Για την πορεία των εργασιών στο πρώην βασιλικό κτήμα Τατοϊου, που προχωρούν κανονικά, εντός προγράμματος και χρονοδιαγράμματος, μίλησε σήμερα το πρωί η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού στην εκπομπή του κ. Άρη Πορτοσάλτε, στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ. Η κ. Μενδώνη αναφέρθηκε στη σύσταση Εταιρείας Ειδικού Σκοπού, στην οποία προτίθεται να προχωρήσει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, με σκοπό τη διαχείριση του κτήματος και την ανάπτυξη συνεργειών του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα. Επίσης, μίλησε για τον σχεδιασμό και τη λειτουργία του πρώτου πληροφοριακού κέντρου για το Τατόι, το οποίο θα στεγαστεί στην λεγόμενη Οικία Δασοφύλακα.
Άρης Πορτοσάλτε: Τι καινούργιο έχουμε για την αξιοποίηση των πρώην βασιλικών κτημάτων στο Τατόι;
Λίνα Μενδώνη: Το πρόγραμμα για το Τατόι εξελίσσεται κανονικά. Έχει μπει στους ρυθμούς του. Όπως σας είχα πει την τελευταία φορά που είχαμε επικοινωνήσει, το κτήμα πλέον μετατρέπεται σε εργοτάξιο, διότι στα περισσότερα από τα κτήρια του ιστορικού πυρήνα ξεκινούν εργασίες, ολοκληρώνονται μελέτες, προχωρούν οι εκκενώσεις των κτηρίων, προκειμένου να δούμε τι έχουν κιβώτια και κοντέινερ, τα οποία δεν έχουν ανοιχτεί ποτέ. Αυτή η δουλειά γίνεται με διπλό σκοπό:
Ο πρώτος είναι να δούμε τι υπάρχει από κινητά πράγματα.
Ο δεύτερος είναι να αδειάσουν τα κτήρια γιατί έχουν έντονα τα σημάδια του χρόνου. Πρέπει να γίνουν μελέτες για να μην έχουμε μεγαλύτερες βλάβες.
Έχοντας ως απόλυτη προτεραιότητα, με εντολή του Πρωθυπουργού, το έργο στο Τατόι, προχωρεί καλά. Με αφορμή αυτά που είπατε χθες, θεωρώ ότι η αποκατάσταση, η ανάδειξη, η αξιοποίηση εν γένει του κτήματος είναι μία ιδανική περίπτωση για την ανάπτυξη σοβαρών συνεργειών του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα. Ο καθένας έχει τον ρόλο του και το θεσμικό πλαίσιο βάσει του οποίου λειτουργεί. Αλλά ούτε το κράτος μπορεί να κάνει τον ξενοδόχο ή τον γεωργό ή τον κτηνοτρόφο, ούτε ο ιδιώτης μπορεί μόνος του να διαχειριστεί ένα τέτοιο πολιτιστικό αγαθό, όπως είναι το πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι. Εδώ πρέπει να συνεργαστούμε πολλοί και ήδη συνεργαζόμαστε. Εσείς κι εγώ έχουμε ένα κοινό. Είμαστε και οι δύο επίτιμα μέλη του Συλλόγου των Φίλων του Τατοϊου. Ξέρουμε πολύ καλά πώς λειτουργεί ο Σύλλογος. Ξέρουμε και την συμβολή του κ. Σταματόπουλου, που ως ο ιστορικός, μελέτησε και συγκέντρωσε πλήθος στοιχείων για το πρώην βασιλικό κτήμα. Επομένως, οφείλουμε να συνεργαζόμαστε, και αυτό κάνει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού αυτή τη στιγμή. Εχθές, αναφερθήκατε για παράδειγμα, στην αποκατάσταση της λεγόμενης Οικίας Δασοφύλακα. Πράγματι, κι εγώ όταν είδα πώς είχε αποκατασταθεί, μου θύμισε βίλα στη Ραφήνα.
Α.Π. Ροζ μπονμπόν, αλλά με κρατική σφραγίδα. Πολλοί και εκ του ακροατηρίου λένε ότι αμάν, όταν λείπει το κράτος, αλλά το έκανε αυτό.
Λ.Μ. Το κράτος το έκανε βάσει μελέτης, που είχε εγκρίνει. Αλλά και το κράτος κάνει λάθη. Όλοι κάνουν λάθη. Μην διεκδικούμε το αλάθητο.
Α.Π. Φώναξε όμως ο Σύλλογος, φώναξε ο Βασίλης Κουτσαβλής και φεύγει τώρα το ροζ και αποκαθίσταται η πέτρα.
