Λίνα Μενδώνη: Καλό μήνα, καλή Πρωτομαγιά.
Άρης Πορτοσάλτε: Να είστε καλά. Πώς πάμε, τι έχουμε;
Λ.Μ.: Παρακολουθούσα αυτά τα οποία λέγατε για την επίθεση στον Θάνο Πλεύρη η οποία δεν είναι απλώς αήθης. Είναι μία ευθεία επίθεση στην Δημοκρατία. Ο κάθε πολίτης, είτε υπουργός είτε απλός άνθρωπος, έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί ελεύθερος και να αισθάνεται ασφαλής με την οικογένειά του. Και από την άλλη έρχεται η απόλυτη αφωνία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Κάτι λένε όλα αυτά.
Α.Π.: Έχει ένα πολύ μεγάλο θέμα η αξιωματική αντιπολίτευση με τη βία. Δεν μπορεί να κάνει ακόμα και στην κυβέρνηση παρατήρηση για τη βία. Θα μπορούσε να εγκαλέσει την κυβέρνηση για τη βία αλλά δεν κάνει ούτε αυτό. Μου προκαλεί μεγάλη απορία αυτή η άρνηση να τοποθετηθεί επί της βίας, κ. Μενδώνη.
Λ.Μ.: Κατά τα άλλα μιλάνε για Δημοκρατία. Κόπτονται για τη Δημοκρατία. Κόπτονται για τους θεσμούς. Κόπτονται για την πολιτιστική δημοκρατία. Για τη Δικαιοσύνη. Αστεία πράγματα.
Α.Π.: Τελευταίες παρατηρήσεις κ. Μενδώνη;
Λ.Μ.: Πριν από δύο - τρεις μέρες ο ΣΥΡΙΖΑ ανήγγειλε το προεκλογικό του πρόγραμμα. Ένα πρόγραμμα για το οποίο ήδη έχει τοποθετηθεί και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Είναι ένα πρόγραμμα για το οποίο ο Πρωθυπουργός είπε ότι θα μας οδηγήσει σε ένα επόμενο μνημόνιο, καθώς λέγονται πράγματα ακοστολόγητα, χωρίς να έχει σκεφτεί ο κ. Τσίπρας τις συνέπειες που μπορεί να έχει όλη αυτή η παροχολογία του. Και, φυσικά, κανείς στον ΣΥΡΙΖΑ δεν σκέφτεται την τεράστια προσπάθεια που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια από τον ελληνικό λαό για να φτάσουμε, επιτέλους, σε μία κατά το δυνατόν, υγιή οικονομική κατάσταση.
Να έρθω σε αυτά τα οποία σχετίζονται με τον Πολιτισμό. Καταρχήν, πρέπει να σημειώσω ότι οι προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ για τον Πολιτισμό έρχονται τελευταίες σε σειρά κατάταξης. Είναι κοινοτυπίες, ψέματα και αντιγραφές, που δεν λένε τίποτα. Απλώς, αναφέρονται σε πράγματα για τα οποία θα μπορούσε κανείς να πει ότι κάπου τα είχαν ξεχασμένα και τώρα τα παραθέτουν. Μιλούν για την πολιτική του Πολιτισμού αυτοί που επί πέντε χρόνια δεν έκαναν απολύτως τίποτα. Δεν έκαναν τίποτε για να στηρίξουν και να ενδυναμώσουν τη σύγχρονη δημιουργία και τους καλλιτέχνες. Τώρα, λένε, ότι θα τα κάνουν όλα. Δεν δίστασαν να μεταβιβάσουν πάνω από 10.000 μνημεία στο υπερταμείο και έρχονται να μας πουν ότι θα θωρακίσουν τον δημόσιο χαρακτήρα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τώρα δεν είναι δημόσιος ο χαρακτήρας και η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς;
Α.Π.: Άρα ξαναγυρίζουμε σε αυτά που συζητήσαμε τις προάλλες με την παρουσία σας εδώ στον ραδιοθάλαμο κ. Μενδώνη.
