Χαιρετισμό κατά την έναρξη των εργασιών του 2ου Διεθνούς Συνεδρίου Dive in Blue Growth απηύθυνε σήμερα το πρωί η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη. Το διαδικτυακό συνέδριο διοργανώνεται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου MeDryDive, το οποίο συγχρηματοδοτείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Cosme, το οποίο αναπτύσσει ψηφιακά περιεχόμενα για την τόνωση του ενδιαφέροντος για την Υποβρύχια Πολιτιστική Κληρονομιά της Μεσογείου. Το Συνέδριο πραγματοποιείται στις 12-14 Μαΐου, με θέμα την Προβολή Προσβάσιμων Υποβρυχίων Πολιτιστικών Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μέσο υπεύθυνης προστασίας, βιωσιμότητας και γαλάζιας ανάπτυξης.
Ακολουθεί η ομιλία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού:
«Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί, κύριε Περιφερειάρχα, αγαπητοί σύνεδροι, συνάδελφοι και φίλοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, κυρίες και κύριοι,
Αποτελεί για μένα χαρά και τιμή να απευθύνομαι σήμερα σε όλους εσάς, στην έναρξη των εργασιών του 2ου Διεθνούς Συνεδρίου «Dive in Blue Growth», αυτής της σημαντικής συνάντησης, που τελεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και διοργανώνεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου MeDryDive, με αντικείμενο την ανάδειξη της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς στο ευρύ κοινό, καθώς και του ρόλου της σύγχρονης τεχνολογίας στην προβολή και προστασία της.
Από την προηγούμενη, δια ζώσης, συνάντησή μας στο 1ο Συνέδριο, τον Οκτώβριο του 2019, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Κάποια από αυτά εξελίχθηκαν ακριβώς σύμφωνα με το σχεδιασμό μας. Κάποια άλλα υπήρξαν εντελώς αναπάντεχα, και όπως όλοι καλά γνωρίζουμε έχουν ανατρέψει εδώ και έναν χρόνο όχι μόνο τον προγραμματισμό, αλλά και τον ίδιο τον τρόπο ζωής μας. Προφανώς αναφέρομαι στην πανδημία.
Η συγκυρία είναι κομβική. Τα μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της πανδημίας οδήγησαν σε απότομη διακοπή μεγάλου εύρους των οικονομικών δραστηριοτήτων, πλήττοντας βαρύτερα τον ιδιαίτερα ευάλωτο κλάδο του τουρισμού και των συνδεόμενων με αυτόν προϊόντων και υπηρεσιών.
Για την επίτευξη του μεγάλου ζητούμενου της ταχείας, αποτελεσματικής και μόνιμης ανάκαμψης, τόσο του τουρισμού όσο και του συνόλου της οικονομικής δραστηριότητας και κατ' επέκταση της κοινωνίας, καθοριστικός θα είναι ο επαναπροσδιορισμός και εκσυγχρονισμός του παραγωγικού μοντέλου της Χώρας, ώστε να καταστεί αποτελεσματικό, ανταγωνιστικό και εν τέλει βιώσιμο στο ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με άξονες τη γνώση, την εξωστρέφεια, την καινοτομία, την αποδοτικότητα στην αξιοποίηση τω διαθέσιμων πόρων και την αποτελεσματική διαχείριση και ανάδειξη των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων.
Εν προκειμένω ο Πολιτισμός, χάρη στις πολλαπλές συνέργειες με άλλους τομείς, μπορεί να αναδειχθεί σε καίριο παράγοντα ενίσχυσης του τουρισμού, και ταυτόχρονα σε εργαλείο προώθησης της εθνικής ανταγωνιστικότητας, καθώς η αξιοποίηση του πολιτιστικού κεφαλαίου αποδίδει υψηλή προστιθέμενη αξία και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στις συνδεόμενες με τον Πολιτισμό εξωτερικές οικονομίες και ισχυρή στήριξη στην απασχόληση. Σε μια διεθνώς ανερχόμενη «οικονομία των εμπειριών», ο Πολιτισμός προσφέρει εκείνες ακριβώς τις εμπειρίες και τους πόλους έλξης που διαφοροποιούν, εμπλουτίζουν και ανανεώνουν το τουριστικό προϊόν, συμβάλλοντας καίρια στην ανάπτυξη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του. Ειδικά για τις Μεσογειακές χώρες με την πλούσια ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά και τα δυναμικά φυσικά τοπία στα οποία πρωταγωνιστεί η θάλασσα και το υδάτινο στοιχείο, η ελκυστικότητα του τουριστικού προϊόντος εξαρτάται σε καθοριστικό βαθμό από τη συνδυαστική αξιοποίηση και ανάδειξη του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Η αειφορία αυτού του περιβάλλοντος, ιδιαιτέρως δε εκείνου που βρίσκεται σε στενή σχέση και συνάφεια με τη θάλασσα, αποτελεί στην εποχή μας καίριο ζήτημα όχι μόνο τοπικής, αλλά υπέρ-τοπικής και παγκόσμιας εμβέλειας, που εγείρει προκλήσεις επιστημονικές, κοινωνικές, οικονομικές, και εντέλει πολιτικές, εθνικές και διεθνείς. Για τον λόγο αυτόν, προγράμματα διεθνούς συνεργασίας, όπως παλαιότερα το BLUE MED και τώρα το MeDryDive, που προωθούν πολιτικές και πρακτικές βιώσιμης ανάδειξης και αναπτυξιακής διαχείρισης και αξιοποίησης του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος σε παράκτιες και νησιωτικές περιοχές, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία και αξία.
