«Την επίσπευση των διαδικασιών που αφορούν στην εκπόνηση της στατικής και γεωτεχνικής μελέτης του μνημείου στον Τύμβο Καστά και την εισαγωγή τους στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το αργότερο εντός του Ιουνίου» ζήτησε από τις αρμόδια Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού κ. Γιώργου Διδασκάλου, η Υπουργός κ. Λίνα Μενδώνη στην τηλεδιάσκεψη που έγινε προκειμένου να ελεγχθεί η πρόοδος των εργασιών στην Αμφίπολη και να επιλυθούν τυχόν προβλήματα στην υλοποίηση των έργων. «Με την επιστροφή στην κανονικότητα πρέπει να προχωρήσουν ταχύτατα», τόνισε η Υπουργός «οι αναγκαίες εργασίες, προκειμένου μέχρι το τέλος του έτους να έχουν ολοκληρωθεί οι σωστικές παρεμβάσεις εντός του μνημειακού συγκροτήματος, αλλά και οι καθαρισμοί των πρανών και οι χωματουργικές εργασίες για την ανάδειξη του νοτιοανατολικού τμήματος του μαρμάρινου περιβόλου -του καλλίτερα σωζόμενου τμήματός του- και να έχει αποκατασταθεί το σχήμα του λόφου». Υπενθυμίζεται ότι το έργο χρηματοδοτείται μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Κεντρικής Μακεδονίας – ΕΣΠΑ 2014-2020.
Παράλληλα, η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων εκπόνησε και εκτελεί ερευνητικό πρόγραμμα με σκοπό τον εντοπισμό, την ταυτοποίηση και την απεικόνιση των χρωστικών στην επιφάνεια των λίθινων αρχιτεκτονικών μελών του μνημείου στον Τύμβο Καστά. Πιο συγκεκριμένα θα πραγματοποιηθούν σειρά μη καταστρεπτικών μεθόδων ανάλυσης με την χρήση ειδικού εξοπλισμού, ώστε να συγκεντρωθούν όλα τα στοιχεία που αφορούν στο ζωγραφικό διάκοσμο του ταφικού μνημείου. Όπως ανέφερε η Υπουργός «το πρόγραμμα αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον καθώς ενέχει καινοτόμα στοιχεία και πειραματικό χαρακτήρα».
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:
· Λεπτομερή φωτογράφιση στο ορατό φάσμα όλων των σημείων που πρόκειται να εξεταστούν τόσο εντός του μνημείου όσο και στο εργαστήριο του Μουσείου.
· Αποτύπωση λεπτομερειών των τμημάτων εξέτασης με τρισδιάστατους σαρωτές υψηλής ανάλυσης και ακρίβειας .
· Πολυφασματική απεικόνιση και ανάλυση σε όλα τα φάσματα του φωτός συμπεριλαμβανομένων και μονοχρωματικών ακτινοβολιών.
· Εφαρμογή της απεικονιστικής μεθόδου VIL. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην ιδιότητα του αιγυπτιακού κυανού να εκπέμπει υπέρυθρη ακτινοβολία, η οποία καταγράφεται μέσω ψηφιακής κάμερας με ευαισθησία στην υπέρυθρη ακτινοβολία από τα 8ΟΟ έως τα 1000nm χρησιμοποιώντας ορατές πηγές διέγερσης σε σκοτεινό περιβάλλον.
· Φασματοσκοπία υπερθύρων με σύστημα FTIR και τέλος σχεδιαστική απόδοση όλων των αποτελεσμάτων.
Ταυτόχρονα, δρομολογούνται πρόδρομες εργασίες για την συντήρηση της θύρας και των φτερών των Σφιγγών του μνημείου. Αρχικά, θα διαμορφωθεί ο χώρος που είναι αποθηκευμένη η θύρα του ταφικού μνημείου με την δημιουργία κατάλληλα εξοπλισμένου χώρου εργασίας. Τις επόμενες εβδομάδες ξεκινά η ψηφιοποίηση των σπαραγμάτων που έχουν συλλεχθεί από το χώρο με την βοήθεια τρισδιάστατων σαρωτών και θα ελεγχθεί η δυνατότητα επανατοποθέτησης τους στην αρχική τους θέση. Τέλος, με βάση τα δεδομένα της ψηφιοποίησης θα δημιουργηθούν αντίγραφα των τμημάτων των φτερών των Σφιγγών, ώστε να διευκολυνθεί ο προσδιορισμός της αρχικής τους θέσης.
Το αμέσως επόμενο διάστημα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών σε συνεργασία με την Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων ξεκινά ένα πρόγραμμα συστηματικών αρχαιολογικών καθαρισμών στον παρακείμενο του Τύμβου Καστά Λόφο 133. Σκοπός των καθαρισμών είναι να αποσαφηνιστούν εκείνα τα σημεία, τα οποία σύμφωνα με τα αποτελέσματα των γεωφυσικών ερευνών, που πραγματοποίησε Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2020 η διεπιστημονική ομάδα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, παρουσιάζουν αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Παράλληλα, η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων αναλαμβάνει την αποτύπωση και την μελέτη των διάσπαρτων αρχιτεκτονικών μελών που εντοπίστηκαν στον Λόφο 133. Με τις πρόδρομες αυτές ενέργειες διευρύνεται το πεδίο αρχαιολογικής έρευνας και μελέτης του αμέσου περιβάλλοντος χώρου του Τύμβου. Όπως ανέφερε η κ. Μενδώνη, οι οποίες συμπληρωματικές απαλλοτριώσεις κριθούν αναγκαίες θα προχωρήσουν αμέσως με μέριμνα του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων.
Με πολύ ικανοποιητικούς ρυθμούς προχωρούν οι εργασίες στην Χριστιανική Ακρόπολη της Αμφίπολης που εκτελεί η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων με την συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών. Υπενθυμίζεται ότι ο έργο έχει ενταχθεί στο Interreg Ευρωπαϊκής Συνεργασίας «ΕΛΛΑΔΑ-ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 2014-2020». Έχει ήδη ολοκληρωθεί σχεδόν το σύνολο των διαγωνισμών για την ανάδειξή των παλαιοχριστιανικών βασιλικών, και το ποσοστό απορρόφησης του έργου φτάνει στο 70%. Σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή των διαδρομών εντός της Ακρόπολης, έχουν διαστρωθεί τα γεωυφάσματα και έχουν πληρωθεί οι γεωκυψέλες με αδρανή υλικά. Παράλληλα, έχουν δρομολογηθεί οι σχετικές ενέργειες για την προμήθεια μικρών καθιστικών, μεταλλικών κάδων και μεταλλικών στοιχείων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τη κατασκευή δύο ραμποκλιμάκων, οι οποίες θα διευκολύνουν την πρόσβαση των επισκεπτών στον κυκλικό προμαχώνα που είναι πλησίον του Μουσείου της Αμφίπολης. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί ο χώρος στους επισκέπτες τον Ιούλιο 2020.