Λ.Μ.: Ακριβώς. Θεωρούν ότι η μετατροπή των πέντε μουσείων σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου –Δημοσίου Δικαίου επαναλαμβάνω– τα ιδιωτικοποιεί. Θεωρούν ότι οι συνέργειες με τα κοινωφελή ιδρύματα, προκειμένου να αντλήσουμε πόρους για τον πολιτισμό, είναι μία έμμεση ιδιωτικοποίηση στην διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Θα σας πω, κ. Πορτοσάλτε, ένα παράδειγμα. Όταν το 2019 αναλάβαμε την αποκατάσταση του κτήματος στο Τατόι δεν βρήκαμε απολύτως τίποτα. Δεν υπήρχε τίποτε ώριμο. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, από ιδιωτικές χορηγίες, από τον κ. Αθανάσιο Μαρτίνο και τον κ. Αθανάσιο Λασκαρίδη, δηλαδή, από τα ιδρύματά τους, όχι από τους ίδιους, και αντλήσαμε περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ. Ακριβώς, εξαιτίας αυτών των 5 εκατομμυρίων ωριμάσαμε τα πράγματα και σήμερα υλοποιούμε ένα έργο 70 εκατομμύρια ευρώ, με πόρους τους οποίους αντλούμε από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτή είναι η ιδιωτικοποίηση, κατά τη γνώμη τους.
Α.Π.: Υπερασπίζονται τον βαθύ κρατισμό. Αυτά όλα κάποιος τα αντιλαμβάνεται άλλος δεν τα αντιλαμβάνεται καθόλου. Δεν σημαίνει ότι οι συμπολίτες μας τα γνωρίζουν όλα αυτά. Εξηγήσατε τις προάλλες ότι όταν λέμε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου δεν αναφερόμαστε σε καμία εκ των περιπτώσεων ιδιωτικοποίηση ενός μουσείου.
Λ.Μ.: Προφανώς. Ο δημόσιος χαρακτήρας των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου…
Α.Π.: Διαφυλάσσεται με τον ίδιο τρόπο.
Λ.Μ.: Ακριβώς. Είναι απολύτως κατοχυρωμένος γι' αυτό και λέγονται Δημοσίου Δικαίου.
Α.Π.: Αντιθέτως, φεύγουν από ένα καθεστώς βαθέως κρατισμού, όπου διαφεντεύουν τρεις συνδικαλιστές την πολιτιστική περιουσία όλων των Ελλήνων.
Λ.Μ.: Αποκόπτονται από τη βαθιά γραφειοκρατία. Τα μουσεία τα ίδια πρέπει να προσφέρουν στην κοινωνία. Έχουν έντονο δημόσιο ρόλο.
Α.Π.: Εξηγούσατε τη διαφορά του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με το καθεστώς της απόλυτης κρατικής υπόστασης.
Λ.Μ.: Τα συγκεκριμένα μουσεία, όπως έχουμε ξαναπεί, ήταν δημόσιες υπηρεσίες. Επομένως, βρίσκονταν στον πολύ σκληρό πυρήνα του κράτους. Τώρα, γίνονται Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Δεν χάνουν τίποτα από το δημόσιο χαρακτήρα τους. Αποκτούν ευελιξία, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στον ρόλο, τον οποίο πρέπει να επιτελούν. Αναφέρω το παράδειγμα του Μουσείου της Ακρόπολης, το οποίο είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Ιδιωτικοποιήθηκε ποτέ; Ποια είναι η σχέση του με τον ιδιωτικό τομέα; Όμως, το μουσείο αυτό, παρέχει εξαιρετικά υψηλές υπηρεσίες. Και δεν το λέω εγώ. Το λένε οι διεθνείς κατατάξεις. Είναι στα κορυφαία μουσεία του κόσμου.
