Πρωτολογία
«Κύριε Βουλευτά,
Να απαντήσω συγκεκριμένα στις ερωτήσεις σας και στη δευτερολογία αν χρειαστεί, λέμε μερικά πράγματα ακόμα.
Στο πλαίσιο των εργασιών αποκατάστασης του κτήματος και σε συνεργασία με το Δασαρχείο της Πάρνηθας, ήδη από τον Ιούλιο του 2019, πραγματοποιείται καθαρισμός από πεσμένα δέντρα, δέντρα σε αποσύνθεση, κλαδιά σπασμένα, κλεισμένα μονοπάτια. Αυτός ο καθαρισμός τα προηγούμενα χρόνια δεν γινόταν.
Καθαρισμός είχε προηγηθεί της καταιγίδας «Μήδεια», η οποία όμως προκάλεσε και νέες μεγάλες καταστροφές. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε ότι εκτός από το έργο των δασοκομικών εργασιών καθαρισμών και της αντιπυρικής προστασίας, ήταν απαραίτητος ο συστηματικός καθαρισμός του ιστορικού πυρήνα.
Στις αρχές Ιουλίου του 2021 ολοκληρώθηκαν οι εκτεταμένοι καθαρισμοί στον ιστορικό πυρήνα από ξερά χόρτα και κλαδιά και κοπή και κλαδέματα επικίνδυνων δέντρων, πλησίον των κτηρίων και των αποθηκευτικών χώρων, κατόπιν έγκρισης του Δασαρχείου Πάρνηθας. Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας προχώρησε, πριν από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, σε καθαρισμούς, διάνοιξη μονοπατιών και δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, τόσο στον ιστορικό πυρήνα, όσο και στο σύνολο του κτήματος.
Σημειώνω ότι τα τελευταία 40 χρόνια δεν είχε γίνει καμία ενέργεια καθαρισμού του δάσους και δημιουργία αντιπυρικής προστασίας.
Η φωτιά στο Τατόι ξεκίνησε το μεσημέρι της 03.08.2021 και έσβησε τα ξημερώματα της 04.08.2021, για να υπάρξει ένας δεύτερος κύκλος το απόγευμα της Πέμπτης 05.08.2021 και την Παρασκευή 06.08.2021.
Είναι προφανές ότι η υπογειοποίηση των δικτύων του ΔΕΔΔΗΕ την οποία κάναμε εντός του κτήματος, η συστηματική αποψίλωση, ο καθαρισμός και η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, αποτέλεσαν παράγοντες που συνετέλεσαν στον περιορισμό των ζημιών.
Σε ό,τι αφορά την κατάργηση της ειδικής επιστημονικής Επιτροπής, σας ενημερώνω ότι η τελευταία αποτελείτο κατά βάση από υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠΠΟΑ, οι οποίοι είναι και σήμερα αρμόδιοι για την αποκατάσταση του κτήματος. Είναι τα ίδια πρόσωπα που εκτελούν και σήμερα το όλο πρόγραμμα του Τατοΐου. Απλώς δεν συνιστούν επιτροπή, διότι παρέλκει η συγκρότηση επιτροπής αποτελούμενης από τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες που είναι εκ των πραγμάτων εμπλεκόμενοι. Το μόνο εξωϋπηρεσιακό μέλος είναι και σήμερα πολύτιμος συνεργάτης ως εμπειρογνώμων του Υπουργείου και μάλιστα σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου μία φορά συμμετείχε στην επιτροπή, σήμερα παρευρίσκεται σε συνεχείς συναντήσεις.
Σχετικά με τη μεταφορά των αντικειμένων που αναφέρετε στην ερώτησή σας, αποφασίστηκε τον Δεκέμβριο του 2016, ενώ η δική σας επιτροπή ξεκίνησε τις εργασίες τον Ιανουάριο του 2017. Επομένως, η μεταφορά αποφασίστηκε από την τότε πολιτική ηγεσία, μεταφέρθηκαν, όσα μεταφέρθηκαν αντικείμενα στο ΜΝΕΠ για προσωρινή φύλαξη, παρά τις εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου που ήταν απολύτως αντίθετες. Να σημειώσω ότι ο αριθμός των 6.000 δεν σώζει τα πάνω από 100.000 αντικείμενα. Η μεταφορά περιορισμένου αριθμού αντικειμένων δημιουργούσε τεράστια προβλήματα επιστημονικά και μεθοδολογικά, τα οποία είχαν από τότε επισημανθεί από τις υπηρεσίες του Υπουργείου. Σημειώνω ότι τα αντικείμενα που μεταφέρθηκαν στο ΜΝΕΠ δεν είχαν συντηρηθεί, όπως αναφέρεται στην ερώτηση. Επίσης, η επιλογή έγινε τυχαία και χωρίς κριτήρια, άρα δεν υπήρχε καν αντιπροσώπευση της συλλογής.