Λ.Μ. Μισό λεπτό. Μιλήσαμε με τον Βασίλη Κουτσαβλή, όπως μιλάμε εδώ και χρόνια. Όταν το είδα και η δική μου αντίδραση ήταν «γιατί το κάναμε βιλίτσα;». Διορθώθηκε και σήμερα είναι ένα πολύ όμορφο κτίσμα. Μιας, λοιπόν, και μιλάμε γι' αυτό, σας λέω το εξής: Εκεί θα φιλοξενηθεί το πρώτο πληροφοριακό κέντρο για το Τατόι. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, με τις υπηρεσίες του, ήδη εκπονεί τις μελέτες για το πώς θα είναι το πληροφοριακό κέντρο. Μέχρι το τέλος Μαρτίου θα έχει γίνει η έκθεση, με τους υπολογιστές, το εποπτικό υλικό κλπ. Προφανώς, η συμβολή του κ. Σταματόπουλου σε κείμενα είναι ουσιαστική, και τελικά αυτό το κτίσμα, με ένα μνημόνιο συνεργασίας θα παραχωρηθεί στον Σύλλογο για να το λειτουργήσει. Το χρησιμοποιώ σαν ένα μικρό παράδειγμα.
Α.Π. Εδώ πρέπει να μπει μέσα ιδιώτης με όραμα.
Λ.Μ. Μα φυσικά πρέπει να μπει όχι ιδιώτης, αλλά ιδιώτες.
Α.Π. Απλώς, πρέπει να κατανοήσουμε ότι επειδή τρέχουμε στη Βιέννη -και πολύ καλά κάνουμε- πάμε στις Βερσαλλίες, πάμε στο Ηνωμένο Βασίλειο να δούμε τα παλάτια τους, το έχουμε δίπλα μας. Γι' αυτό κυρία Μενδώνη, μετά από σαράντα χρόνια δυσανεξίας του κράτους, επειδή ήταν κατάλοιπο της ιστορίας μας και όχι της βασιλείας. Η πρώην βασιλεία είναι μέρος της ιστορίας, τι να κάνουμε τώρα. Αν μου επιτρέπετε, διασώθηκε επειδή εκεί ασχολήθηκε ο κ. Σταματόπουλος και έκανε τις ξεναγήσεις ο κ. Κουτσαβλής και έγινε μόδα. Αυτό το πράγμα, μπορεί να μας αποφέρει, πέρα από την ιστορία την πολύ σημαντική, και πολλά έσοδα και να δουλέψουν χιλιάδες, όχι εκατοντάδες, χιλιάδες θέσεις εργασίας, αν αναπτυχθεί σωστά. Πώς έχουμε το σχέδιο Ελληνικό, αντιστοίχως να γίνει και ένα σχέδιο στον Βορρά. Να γίνει με όχι κρατικίλα.
Λ.Μ. Μα, δεν μπορεί να γίνει έτσι. Είναι αδύνατον. Γι' αυτό, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ήδη προχωρεί στη σύσταση Εταιρείας Ειδικού Σκοπού. Ακριβώς διότι είναι πολύ σύνθετη η διαχείριση του συγκεκριμένου κτήματος. Το ΥΠΠΟΑ ξέρει να αναστηλώνει τα μνημεία. Ξέρει να φτιάξει τα μουσεία. Εννοείται ότι η συνδρομή των ειδικών -και αναφέρομαι στον κ. Σταματόπουλο- προφανώς είναι αναγκαία, όχι απλώς πολύτιμη, και αυτό το πλαίσιο συνεργασίας κτίζουμε. Μέσω της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού θα προκύψουν και όλες οι διαδικασίες, με τις οποίες θα αναδειχθεί το Τατόϊ. Και για το Ελληνικό, Εταιρεία Ειδικού Σκοπού ιδρύθηκε.