Μας λέει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα αυξήσει τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού. Καταρχήν, να πω ότι μετά από 12 χρόνια, ο προϋπολογισμός του 2023 έχει την πρώτη αύξηση στους εθνικούς πόρους. Όμως, ακόμη και τον προϋπολογισμό στο Υπουργείο Πολιτισμού, που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ, στα δικά του χρόνια, δεν τον απορρόφησε ποτέ ολόκληρο. Αλλά δεν πρέπει να μένουμε μόνο στους εθνικούς πόρους. Υπάρχουν τα μεγάλα προγράμματα, το ΕΣΠΑ, τώρα το Ταμείο Ανάκαμψης. Σήμερα, το Υπουργείο Πολιτισμού εκτελεί 814 έργα, έργα στην πολιτιστική κληρονομιά και στον σύγχρονο πολιτισμό, που κοστολογούνται άνω του ενός δις ευρώ. Έργα εγκεκριμένα, κοστολογημένα, με χρονοδιαγράμματα. Επομένως, τι θα κάνουν; Θα δώσουν άλλα 10-15 εκατομμύρια στον τακτικό προϋπολογισμό; Μα, αυτά ήδη δόθηκαν το 2023.
Μας λένε ότι θα αποκτήσει ο Πολιτισμός καθολική πρόσβαση. Ποιοι; Αυτοί οι οποίοι λυσσαλέα πολέμησαν τον ανελκυστήρα και τις διαδρομές στην Ακρόπολη, προκειμένου να διευκολυνθούν οι συμπολίτες μας με αναπηρία.
Ήδη 21 αρχαιολογικοί χώροι γίνονται προσβάσιμοι σε όλους. Στο ΕΜΣΤ υπάρχει ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα και για τον αυτισμό. Μας λένε ότι θα ακυρώσουν το νόμο για τη συμφωνία Στερν, για τη σταδιακή επιστροφή των 161 κυκλαδικών ειδωλίων. Τότε, θα πρέπει να εγγυηθούν -και θα είναι υπεύθυνοι- ότι τα 161 αυτά κυκλαδικά ειδώλια θα επιστρέψουν όλα στην Ελλάδα. Γιατί οι διαδικασίες στον διεθνή χώρο δεν είναι τόσο απλές, για τον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων.
Μας λένε ότι θα ενισχύσουν την πολιτική για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ποιοι; Αυτοί που δεν έκαναν τίποτα επί τέσσερα χρόνια. Σήμερα, το θέμα της οριστικής επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι πιο προχωρημένο από ποτέ. Ακόμη και την απόφαση της UNESCO, την οποία επικαλούνται - Σεπτέμβρη 2021 ελήφθη αυτή η απόφαση- την αντιμετώπισαν με μεγάλη διστακτικότητα.
Μας μιλούν για ολιστικό σχέδιο στην κλιματική κρίση. Μα, αυτό το επεξεργαζόμαστε, ήδη, από το 2019. Μέχρι το τέλος του χρόνου, σε πολύ μεγάλο βαθμό, θα είναι έτοιμο. Μέχρι το 2025 θα είναι πλήρως ολοκληρωμένη η εθνική στρατηγική, με έργα που γίνονται με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μας λένε ότι θα ενισχύσουν τον Σύγχρονο Πολιτισμό. Πώς θα τον ενισχύσουν; Τα πέντε χρόνια της διακυβέρνησής τους διέθεσαν 9,5 εκ. ευρώ για επιχορηγήσεις πολιτιστικών ομάδων. Την τετραετία 2019-2023 φτάσαμε στα 33 εκ. ευρώ και ενισχύσαμε τον κλάδο με 500 περίπου εκατομμύρια λόγω της πανδημίας. Κάναμε ειδικά προγράμματα θωράκισης και ενίσχυσής τους, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και είναι ήδη σε εξέλιξη. Λέει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα κάνουν Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών. Αποτελεί εξαγγελία του Πρωθυπουργού και θα λειτουργεί το 2025. Τι θέλουν να μας πουν; Τι θα κάνουν με ιδέες ακοστολόγητες ή επαναλαμβάνοντας αυτά, τα οποία ήδη γίνονται;
Μας μιλούν για Πολιτιστική Αποκέντρωση. Πώς; Με τη δημιουργία δημοσίων υπηρεσιών, όπως σκόπευαν το 2015; Η πολιτιστική αποκέντρωση γίνεται με την ενίσχυση σημαντικών θεσμών, όπως το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, για παράδειγμα. Ένα διεθνές φεστιβάλ, το οποίο τα τελευταία χρόνια ενισχύεται σημαντικά από το Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ πριν είχε μια αμφίβολη χρηματοδότηση.
