Απάντηση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη σε Επίκαιρη Ερώτηση της Βουλευτού Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία Σίας Αναγνωστοπούλου με θέμα: «Σχετικά με τη σύμβαση δωρεάς του Δημοσίου με το ίδρυμα Ωνάση για τα έργα στην Ακρόπολη»
Πρωτολογία
Κυρία Αναγνωστοπούλου, να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η υποχρέωση κατασκευής ενός σύγχρονου ανελκυστήρα στην Ακρόπολη υπαγορεύθηκε από την αναγκαιότητα εξασφάλισης της πρόσβασης προς τα μνημεία του Βράχου στα ΑμεΑ και, γενικά, στα εμποδιζόμενα άτομα. Η αναγκαιότητα αυτή κατέστη πιεστική ήδη από το φθινόπωρο του 2018, όταν επί της ουσίας διεκόπη η λειτουργία του εργοταξιακού αναβατορίου λόγω συνεχών βλαβών.
Το Υπουργείο Πολιτισμού της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ -ΑΝΕΛ δεν έκανε απολύτως τίποτα. Μέχρι τον Ιούλιο του 2019 δεν είχε γίνει τίποτα. Αντιμετωπίσαμε το ζήτημα με ιδιαίτερη επιτυχία, και λέω ιδιαίτερη επιτυχία, καθώς δεν αντικαταστάθηκε απλώς το παλιό αναβατόριο αλλά κατασκευάστηκε ένας νέος σύγχρονος ανελκυστήρας μεταβλητής κλίσης με καινοτόμες κατασκευαστικές λύσεις με πόρους που εξασφαλίσαμε από δωρεά του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ωνάση. Παρά τις αντιξοότητες της πανδημίας, ο ανελκυστήρας ολοκληρώθηκε στις 3 Δεκεμβρίου του 2020. Το έργο ολοκληρώθηκε τάχιστα και έχει ήδη αποδοθεί στο κοινό, χάρη στην εξαιρετική συνεργασία των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και των εξωτερικών συνεργατών του Ιδρύματος Ωνάση, με πιστή εφαρμογή των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, του συνόλου της νομοθεσίας.
Στις 28 Φεβρουαρίου 2020, υπεγράφη η σύμβαση δωρεάς μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου του Ιδρύματος Ωνάση ως δωρητή και της ανώνυμης εταιρείας "ΑΡΙΟΝΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε." ως φορέα υλοποίησης.
Είχε προηγηθεί έκδοση απόφασης των αρμοδίων Γενικών Διευθυντών -εσείς τους είχατε επιλέξει- η οποία εγκρίνει τις προδιαγραφές του έργου μετά από ομόφωνη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Ρητά αναφέρεται ότι αντικείμενο της Σύμβασης είναι η κατασκευή και λειτουργία ανελκυστήρα πλαγιάς για την άνοδο ατόμων με κινητικές δυσκολίες στην Ακρόπολη και η αποκατάσταση του φωτισμού του Βράχου της Ακρόπολης και των μνημείων του. Το αντικείμενο της Δωρεάς ανήλθε στο συνολικό ποσό του 1.700.000 € και καλύφθηκε εξ ολοκλήρου από τη δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση.
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να απαντήσω στην ερώτησή σας -και διαβάζω επακριβώς- «αν τελικά ισχύει η σύμβαση δωρεάς;».
Οπως προανέφερα και όπως όλη η Ελλάδα γνωρίζει, -και σεις φυσικά, αφού πρόσφατα πήγατε στην Ακρόπολη- το αντικείμενο της σύμβασης, δηλαδή ο φωτισμός και ο ανελκυστήρας έχουν ολοκληρωθεί και έχουν παραδοθεί τον Σεπτέμβρη και τον Δεκέμβρη αντίστοιχα. Επομένως, πώς δεν ισχύει η Σύμβαση;
Συνεπώς, εκτός από μικροπολιτική σκοπιμότητα, τι άλλο νόημα έχει η ερώτηση «αν ισχύει η σύμβαση περί δωρεάς του ανελκυστήρα και του φωτισμού», αφού τα έργα έχουν ολοκληρωθεί, έχουν αποδοθεί, λειτουργούν.
Φοβάμαι ότι αυτή τη φορά, σε επίπεδο μικροπολιτικής και επικοινωνιακής στρέβλωσης, κυρία Αναγνωστοπούλου, η αξιωματική αντιπολίτευση… ξεπέρασε εαυτήν!