Α.Π. Μην καπελωθούν, εγώ κυρία Μενδώνη τα λέω ευθέως, δεν τα λέω πίσω από την πλάτη κανενός. Θα είναι άδικο αν αυτή η προσπάθεια που έκαναν αυτοί οι δύο συγκεκριμένοι άνθρωποι, πώς να το κάνουμε τώρα, καπελωθεί από ανθρώπους που άκουγαν βασιλικά κτήματα και τους σηκωνόταν η τρίχα. Διότι έχουμε ένα κράτος, το οποίο φοβάται. Δεν είχα πάει στους τάφους, αλλά στην τελευταία μου επίσκεψη είδα και είναι δυνατόν η πινακίδα προς τους βασιλικούς τάφους να λέει «προς ταφικό συγκρότημα»;
Λ.Μ. Ναι, διότι η πινακίδα αυτή έχει μπει πολλά χρόνια πριν, δεν είναι τωρινή. Και όπως κι εσείς είπατε και το επαναλαμβάνω κι εγώ, το Τατόι μοιραία ήταν θύμα ιδεοληψιών. Δυστυχώς το ίδιο συνέβη και στο Μον Ρεπό και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, που ξέρετε και ξέρω. Αυτή τη στιγμή έχουμε δύο παράλληλους άξονες. Ο ένας είναι ότι η Ελληνική Πολιτεία, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, εν προκειμένω, έχει ανάψει τις μηχανές προκειμένου να αποκαταστήσει τα κτήρια του ιστορικού πυρήνα που είναι κηρυγμένα μνημεία και συγχρόνως, σε αυτή του την προσπάθεια, είναι προφανές ότι θα συνεργαστεί και συνεργάζεται με τους φίλους του Τατοϊου. Παραλλήλως, όμως προχωρούμε στο θεσμικό πλαίσιο. Έχουμε τελειώσει τη μελέτη σκοπιμότητας-βιωσιμότητας και δρομολογούμε την διαδικασία ίδρυσης της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού, η οποία θα αναλάβει και τη διαβούλευση με τους ιδιώτες.
Χθες είπατε κι εσείς, το ξέρω κι εγώ πολλά χρόνια γιατί έχω μιλήσει με τον Γιάννη Μπουτάρη, για το θέμα των κρασιών. Το ήξερα ως Γενική Γραμματέας και επιβεβαίωσα και πάλι την πρόταση. Θεωρώ ότι έτσι πρέπει να γίνει. Δεν ξέρω αν θα είναι ο συγκεκριμένος συνεταιρισμός ή κάποιος άλλος. Πάντως η αναβίωση του τμήματος της γεωργίας, όπου συμπεριλαμβάνονται και τα αμπέλια, προφανώς θα πρέπει να γίνει από ιδιώτες. Δεν είναι δυνατόν το κράτος να κάνει τέτοιες δουλειές. Υπάρχουν προτάσεις παλαιότερες από γιατρούς, κτηνίατρους, οι οποίοι, πάλι με ιδιωτική πρωτοβουλία, με τη σύσταση συνεταιρισμού εταιρειών, θέλουν να αναλάβουν το κομμάτι της κτηνοτροφικής παραγωγής. Να μην ξεχνάμε ότι υπήρχε μία αυτάρκεια και από αυτή την άποψη στο κτήμα. Και βεβαίως να πάμε και σε πιο «προχωρημένες» λειτουργίες. Ξέρετε, το «Τατόιον» λειτουργούσε ως ξενοδοχείο. Μέσα στη λογική μας είναι ότι προφανώς θα πρέπει να βρεθεί ένας ιδιώτης, να πάρει το «Τατόιον», να το συνδυάσει με κτήρια, τα οποία είναι γειτονικά και μπορούν, ως πυρήνας πλέον, να δημιουργήσουν μίας υψηλής ποιότητας και αισθητικής μονάδα τουριστική, μονάδα φιλοξενίας. Αυτά είναι αδιανόητο να γίνουν από το κράτος.
Α.Π. Τώρα το θυμήθηκα, υπάρχει άλλη μία παρέμβαση, πίσω από το βουτυροκομείο είναι μία αποθήκη. Και σε αυτή την αποθήκη στην πρόσοψή της, πάλι έπεσε επίχρισμα και κάλυψε αυτό το υπέροχο της πέτρας, που θυμίζει αλπικό περιβάλλον. Μάλλον πρέπει να ξεσοβαντιστεί. Κι εκεί λαθάκι, υπό κρατική επίβλεψη.
Λ.Μ. Λαθάκι το οποίο διορθώνεται. Να μην αδικούμε πράγματα και ανθρώπους.
Α.Π. Αν ξεκινάμε έτσι, να διορθώνουμε διαρκώς…
Λ.Μ. Κοιτάξτε κύριε Πορτοσάλτε. Αν δεν είχε παρέμβει το κράτος, αυτά όλα θα είχαν πέσει. Κανείς άλλος δεν μπορούσε να τα σώσει. Είναι προτιμότερο, λοιπόν, να διορθώσουμε το σοβά για να αποκαλύψουμε την πέτρα από το να μην είχε παρέμβει ποτέ κανείς και τα κτήρια να είχαν καταρρεύσει.