Μας μιλούν για συνέργεια με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μα, τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουμε υπογράψει περισσότερες από 300 Προγραμματικές Συμβάσεις, τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ για να υπογράψει μία Προγραμματική Σύμβαση χρειαζόταν δύο και δυόμισι χρόνια. Έχουμε σε εξέλιξη Στρατηγικά Σχέδια για την πολιτιστική ανάπτυξη των πρωτευουσών των Περιφερειακών Ενοτήτων της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Αυτό είναι στην ουσία η Πολιτιστική Αποκέντρωση.
Α.Π.: Θα κλείσουμε με τις παρατηρήσεις των πολιτών που είναι σημαντικές και για τις οποίες δεν ακούω κάτι από την αντιπολίτευση. Ακροατής αναφέρει ότι για δεύτερο καλοκαίρι παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο. Μια μεγάλη ουρά τουριστών, πάνω από 100 μέτρα και κάτω από τον ήλιο, περιμένει για εισιτήρια στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Ένα μηχάνημα αυτόματης έκδοσης εισιτηρίων είναι κλειστό, αν και υπάρχει σχετική πινακίδα για τη λειτουργία του. Και μια άλλη παρατήρηση, για τους μονίμως εγκατεστημένους ζητιάνους, οι οποίοι υποδέχονται τους τουρίστες στην καρδιά του τουρισμού. Το δεύτερο αφορά και στον Δήμο Αθηναίων. Αλλά αυτό για το μηχάνημα πρέπει να το δούμε.
Λ.Μ.: Αυτό που έχω να πω είναι το εξής. Στην Ακρόπολη υπάρχει ηλεκτρονικό εισιτήριο. Επομένως ο καθένας μας μπορεί να βγάλει το εισιτήριο του από τον υπολογιστή του. Να το έχει στο κινητό του ή να το εκτυπώσει και να μπει χωρίς να περιμένει στην ουρά. Είχαμε ουρές, επειδή άτομα με αναπηρία έπρεπε να μπουν στον αρχαιολογικό χώρο και ελέγχονταν τα πιστοποιητικά τους. Καταργήθηκαν εφέτος, ακριβώς επειδή με το Υπουργείο Εργασίας, βγάλαμε την Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας.
Α.Π.: Την ουρά την βλέπω, δεν μπορώ να καταλάβω, αν αυτοί οι άνθρωποι είναι Έλληνες ή αλλοδαποί.
Λ.Μ.: Ότι μπορεί να υπάρχει κάποια καθυστέρηση, είναι λογικό. Όχι γιατί δεν υπάρχουν οι υποδομές. Ξέρετε, πριν από έναν μήνα ήμουν στο Μουσείο στο Βατικανό και η ουρά των επισκεπτών το κύκλωνε. Στην Ακρόπολη έχουμε αυτή τη στιγμή -και είναι πρωτοφανές για τέτοια περίοδο- έναν μέσο όρο 15.000 επισκεπτών την ημέρα. Αυτό είναι θετικό για τον τουρισμό. Θεωρώ ότι προκειμένου να επισκεφθούμε τέτοια μνημεία, πρέπει να έχουμε και λίγη υπομονή. Και το εννοώ. Όταν υπάρχουν ηλεκτρονικά εισιτήρια, όταν τα ταμεία λειτουργούν, δεν είναι το πρόβλημα το μηχάνημα που δεν λειτουργεί εκείνη τη στιγμή. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να φτιαχτεί. Θα το κοιτάξω αμέσως σήμερα, παρά το γεγονός ότι είναι αργία για τους υπαλλήλους, ώστε να δω τι έχει συμβεί. Αλλά και αυτό το μηχάνημα δεν θα έσωζε την κατάσταση. Έχουμε πάρα πολύ κόσμο. Και ξέρετε, η Ακρόπολη, στα Προπύλαια δεν μπορεί να δεχθεί περισσότερο κόσμο. Πρέπει η ροή να είναι συγκεκριμένη. Δεν μπορούν να χωρέσουν και να περάσουν ατέλειωτες σειρές επισκεπτών συγχρόνως από τα Προπύλαια.
