Την επιτακτική ανάγκη συνεχούς προστασίας της πανανθρώπινης πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιόδους ένοπλων συρράξεων, αλλά και εν καιρώ ειρήνης, επισήμανε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την παρουσίαση της έκδοσης «Η Προστασία των Πολιτιστικών Αγαθών σε Καιρό Πολέμου – Στρατιωτικό Εγχειρίδιο». Για τις Ένοπλες Δυνάμεις το εγχειρίδιο αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο πρακτικής εφαρμογής των διεθνών κανονισμών, αλλά και για τις προπαρασκευαστικές ενέργειες που μπορούν να γίνουν σε καιρό ειρήνης για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών. Το εγχειρίδιο εκδόθηκε το 2016 από την UNESCO. Η ελληνική έκδοσή του είναι προϊόν συνεργασίας των Υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας.
Κατά τον χαιρετισμό της, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού αναφέρθηκε στο διεθνές νομικό πλαίσιο προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς σε εμπόλεμες περιόδους, εστιάζοντας, παράλληλα στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας .
Οπως σημείωσε η Λίνα Μενδώνη «Το πλήθος των κινητών μνημείων, των αρχαιολογικών και ιστορικών τεκμηρίων της ποικιλομορφίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, που καταστρέφονται ή λεηλατούνται, είναι εξαιρετικά σημαντικά. Οχι μόνον για τις χώρες στις οποίες ανήκουν, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού είναι άμεσα συνυφασμένη με την ταυτότητά του. Συνεπώς, είναι επιτακτική η ανάγκη συνεχούς προστασίας της, καθώς ο πολιτιστικός πλούτος κάθε χώρας, συνθέτει, εν τέλει, την ιστορική μνήμη ολόκληρης της ανθρωπότητας. Έχουμε υποχρέωση απέναντι στην ιστορία και στον πολιτισμό μας, να λαμβάνουμε μέτρα πρόληψης και προστασίας του πολιτιστικού αποθέματος. Κομβικό ρόλο στο διεθνές νομικό τοπίο έχει η Σύμβαση της Χάγης, το Πρώτο και το Δεύτερο Πρωτόκολλο, που αφορούν στην προστασία των πολιτιστικών αγαθών από ένοπλες συρράξεις, αλλά και η Σύμβαση της UNESCO του 1970, εναντίον της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αντικειμένων. Πρόσφατα, με πρωτοβουλία της Ελλάδας, η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε ομόφωνα ψήφισμα, το οποίο αναγνωρίζει ότι η παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, η λαθρανασκαφή και η λεηλασία αποτελούν σοβαρά εγκλήματα, και αναζητά τρόπους καταπολέμησης του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος κατά της πολιτιστικής ιδιοκτησίας. Αντίστοιχα, η Διακυβερνητική Επιτροπή του Δευτέρου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης της Χάγης –επί ελληνικής Προεδρίας- ανέθεσε στο Ινστιτούτο Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, τη σύνταξη Στρατιωτικού Εγχειριδίου για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών στην περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης. Η διεθνής κοινότητα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για περαιτέρω θωράκιση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η μέχρι σήμερα εμπειρία, μας κάνει να συνειδητοποιούμε ότι η πρόληψη και προετοιμασία για παρόμοιες καταστάσεις είναι διαχρονικά, όχι μόνον αναγκαίες, αλλά πλέον και σωτήριες για τις περισσότερες των περιπτώσεων».
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού ανέφερε, επίσης, ότι η αποτελεσματική προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς συμβάλλει δραστικά στη μείωση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών. Πρόκειται για ένα μείζον παγκόσμιο πρόβλημα το οποίο η Ελλάδα διαχειρίζεται με επιτυχία, χάρη στο Εθνικό Αρχείο Μνημείων και τη Διεύθυνση Διαχείρισής του, καθώς και στη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών.
Κλείνοντας, ευχαρίστησε την Ειδική Νομική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, τις νομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, τον Οργανισμό Ανάπτυξης και Διαχείρισης Πολιτιστικών Πόρων, για τη συνεργασία τους στην έκδοση του ελληνικού εγχειριδίου.
Στην εκδήλωση για την παρουσίαση της έκδοσης συμμετείχαν, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης Νικόλαος Σταμπολίδης, ο Πρέσβης, Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Διεθνών Οργανισμών και Διεθνούς Ασφάλειας του Υπουργείου Εξωτερικών Δημήτρης Γιαννακάκης, ο Αντιπλοίαρχος Πολεμικού Ναυτικού, Επιτελής Τμήματος Υποδομής και Προστασίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας Παναγιώτης Τριπόντικας, η Νομική Σύμβουλος Α', Ειδική Νομική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών Άρτεμις Παπαθανασίου, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού Έλενα Κουντούρη, η Αρχαιολόγος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Μαρία Χιδίρογλου, η Προϊσταμένη Τμήματος της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κωνσταντίνα Μπενίση, ο Συνταγματάρχης, Διοικητής του Πολυεθνικού κέντρου Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης της Ειρήνης του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας Ιωάννης Σωτηρίου.
