Στη μεγάλη αίθουσα της έδρας της UNESCO στο Παρίσι, πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα η τελετή απονομής του βραβείου «UNESCO-Ελλάδας Μελίνα Μερκούρη 2021 για τη Διαφύλαξη και Διαχείριση Πολιτιστικών Τοπίων» στο Δημόσιο Ινστιτούτο του Πάρκου Kozjansko της Σλοβενίας. Για το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη 2021» υπέβαλαν υποψηφιότητα 47 χώρες. Προκρίθηκαν τρεις και εν τέλει με απόφαση της Γενικής Διευθύντριας της UNESCO Audrey Azoulay, το βραβείο απονεμήθηκε στην Σλοβενία, για το Δημόσιο Ινστιτούτο του Πάρκου Kozjansko, που διαχειρίζεται την περιοχή Podsreda, η οποία περιλαμβάνει συνολικά 314 προστατευόμενους χώρους και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Το βραβείο, το οποίο περιλαμβάνει και χρηματικό έπαθλο 30.000 δολαρίων, απένειμε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, μαζί με ένα συμβολικό δώρο, ένα ακριβές αντίγραφο της κεφαλής της θεάς Υγείας.
Το Διεθνές Βραβείο UNESCO «Μελίνα Μερκούρη» δημιουργήθηκε το 1995 με χρηματοδότηση της Ελλάδας και είναι το πρώτο αμιγώς πολιτιστικό βραβείο του Οργανισμού. Σκοπός του είναι η ανάδειξη του πολιτιστικού τοπίου, ως βασικής παραμέτρου των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων και απονέμεται για δράσεις ξεχωριστής σημασίας για την προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών τοπίων, που ανήκουν στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Στον χαιρετισμό της προς τους μόνιμους αντιπροσώπους των κρατών-μελών της UNESCO, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, συνεχάρη τη Γενική Διευθύντρια Audrey Azoulay για την επανεκλογή της και αναφέρθηκε στη σημασία της προστασίας των πολιτιστικών τοπίων. Όπως είπε, «Τα πολιτιστικά τοπία είναι ευαίσθητα και εύθραυστα. Πολλά από τα στοιχεία τους κινδυνεύουν να χαθούν για πάντα, καθώς η παραμόρφωση του φυσικού περιβάλλοντος μπορεί να υπονομεύει τις αξίες, τις έννοιες και τη συνολική ακεραιότητα και ταυτότητα της υλικής και άυλης κληρονομιάς, και επιδρά στην οικονομική και κοινωνική ζωή, αλλά και ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Τα πολιτιστικά και φυσικά τοπία μπορούν να διαφυλαχθούν μόνο μέσω της σύνταξης και εφαρμογής ολοκληρωμένων σχεδίων βιώσιμης διαχείρισης, βασισμένων στην ολιστική και ενιαία θεώρηση και αντιμετώπιση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που είναι η μόνη επιλογή για βιώσιμη ανάπτυξη».
Η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε, επίσης, στην ομόφωνη απόφαση της «Διακυβερνητικής Επιτροπής UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής των Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσής τους», για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα εντείνει την εκστρατεία για την οριστική επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Όπως είπε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, αυτό το θέμα δεν αφορά στη Δικαιοσύνη. Αφορά στις ίδιες τις αρχές, επί των οποίων δομείται η ίδια η UNESCO. Γιατί «δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος μεταξύ των Εθνών, χωρίς διάλογο μεταξύ των Πολιτισμών. Κάτι που προϋποθέτει σεβασμό στην Ιστορία, την κληρονομιά και την ταυτότητα κάθε Εθνους». Πρόκειται για τις ίδιες αρχές που εμπνέουν την πίστη της Ελλάδας στα ιδανικά και τους στόχους της UNESCO, ενθαρρύνουν την ενεργό συμμετοχή και υποστήριξή της στη διεθνή συνεργασία για τη διατήρηση και ανάδειξη της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και υποστηρίζουν την ανανεωμένη υποψηφιότητά της Ελλάδας για την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς».
Από την πλευρά της, η Γενική Διευθύντρια της UNESCO Audrey Azoulay τόνισε ότι «τα πολιτιστικά τοπία, που φαίνονται απαράλλαχτα στον χρόνο και μόνιμα, είναι στην πραγματικότητα πολύ ευαίσθητα, κάτι που συχνά είναι δύσκολο να παρατηρήσει κάποιος. Η πρωτοβουλία πίσω από αυτό το βραβείο σχετίζεται με πολλούς από τους σκοπούς της UNESCO. Η Μελίνα Μερκούρη που έδωσε το όνομά της στο βραβείο, καταλάβαινε πόσο σημαντικοί είναι αυτοί οι σκοποί. Μιλώντας το 1993 στη Γενική Συνέλευση της UNESCO είπε "για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του σημερινού κόσμου, για να είμαστε σε ειρήνη, πρέπει όλοι, να συνειδητοποιήσουμε, όπως ο Ηράκλειτος, το δύσκολο έργο του να δημιουργείς αρμονία από τα αντίθετα. Πού αλλού θα μπορούσε να γίνει αυτό πραγματικότητα, αν όχι σε αυτή την αίθουσα;". Είναι μια εξαιρετική θέση και αποτελεί έμπνευση για τη δουλειά μας εδώ. Θέλω να ευχαριστήσω την Ελληνική Δημοκρατία για τη διαρκή στήριξη στον Οργανισμό μας, σε ό,τι αφορά την προστασία όλων των μορφών της πολιτιστικής κληρονομιάς».
