παραπέμπω στον κ. Μπακογιάννη και νομίζω ότι εκείνος θα του απαντήσει. Εγώ θα έλθω στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού. Η εργολαβία, μετά τη διαδικασία των διαγωνισμών που έγινε κ.λπ κ.λπ., ξεκίνησε αρχές Μαΐου. Καθώς, λοιπόν, τα έργα είναι σε εξέλιξη στη Βασιλίσσης Όλγας, συνέβη αυτό που συμβαίνει στις περισσότερες περιοχές των ιστορικών κέντρων των ελληνικών πόλεων, και δη στην Αθήνα -και σας παραπέμπω ότι πριν από περίπου ένα χρόνο είχαμε αντίστοιχα ευρήματα στην πλατεία Θεάτρου. Όταν ξεκίνησε το έργο αυτό καθαυτό, τον Ιούλιο, και ενώ ήταν σε εξέλιξη, η φάση της εργασίας για τη θεμελίωση της περίφραξης, άρχισαν να αποκαλύπτονται αρχαιότητες.
Δ.Τ.: Τον Ιούλιο, τώρα, πρόσφατα.
Λ.Μ.: Τον Ιούλιο του '23, πριν από τρεις μήνες. Η ανασκαφή αυτή είναι σε εξέλιξη. Όμως, στην περιοχή αυτή που βρισκόμαστε είναι δεδομένο ότι θα βρεθούν αρχαιότητες, και μάλιστα, όταν από τον δέκατο ένατο αιώνα, την περίοδο από το 1889 και προηγουμένως, το 1873-1874, είχαν στα ίδια περίπου σημεία, αποκαλυφθεί, σε ανασκαφές, οικοδομήματα των αυτοκρατορικών χρόνων. Εδώ λοιπόν, με το που βγαίνει το οδόστρωμα, ακριβώς από κάτω -επειδή ο αρχαιολογικός ορίζοντας είναι πάρα πολύ υψηλός, ακριβώς κάτω από το οδόστρωμα- αρχίζουν να αποκαλύπτονται τα οικοδομήματα, τα οποία, σύμφωνα με τους ανασκαφείς, δηλαδή την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, πιθανότατα ανήκουν στα ίδια οικοδομήματα που είχαν ερευνηθεί και που είχαν ανασκαφεί τον 19ο αιώνα. Καταλαβαίνετε, ότι εδώ η διαδικασία είναι αργή, καθώς πρέπει να συσχετιστούν τα διάφορα δεδομένα. Αυτό το οποίο ξέρω να πω είναι ότι πρόκειται για σημαντικά οικοδομήματα, για βίλες, της ρωμαϊκής ελίτ, πιθανότατα της εποχής του Αδριανού. Είναι γνωστό και από τις πηγές αλλά και από τα ευρήματα, καθώς έχουμε την Πύλη του Αδριανού, σε πολύ μικρή απόσταση, από το σημείο για το οποίο μιλάμε. Ο Αδριανός επιχείρησε να επεκτείνει την πόλη, την Αθήνα της εποχής του, προς τα ανατολικά, πράγμα το οποίο έκανε. Εκεί, λοιπόν, έχουμε διαμορφωμένο χώρο σημαντικών ρωμαϊκών οικιών, τις λεγόμενες villae urbanae, και έχουμε και λουτρικές εγκαταστάσεις –σας παραπέμπω στη γωνία Αμαλίας και Βασιλίσσης Όλγας, όπου ήδη εδώ και πολλά χρόνια, περίπου από το 2000, έχει αναδειχθεί μια λουτρική εγκατάσταση, ένα μέρος μάλλον μιας λουτρικής εγκατάστασης, που βρίσκεται στο πεζοδρόμιο.
Δ.Τ.: Άρα μας λέτε ότι εδώ είναι σημαντικά ευρήματα και θα πάρει πάρα πολύ χρόνο για να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν.
Λ.Μ.: Λέω ότι είναι πολύ σημαντικά ευρήματα τα οποία δεν επιτρέπεται να καταχωθούν…
Χ.Κ.: Δηλαδή, δεν θα ξαναδοθεί σε κυκλοφορία η Βασιλίσσης Όλγας.
Λ.Μ.: Είναι τέτοια τα ευρήματα που δεν επιτρέπουν να βάλουμε από πάνω ασφαλτοτάπητα. Δεν είπα τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο.
Δ.Τ.: Άρα, δεν θα ξαναδοθεί στην κυκλοφορία, όπως σκόπευε να κάνει ο κύριος Δούκας.
Λ.Μ.: Δεν μπορεί να μπει ασφαλτοτάπητας.
Χ.Κ.: Κυρία Υπουργέ, σας ευχαριστούμε.