Ο διαθέσιμος αποθηκευτικός χώρος του κτηρίου του ΜΝΕΠ δεν πληροί τις προϋποθέσεις σε υποδομές, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι προβλεπόμενες εργασίες για το άνοιγμα των κιβωτίων, την καταγραφή, την φωτογράφιση και εκτέλεση εργασιών συντήρησης και συσκευασίας των αντικειμένων. Ακόμα και ο τρόπος αποθήκευσης στον συγκεκριμένο χώρο ήταν προβληματικός και επιβαρυντικός για τα ίδια τα αντικείμενα.
Αντίθετα, στο κτήμα και ιδιαίτερα το 2020 και το 2021, δημιουργήθηκαν σύγχρονοι αποθηκευτικοί χώροι. Μετά από εισήγηση των αρμοδίων υπηρεσιών και προκειμένου να τηρηθεί η δεοντολογία στην συντήρηση και την καταγραφή, επέστρεψαν όλα τα αντικείμενα στους συγκεκριμένους χώρους. Αυτό επιβάλλει η δεοντολογία, αυτό επιβάλλει η επιστήμη.
Από την πρώτη στιγμή εκδήλωσης της πυρκαγιάς και πριν η τελευταία επεκταθεί εντός του κεντρικού ιστορικού πυρήνα που χωροθετούνται τα κτήρια, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ και εγώ προσωπικά βρεθήκαμε στο κτήμα προκειμένου, σε συνεργασία με την πυροσβεστική να βοηθήσουμε στη διαχείρισή της. Στο πλαίσιο αυτό αποφασίσθηκε η απομάκρυνση, για προληπτικούς λόγους, αντικειμένων ιδιαίτερης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας τα οποία ήταν πάρα πολύ εύκολο να κλαπούν και ξέρουμε ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η κλοπή είναι κάτι συνηθισμένο.
Επιπλέον, απομακρύνθηκαν ευαίσθητα όργανα και εξοπλισμός των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ. Επανέρχομαι και σημειώνω ότι ο συστηματικός τρόπος καταγραφής, τεκμηρίωσης και αποθήκευσης των αντικειμένων που γίνεται από το 2020 επέτρεψε πάρα πολύ εύκολα την απομάκρυνση των συγκεκριμένων μικρών και ευαίσθητων αντικειμένων.
Ως προς το πρόβλημα με τον οικίσκο το οποίο κι εσείς αναφέρετε στην ερώτησή σας: Κατεστράφη ένας οικίσκος στον οποίο υπήρχε οικοσκευή και μαγειρικά σκεύη, διάφορες συσκευές, όπως ραπτομηχανή και προστατευτικά τζακιών, υπήρχε η δεύτερη επιλογή της κάβας, μπουκάλια άδεια από μπύρες και αναψυκτικά, χαρτώο υλικό ήδη κατεστραμμένο και υφασμάτινο υλικό (σεντόνια, πετσέτες, μαξιλαροθήκες, εσώρουχα ευτελούς αξίας).
Ο οικίσκος αυτός βρισκόταν πολύ κοντά στο κτήριο του ανακτόρου, δεν είχε καμία σχέση με τους μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους και όπως έχουμε κατ' επανάληψη τονίσει, δεν φιλοξενούσε ούτε κειμήλια, ούτε ιστορικά τεκμήρια. Υπήρχαν αποθηκευμένα μέσα υλικά τα οποία δεν είχαν καμία απολύτως ιστορική αξία και για όλα αυτά υπάρχουν πλήρεις κατάλογοι και εισηγήσεις των υπηρεσιών.
Ευχαριστώ πολύ, κ. Πρόεδρε».
Στη Δευτερολογία της, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού ανέφερε τα εξής:
«Κύριε Βουλευτά,
Θεωρήσατε αμήχανη μία απάντηση, η οποία είναι πραγματική, βασίζεται σε στοιχεία και στην επιστημονική δεοντολογία περί της διασπάσεως των συλλογών. Δεν έχω την απαίτηση να κατανοείτε την επιστημονική δεοντολογία. Ανήκετε σε άλλο επαγγελματικό χώρο. Να πάμε σε αυτά που είπατε στη δευτερολογία σας. Επισημάνατε, είπατε, ότι η «Μήδεια» είχε δημιουργήσει καταστροφές στο χώρο του Τατοϊου. Ακριβώς, λοιπόν, μετά τη «Μήδεια» και για δυόμισι μήνες, όχι μόνο στον ιστορικό πυρήνα, αλλά σε ολόκληρο το πρώην βασιλικό κτήμα, έγιναν συστηματικές εργασίες με ειδικά συνεργεία υλοτόμων, υπό την ευθύνη και την καθημερινή επίβλεψη της Πολιτικής Προστασίας. Αυτό δεν θέλετε προφανώς να το αναγνωρίσετε, πολιτική κάνουμε.