Σε αυτό το πλαίσιο, η προώθηση του καταδυτικού τουρισμού αποδεικνύεται ότι υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις μπορεί να συμβάλει σημαντικά σε αυτόν τον στόχο. Ο καταδυτικός τουρισμός καταγράφει διαρκώς ανοδικές τάσεις, καθώς η ερασιτεχνική καταδυτική δραστηριότητα γίνεται όλο και πιο προσφιλής επιλογή αναψυχής. Ο αριθμός των πιστοποιημένων αυτοδυτών διεθνώς αυξάνεται εκθετικά, μαζί με τον κύκλο εργασιών της καταδυτικής βιομηχανίας.
Η δημιουργία καταδυτικών πάρκων σε ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, τόπους ιστορικών ναυαγίων ή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, υπήρξε – και παραμένει – για την Ελληνική Κυβέρνηση και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ένα τολμηρό εγχείρημα μεγάλης ευθύνης και μια πρόκληση με ειδικές απαιτήσεις και προϋποθέσεις, που υπαγορεύονται από τρεις βασικές αναγκαιότητες με την εξής σειρά: Τήρηση της ασφάλειας του κοινού, Διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος, Προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Όσον αφορά στο θεσμικό πλαίσιο, οι σχετικές επιταγές του Συντάγματος και του Αρχαιολογικού Νόμου υπέστησαν την αναγκαία εξειδίκευση με θεσμικές παρεμβάσεις, οι οποίες βελτιώθηκαν και εκσυγχρονίστηκαν πέρυσι από τον ν. 4688/2020 «Ειδικές μορφές τουρισμού και διατάξεις για την τουριστική ανάπτυξη», με τον οποίο ξεπεράστηκαν προηγούμενοι ανασταλτικοί περιορισμοί και δημιουργήθηκαν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις ανάπτυξης του καταδυτικού τουρισμού. Οι όροι ασφαλείας, οι προϋποθέσεις λειτουργίας και οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες εντός καταδυτικών πάρκων και επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων και ναυαγίων εξειδικεύονται κατά περίπτωση με την έκδοση επιμέρους αποφάσεων. Προ δύο μηνών, το Υπουργείο Πολιτισμού έδωσε το έναυσμα για την αποδέσμευση και απόδοση στην καταδυτική κοινότητα για οργανωμένες και καθοδηγούμενες καταδύσεις αναψυχής 91 ναυαγίων πλοίων και αεροπλάνων χρονολογούμενων από τα τέλη του 19ου αι. έως το 1970 περίπου.
Την τελευταία διετία υλοποιείται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και του Δήμους Αλοννήσου και Αλμυρού στη βάση Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης, το έργο της δημιουργίας τεσσάρων επισκέψιμων Ενάλιων Αρχαιολογικών Χώρων στις Βόρειες Σποράδες και τον Παγασητικό Κόλπο. Πέρυσι το καλοκαίρι, εν μέσω πανδημίας, ξεκίνησε πιλοτικά η λειτουργία του χώρου του ναυαγίου της Περιστέρας Αλοννήσου. Η διεθνής υποδοχή υπήρξε διθυραμβική, τα δε πρώτα συμπεράσματα ήταν όχι απλώς ενθαρρυντικά, αλλά πραγματικά εντυπωσιακά, αποδεικνύοντας ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο. Το λαμπρό οργανωτικό και διαχειριστικό έργο της Περιφέρειας Θεσσαλίας συνιστά εν προκειμένω παράδειγμα, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι έχει ήδη αναγνωριστεί με διεθνή και εθνικά βραβεία και διαθέτει τα εχέγγυα να αναδειχθεί σε πρότυπο για την ανάπτυξη αντίστοιχων δραστηριοτήτων διεθνώς. Δεν πρέπει επίσης να λησμονεί κανείς και τις σημαντικές προοπτικές που δημιουργεί η σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, η οποία στην περίπτωση των καταδυτικών πάρκων μπορεί να αποβεί εξαιρετικά πρόσφορη και αμοιβαία επωφελής, τόσο στη φάση της υλοποίησης, όσο και σε αυτή της λειτουργίας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω τις αναπτυξιακές δυνατότητες που η αξιοποίηση των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων και των καταδυτικών πάρκων γενικότερα προσφέρει στο πεδίο της έρευνας και της εκπαίδευσης, μέσω της σύμπραξης των συναρμόδιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με ακαδημαϊκούς, ερευνητικούς και άλλους φορείς. Τα πρώτα σημαντικά δείγματα είναι ήδη ορατά. Τόσο η φυσική, όσο και η εικονική – με τη βοήθεια της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας – πρόσβαση στον ενάλιο κόσμο της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς στηρίζεται σε συνέργειες αυτού του είδους. Ειδικά χάρη στην εικονική περιήγηση ο υποβρύχιος κόσμος καθίσταται προσιτός στο συντριπτικό ποσοστό του κοινού, το οποίο δεν έχει την ικανότητα ή τη δυνατότητα της φυσικής κατάδυσης. Οι τελευταίες αυτές παράμετροι ήδη αξιολογούνται επισταμένως από κοινού με τη μουσειακή πολιτική μας προκειμένου να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προσέλκυσης του ενδιαφέροντος και της παρουσίας επισκεπτών. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσεται και η δημιουργία του Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά, που φιλοδοξούμε να ξεκινήσει άμεσα με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης».
Μπορείτε να δείτε το βίντεο του χαιρετισμού στο παρακάτω link
https://youtu.be/2biKL9KU6Z4