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους -πέραν των μονίμων αντιπροσώπων των κρατών-μελών- πρέσβεις διαφόρων χωρών, μέλη της ελληνικής κοινότητας, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Γαλλίας κ.κ. Δημήτριος, καθώς και η πρέσβυς καλής θελήσεως της UNESCO Μαριάννα Βαρδινογιάννη.
Πριν από την τελετή της απονομής, η Λίνα Μενδώνη και η Audrey Azoulay είχαν κατ΄ιδίαν συνάντηση -παρουσία της Μόνιμης Αντιπροσώπου της Ελλάδας στην UNESCO πρέσβεως Μαρίας Διαμαντοπούλου.
Συνεργασία με την Υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας
Το απόγευμα της Δευτέρας, η Λίνα Μενδώνη συναντήθηκε με την Υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας Roselyne Bachelot-Narquin με την οποία συζήτησαν τις προοπτικές περαιτέρω ενδυνάμωσης των ήδη ισχυρών πολιτιστικών δεσμών ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά και τις προτεραιότητες της Γαλλίας στο πλαίσιο της Προεδρίας της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2022.
Όπως ανέφερε η Γαλλίδα Υπουργός «με αφορμή την ανάληψη της Γαλλικής Προεδρίας, θα ήθελα να επιβεβαιώσω τη σημασία που δίνει η Γαλλία στον Πολιτισμό, μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κάτι που ούτως ή άλλως η Ελλάδα υποστηρίζει πολύ θερμά εδώ και αιώνες. Δύο βασικοί στόχοι της Γαλλικής Προεδρίας θα είναι η ενίσχυση του Πολιτισμού μέσω των νέων τεχνολογιών, καθώς και ο εκδημοκρατισμός του Πολιτισμού στο επίπεδο της καθημερινότητας του πολίτη».
Η Λίνα Μενδώνη ανέφερε ότι «ορθά τα θέματα που αφορούν στον πολιτισμό και την κοινωνική συνοχή αποτελούν προτεραιότητα της γαλλικής προεδρίας. Είναι η κατάλληλη στιγμή, μετά την πανδημία, να συζητήσουμε τον εκδημοκρατισμό του Πολιτισμού, καθώς πρόκειται για δημόσιο κοινωνικό αγαθό, που πρέπει να απευθύνεται και να αφορά στο σύνολο της κοινωνίας. Πιστεύω, σημείωσε η Υπουργός, ότι πρέπει να μετακινηθούμε από τον μνημειοκεντρικό χαρακτήρα της πολιτιστικής κληρονομιάς σε έναν πιο ανθρωποκεντρικό, άρα πιο κοινωνικό. Από τα αντικείμενα-μνημεία στους ανθρώπους, στις λειτουργίες και στις ανάγκες τους, παράλληλα με την φροντίδα της διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς να εστιάσουμε στην διατηρήσιμη αξιοποίηση και χρήση της».
Κατά τη συνάντηση συζητήθηκε εκτενώς η προοπτική συνεργασιών και συνεργειών Ελλάδας- Γαλλίας, όπως η πραγματοποίηση κοινών δράσεων σύγχρονης δημιουργίας σε αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και ο προγραμματισμός εκδηλώσεων με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 2024, στο Παρίσι. Επίσης, η συνεργασία σε θέματα προστασίας από την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων, αλλά και την προστασία θησαυρών της πολιτιστικής κληρονομιάς σε χώρες που βρίσκονται εμπόλεμη κατάσταση. Η Ελλάδα θα συμμετάσχει, έπειτα από πρόσκληση της Γαλλίδας Υπουργού, σε διεθνή ημερίδα και συνέδριο, τα οποία προγραμματίζονται το εξάμηνο της Γαλλικής Προεδρίας στην ΕΕ. Οι δύο Υπουργοί συμφώνησαν να συνεργαστούν για την περαιτέρω δυνατότητα συνεργασίας Ελλάδας και Γαλλίας στον τομέα του κινηματογράφου, σε ό,τι αφορά την τεχνογνωσία και την κατάρτιση.
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού συναντήθηκε επίσης με τον Μητροπολίτη Γαλλίας κ.κ. Δημήτριο και επισκέφθηκε τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου, ενώ ξεναγήθηκε στο Λούβρο, στην έκθεση «Παρίσι - Αθήνα. Γέννηση της σύγχρονης Ελλάδας (1675-1919)», η οποία εγκαινιάστηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν με αφορμή την επέτειο 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