Είπατε ότι μεταφέρθηκαν στον ασφαλή χώρο του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού τα περίπου 6.000 κινητά από τον χώρο του Τατοϊου. Είστε πολύ σίγουρος ότι ο συγκεκριμένος χώρος ήταν ασφαλής; Διότι οι συνθήκες αποθήκευσης όταν τα μετέφεραν, κάθε άλλο παρά αυτό δηλώνουν. Υπάρχουν οι αναφορές των Υπηρεσιών, οι οποίες μιλάνε συγκεκριμένα -και δεν είναι επί των ημερών μας, είναι επί των ημερών σας- για κακές συνθήκες αποθήκευσης και από εκεί και πέρα, για τη μη δυνατότητα ανοίγματος των κιβωτίων στον συγκεκριμένο χώρο διότι ήταν τόσο δυσμενείς οι συνθήκες, οι οποίες θα δημιουργούσαν πρόβλημα σε όλα τα αντικείμενα.
Κύριε βουλευτά, αναφερθήκατε στο Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού. Είναι το παλαιό ΜΕΛΤ, το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Εσείς αλλάξατε την ονομασία με το Προεδρικό Διάταγμα του 2018. Είναι ακριβώς το ίδιο μουσείο. Είναι ακριβώς οι ίδιοι χώροι. Οι πληροφορίες σας, πολύ απλά, είναι ξεπερασμένες. Είναι οι πληροφορίες, τις οποίες έχετε από το 2017, όταν θεωρούσατε ότι ενώ η μεταφορά του Διευθυντηρίου και του υλικού του δεν έχει γίνει, γιατί αυτό λένε δημοσιεύματα τα οποία χρησιμοποιείτε, αυτή η μεταφορά έγινε το 2017. Επί των δικών σας ημερών.
Μιλάτε ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί οι καταγραφές. Φυσικά, επί των ημερών σας δεν είχαν ολοκληρωθεί οι καταγραφές, διότι ήταν όλο το υλικό στοιβαγμένο με απαράδεκτο τρόπο μέσα στα κτήρια. Τα οποία, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα, έχουν αδειάσει όλα και μελετώνται όλα. Ήδη έχουν εγκατασταθεί οι πρώτοι ανάδοχοι, οι πρώτοι εργολάβοι για την επισκευή των κτηρίων.
Κύριε βουλευτά, είναι τουλάχιστον υποκριτικό, η Αξιωματική Αντιπολίτευση να μιλά για την αδιαφορία αυτής της Κυβέρνησης για το κτήμα του Τατοϊου. Για να μην πω ότι είναι απολύτως υποκριτικό. Δεν κάνατε τίποτα πέντε χρόνια, παρά μόνο μεταφέρατε τα συγκεκριμένα αντικείμενα από το Τατόι στο Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού ή ΜΕΛΤ, όπως θέλετε πείτε το. Αυτή τη στιγμή, το Τατόι είναι σε πλήρη εξέλιξη και παρά την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Το πολιτιστικό απόθεμα διατηρήθηκε αναλλοίωτο.
Έχει εξασφαλιστεί, για πρώτη φορά, το σύνολο των πόρων που είναι περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ, είτε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, είτε από το τρέχον ΕΣΠΑ, είτε από το Ταμείο Ανάκαμψης, είτε από την επόμενη Προγραμματική Περίοδο. Έχουν γίνει μελέτες, γίνονται μελέτες, έχουν εγκριθεί μελέτες. Εσείς, δεν καταφέρατε ούτε ένα έργο από το Τατόι να εντάξετε στο ΕΣΠΑ της περιόδου που διαχειριστήκατε, 2014-2021. Έγινε μία μελέτη βιωσιμότητας, η οποία δείχνει πώς θα πρέπει να κινηθεί κανείς στο Τατόι και έχει γνώμονα και άξονες, την Ιστορία, τον Πολιτισμό, τον σεβασμό στην κοινωνία και τη βιωσιμότητα του κτήματος. Και μας λέτε ότι δεν έγινε τίποτα τα δύο αυτά χρόνια στο Τατόι και είχαν γίνει όλα τα προηγούμενα και ότι εμείς θα έχουμε επενδυτές στο Τατόι; Από πού προκύπτουν όλα αυτά που λέτε; Προφανώς, προκύπτουν από τα ίδια δεδομένα, για τα οποία λέτε ότι κάηκαν οι Μυκήνες. Δεν είχατε πάει ποτέ στις Μυκήνες. Εξακολουθούσατε από αυτό το βήμα της Βουλής να λέτε ότι έγινε ξαφνικά γκρίζα η Πύλη των Λεόντων. Το γκρίζο, λοιπόν, της Πύλης των Λεόντων, ήταν από την εποχή της φωτιάς του Αγαμέμνονος, κύριε βουλευτά. Όσο για το πόρισμα της Πυροσβεστικής, με εκπλήσσει πώς το ξέρετε, διότι είναι απολύτως απόρρητο. Δεν έχει δημοσιοποιηθεί, δεν έχει ακόμη φτάσει στις Αρχές που έπρεπε να φτάσει. Εσείς το γνωρίζετε.
Σας ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε»
