Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης, η οποία θέτει τις προϋποθέσεις για τη συνολική ανάδειξη της Μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου, για μια νέα εποχή, για το μοναδικής σημασίας οικιστικό σύνολο της Μεσαιωνικής Πόλης, υπέγραψαν η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, ο Δήμαρχος Ρόδου Αντώνης Καμπουράκη και η Πρόεδρος του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων Νικολέττα Διβάρη-Βαλάκου.
Μετά από 39 χρόνια, είναι η δεύτερη Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης η οποία υπογράφεται για την Προστασία και Ανάδειξη της Μεσαιωνικής πόλης Ρόδου, μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 1988. Η πρώτη Σύμβαση υπεγράφη στις 28 Σεπτεμβρίου 1984.
Για το σύνθετο ζήτημα της διαχείρισης της Μεσαιωνικής πόλης, απαιτήθηκαν μακρές και επίπονες διαβουλεύσεις μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, προκειμένου να διαμορφωθεί η Προγραμματική Σύμβαση δεκαετούς, αρχικά, διάρκειας, που υπεγράφη στο Δημαρχείο της Ρόδου, με προϋπολογισμό, 63.576.245 ευρώ.
Όπως δήλωσε η Λίνα Μενδώνη, «Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, μαζί με την Περιφέρεια και τον Δήμο ετοίμασαν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την ανάδειξη και την βιώσιμη ανάπτυξη της Μεσαιωνικής Πόλης, η οποία είναι ένα από τα τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα, όχι μόνο της Ρόδου και της Δωδεκανήσου, αλλά της Ελλάδας. Αποτελεί ένα οικιστικό σύνολο μοναδικό στην πατρίδα μας, που σώζεται σχεδόν ακέραιο, με τις οχυρώσεις και την πολεοδομική του οργάνωση, δημόσια κτήρια, ναούς και κατοικίες. Σε αυτό τον χώρο, που κηρύχθηκε και συμπεριλήφθηκε στα μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, οφείλουμε να επενδύσουμε, προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για την ίδια την πόλη και τους κατοίκους της. Μετά από συζητήσεις 15 χρόνων, εργαστήκαμε συστηματικά από τον Μάρτιο του 2020 και καταλήξαμε σε ένα ρεαλιστικό σχέδιο, κοστολογημένο μέχρι την τελευταία του λεπτομέρεια και με εξασφαλισμένους πόρους, το οποίο αποτυπώνεται στο κείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης. Και στην περίπτωση της Ρόδου, δεσμευθήκαμε ότι θα ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες, ότι θα εξασφαλίσουμε τους πόρους και ότι θα προχωρήσουμε σε πράξεις και έργα. Αυτό ακριβώς κάναμε με απόλυτη συνέπεια και ευθύνη απέναντι στους πολίτες του νησιού».
Ο Γιώργος Χατζημάρκος δήλωσε ότι «Ενώνονται πολύ σημαντικές δυνάμεις, πολιτικές, επιστημονικές, κοινωνικές, κάτω από έναν κοινό σκοπό. Τα νησιά μας έχουν δει λύσεις, απαντήσεις, πρωτοβουλίες, όπου εμπλέκεται το Υπουργείο Πολιτισμού. Είμαι ευγνώμων στον τρόπο που το Υπουργείο Πολιτισμού, υπό την ηγεσία της Λίνας Μενδώνη, έχει αντιμετωπίσει αυτή τη γειτονιά της Ελλάδας και πολύ χαρούμενος που και σήμερα στέκομαι δίπλα της σε μία συμφωνία με εξαιρετικά θετικό πρόσημο για τον τόπο, την ιστορία και τους ανθρώπους».
Ο Αντώνης Καμπουράκης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας για μία πολύ μεγάλη δουλειά που έχει γίνει με σοβαρότητα, αλλά και με μεγάλο όραμα. Πρόκειται για μία Προγραμματική Σύμβαση η οποία σέβεται το παρελθόν και κυρίως έχει στραμμένο το βλέμμα της στο μέλλον. Δηλώνουμε ότι ο Δήμος της Ρόδου και οι πολίτες του νησιού έχουν μόνο να κερδίσουν από τον στόχο που πρέπει να επιτευχθεί με τις όποιες απαιτήσεις και τις όποιες θυσίες για την κατάκτηση του».
Στις διαδοχικές συσκέψεις που ακολούθησαν υπό τη Λίνα Μενδώνη και τον Γιώργο Χατζημάρκο συζητήθηκε η πορεία των έργων που υλοποιούν στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα) οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ στο τρέχον ΕΣΠΑ 2014-2021 και στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς τα έργα Πολιτισμού, που θα χρηματοδοτηθούν από τη νέα χρηματοδοτική περίοδο 2021-2027.
Στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου υλοποιούνται 16 έργα συνολικού προϋπολογισμού 27.895.732 ευρώ με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2021. Στο Ταμείο Ανάκαμψης έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται 23 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 54.330.680 ευρώ. Ειδική αναφορά έγινε στα έργα αποκατάστασης των σεισμόπληκτων μνημείων της Κω, τα οποία έχουν ενταχθεί όλα στο Ταμείο Ανάκαμψης, με προϋπολογισμό 7.608.600 ευρώ, και τελούν υπό διαδικασία δημοπράτησης. Συνολικά, δηλαδή, εκτελούνται έργα επί μνημείων στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου συνολικού προϋπολογισμού 82.226.412 ευρώ.
Τη Λίνα Μενδώνη συνόδευσαν, ο ΓΓ Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Έλενα Κουντούρη, η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων Τζούλια Παπαγεωργίου, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων Θέμης Βλαχούλης, ο προϊστάμενος Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του ΥΠΠΟΑ Γιάννης Μυλωνάς, η προϊσταμένη της ΕΦΑ Δωδεκανήσου Μάνια Μιχαηλίδου, ο προϊστάμενος της ΕΦΑ Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης και άλλα υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟΑ.