Ερχόμαστε τώρα στο άρθρο 9 της Σύμβασης, το οποίο προκάλεσε, το ενδιαφέρον του ΣΥΡΙΖΑ για την Ακρόπολη και την εικόνα της, με καθυστέρηση αρκετών χρόνων.
Μάλλον δεν διαβάσατε προσεκτικά την Σύμβαση. Αν την είχατε διαβάσει, θα είχατε διαπιστώσει ότι η αρχική Σύμβαση ΔΕΝ αφορά τις εργασίες που αρέσκεστε να αποκαλείτε «τσιμεντοστρώσεις», αλλά αφορά την κατασκευή του ανελκυστήρα και την ανανέωση του φωτισμού της Ακρόπολης.
Επιπλέον, αν είχατε διαβάσει προσεκτικά την Σύμβαση, θα είχατε διαπιστώσει ότι πινακίδα που αναφέρεται στο άρθρο 9, και πολύ περισσότερο το περιεχόμενο της, δεν περιλαμβάνεται ούτε σε αυτό που ορίζεται ως «Έργο» της Σύμβασης, ούτε σε αυτό που ορίζεται ως «Αντικείμενο» της Σύμβασης, και ούτε καν στους Όρους της Σύμβασης.
Η πραγματικότητα, όσο κι αν εξακολουθείτε να τη διαστρεβλώνετε, είναι ότι στο άρθρο 9 της Σύμβασης, γίνεται λόγος ενδεικτικά για μία πινακίδα, η οποία ρητά προβλέπεται ότι δεν είναι η οριστική.
Το περιεχόμενο, που αναφέρεται, δεν είναι το οριστικό.
Η θέση ενδεικτικά αναφέρεται και δεν είναι η οριστική.
Δεν αναγράφονται καν οι προδιαγραφές της πινακίδας.
Σε αντιδιαστολή, σας θυμίζω την Σύμβαση -που η Κυβέρνησή σας υιοθέτησε το 2018- μεταξύ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και της Εθνικής Πινακοθήκης, αναπόσπαστο μέρος της οποίας ήταν ειδική μελέτη σήμανσης, στην οποία καθορίζονται με λεπτομέρειες τα πάντα, το περιεχόμενο των πινακίδων, η ακριβής θέση τους, οι ειδικές προδιαγραφές, ακόμη και το μέγεθος των γραμμάτων.
Μην τα ξεχνάμε.
Επιστρέφω στο άρθρο 9 της Σύμβασής μας με το Ίδρυμα Ωνάση. Αναφέρεται ότι το Δημόσιο δεσμεύεται έναντι του Δωρητή να αναφέρεται η δωρεά του σε αντιστοιχία με την πρακτική που ακολουθείται στα δημόσια έργα, στα οποία είθισται να αναγράφεται η πηγή χρηματοδότησής.
Η σχετική αναφορά σε εμένα δεν είναι τίποτα άλλο από μια τυπική ευγενική «πρόταση» εκ μέρους του Δωρητή, ότι αποδέχεται στην πινακίδα που μνημονεύει την προσφορά του να υπάρχει αναφορά και στον αρμόδιο εκπρόσωπο της Πολιτείας, ακόμη και ως τρόπου υπόμνησης του χρόνου υλοποίησης του έργου.
Σε κάθε περίπτωση κ. Αναγνωστοπούλου, η πραγματικότητα δείχνει ότι η πρόταση δεν υιοθετήθηκε. Και το ξέρετε. Αλλά συνεχίζετε να το χρησιμοποιείτε.
Επαναλαμβάνω και από το Βήμα της Βουλής: Καμία πινακίδα δεν αναρτήθηκε και ούτε πρόκειται να αναρτηθεί επί του Βράχου της Ακρόπολης. Η αναγνώριση της δωρεάς του Ιδρύματος θα αναφέρεται ως εξής: «Ο φωτισμός της Ακρόπολης, ο ανελκυστήρας και οι διαδρομές ΑμεΑ υλοποιήθηκαν με τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Ιδρύματος Ωνάση. Η χρηματοδότηση των έργων αποτελεί δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση προς την Ελληνική Πολιτεία». Η αναγραφή συνοδεύεται από τα λογότυπα των δύο φορέων. Οι φωτογραφίες των πινακίδων, της μαρμάρινης και της μεταλλικής, έχουν ήδη δοθεί στη δημοσιότητα. Τις καταθέτω και στα Πρακτικά της Βουλής.
κ. Αναγνωστοπούλου,
η εμμονή σας στο πρόσωπό μου δε μου προκαλεί έκπληξη. Αντίθετα, μπορώ να πω ότι χαίρομαι. Χαίρομαι, γιατί όταν εμείς εργαζόμαστε συστηματικά για την αύξηση των πόρων για έργα Πολιτισμού μέσω δωρεών και χορηγικών συμβάσεων, εσείς επιλέγετε να ασχολείστε με «δήθεν» πινακίδες.
Ωστόσο, όσο και αν επιδιώκετε συστηματικά να υποβαθμίζετε την ποιότητα του πολιτικού λόγου, είναι αδιανόητο, να καπηλεύεσθε και να εργαλειοποιείτε -για τις μικροπολιτικές σας σκοπιμότητες- τα μνημεία.
Ολοκληρώνω επισημαίνοντάς σας, ότι στα δικά μας έργα στην Ακρόπολη –στον ανελκυστήρα, στον φωτισμό, στα αντιπλημμυρικά και υδραυλικά έργα, στην συνολική αντικεραυνική προστασία, στις διαδρομές, στην εκπόνηση της μελέτης τρωτότητας- η κυβέρνησή σας έχει να αντιπαραθέσει τις προσβλητικές εικόνες των ΑμεΑ επί του μονίμως χαλασμένου αναβατορίου, τα δεκάδες κατάγματα ετησίως στις παλαιές οδεύσεις και τους τραυματισμούς εργαζομένων και επισκεπτών την άνοιξη του 2019 από την πτώση κεραυνού στην Ακρόπολη, την οποία είχατε εγκαταλείψει χωρίς καν να έχετε ενδιαφερθεί για την στοιχειώδη αντικεραυνική θωράκιση.
Αυτά τα έργα καλέσαμε να επισκεφθεί ο Πρόεδρός σας, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού ως Πρωθυπουργός το πρόγραμμά του δεν του επέτρεψε να ανέβει στην Ακρόπολη και να δει ιδίοις όμμασι την εγκατάλειψή της.
Δευτερολογία
Ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε. Κατ' αρχήν, θα αποφύγω για λόγους ηρεμίας να απαντήσω σε όλα αυτά που μου προσάπτει η κ. Αναγνωστοπούλου περί άγνοιας διαδικασιών. Κάνετε πολύ μεγάλο λάθος κ. Αναγνωστοπούλου, αλλά τέλος πάντων το αντιπαρέρχομαι. Για άλλη μία φορά αρέσκεστε στο να διαβάζετε αποσπάσματα και να μην βλέπετε τα πράγματα στην ολότητά τους. Αγνοείτε το σύνολο και μένετε σε αυτό που θεωρείτε ότι εξυπηρετεί τις δικές σας πολιτικές. Αυτό το οποίο πρέπει να σας πω είναι ότι αγνοείτε εσείς βασικά πράγματα, διότι όταν το 2018 υιοθετήσατε τη Σύμβαση Δωρεάς του Ιδρύματος Νιάρχος με την Εθνική Πινακοθήκη, μπήκατε μήπως στον κόπο να την περάσει το τότε Υπουργείο Πολιτισμού από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων; Όχι βέβαια, διότι αυτά θεωρήσατε ότι έπονται. Η γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου κ. Αναγνωστοπούλου, για τις συγκεκριμένες πινακίδες προφανώς και θα υπάρξει τη στιγμή που πρέπει να υπάρξει. Και ήδη το έχουμε πει αυτό ότι θα γίνει. Τη στιγμή που πρέπει να υπάρξει. Εσείς δεν την περάσατε ποτέ.
Ακούστε, κ. Αναγνωστοπούλου, ήδη από το χρόνο ανάληψης των καθηκόντων αυτής της Κυβέρνησης ετέθη ως στόχος η ανάπτυξη δημοσίων πολιτικών για τον Πολιτισμό συνολικά. Στις προτεραιότητές μας είναι η προστασία και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, με αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων σε συνδυασμό με ιδιωτικούς πόρους μέσω χορηγικών προγραμμάτων και δωρεών, επενδύοντας στην τεχνογνωσία και την επιστημονική κατάρτιση των στελεχών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Κυρία Αναγνωστοπούλου, από το 1975 που γίνονται έργα στην Ακρόπολη, γίνονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Με την ευθύνη της Επιστημονικής Επιτροπής Μνημείων Ακροπόλεως από τις αρμόδιες υπηρεσίες, μέσα από τις γνωμοδοτήσεις του ΚΑΣ. Εμπιστευθήκαμε σε αυτούς τους ανθρώπους είτε ήταν ο αείμνηστος Μπούρας και οι συνεργάτες του είτε ο Μανόλης Κορρές σήμερα και οι συνεργάτες του, την αναστήλωση του Παρθενώνα, της Απτέρου Νίκης, του Ερεχθείου και δεν αμφισβητήθηκαν από κανέναν. Και δεν τους εμπιστευόμαστε μία διάστρωση διαδρομής; Για όνομα του θεού. Προτεραιότητά μας, λοιπόν, είναι η αναβάθμιση της εικόνας της Ακρόπολης και η βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες της με την απόδοση του νέου φωτισμού, που προκάλεσε θετικά σχόλια παγκοσμίως, την εγκατάσταση του σύγχρονου ανελκυστήρα, την διαμόρφωση των οδεύσεων στον Βράχο, ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση όλων ανεξαιρέτως των επισκεπτών.
Η αλλαγή της όψης της Ακρόπολης εντός 18 μηνών θα ήταν αδύνατη χωρίς τη συνδρομή του Ιδρύματος Ωνάση. Για το λόγο αυτό υπεγράφη η από 28.02.2020 Σύμβαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3Α του ν. 4182/2013, όπως ισχύει.
Όπως ανέφερα στην απάντησή μου, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, οι Συμβάσεις Δωρεάς που συνάπτονται με βάση το συγκεκριμένο νόμο εξαιρούνται της υποχρέωσης ανάρτησης στη Διαύγεια και κατατίθενται στο αρχείο που τηρείται στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ.
Επιπλέον η συνυπογραφή της Σύμβασης από τον Υπουργό και τον Υφυπουργό Οικονομικών επέχει θέση εγκρίσεως της τελευταίας και απαλλαγής από την υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2859/2000.
Η ουσία είναι κ. Αναγνωστοπούλου, ότι το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού πρωτοπορεί και στον τομέα της συνεργασίας με την ιδιωτική πρωτοβουλία. Και αυτό σας ενοχλεί. Σε σύντομο χρονικό διάστημα καταφέραμε να αξιοποιήσουμε ιδιωτικές χορηγίες, προκειμένου να προχωρήσουμε σε σημαντικά έργα υπερεθνικής εμβέλειας: Ακρόπολη, Τατόϊ, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης, Δεσμώτες Φαλήρου, Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Η αλήθεια είναι ότι και σεις εξασφαλίσατε για την Εθνική Πινακοθήκη την σημαντική χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχου, που όμως παρά τους ιδιωτικούς πόρους που σας δόθηκαν με γενναιοδωρία, καταφέρατε -γιατί περί κατορθώματος πρόκειται- να βαλτώσει και αυτό το έργο. Το έργο το οποίο εμείς ολοκληρώσαμε.
Μέλημα της Κυβέρνησής μας είναι η αξιοποίηση των ιδιωτικών πόρων με διαφάνεια και νομιμότητα. Για το λόγο αυτό, με το άρθρο 51 του ν. 4758/2020 συνεστήθη ηλεκτρονική πλατφόρμα δωρεών, η οποία λειτουργεί στη Γενική Γραμματεία Συντονισμού της Προεδρίας της Κυβέρνησης.
Κυρία Αναγνωστοπούλου, για να τελειώνουμε, είναι κρίμα η μικροπολιτική σας να μη σας αφήνει να χαρείτε ένα έργο που το χαίρεται πολύς άλλος κόσμος. Και είναι κρίμα η αξιωματική αντιπολίτευση να μετατρέπεται σε στήλη παραπολιτικών. Κλείνοντας, για να μην λέτε πάλι ότι δεν σας ενημέρωσα, σας λέω ότι στην Ακρόπολη, στη βόρεια κλιτύ, θα αναρτηθεί μία πινακίδα με την αναγραφή των δύο ονομάτων του Μανώλη Γλέζου και του Απόστολου Σάντα, στο σημείο από το οποίο κατάφεραν να προσπελάσουν την Ακρόπολη.
Γιατί η μακρά ιστορική διάρκεια, η μεγάλη διαχρονία, αυτού του τόπου πρέπει να αναγνωρίζεται και να τιμάται.
