Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2020, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου για το άνοιγμα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, με τη συμμετοχή της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη, του Γ.Γ. Σύγχρονου Πολιτισμού κ. Νικόλα Γιατρομανωλάκη, του Προέδρου του Δ.Σ. του ΕΜΣΤ κ. Γιώργου Παπαναστασίου, του μεταβατικού διευθυντή κ. Δημήτρη Αντωνακάκη και της αναπληρώτριας διευθύντριας κ. Συραγώς Τσιάρα.
Το ΕΜΣΤ σήμερα 24, αύριο 25 και την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου θα δεχτεί ομάδες μαθητών, ενώ θα ανοίξει για το κοινό την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου.
Ακολουθούν οι χαιρετισμοί των ομιλητών:
Λίνα Μενδώνη, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού
Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα για το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αλλά και για το Υπουργείο Πολιτισμού. Είναι η μέρα που το ΕΜΣΤ -έτσι έχουμε συνηθίσει να το λέμε, και έτσι θέλουμε να συνεχίσουμε να το λέμε- ανοίγει, για πρώτη φορά με τις μόνιμες συλλογές του. Μέχρι σήμερα το κτήριο του ΦΙΞ έχει χρησιμοποιηθεί ως ένας πολιτιστικός πολυχώρος. Έχει στεγάσει σημαντικές εκδηλώσεις, σημαντικές εκθέσεις. Όμως ο προορισμός του είναι να είναι ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης το οποίο παράλληλα θα φιλοξενεί μεγάλες εκθέσεις, μεγάλα γεγονότα. Δεν δημιουργήθηκε στην Αθήνα ένας ακόμη χώρος πολιτισμού. Ο ιδρυτικός του νόμος ο οποίος δημοσιεύθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1997, είναι ο Νόμος 2557. Στο άρθρο 2, ιδρύει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Συγχρόνως με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης. Και τα δύο είναι Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, μη κερδοσκοπικά, εποπτευόμενα και επιχορηγούμενα από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το αδελφό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη όπως όλοι γνωρίζετε, λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια.
Δυστυχώς το ίδιο δεν έγινε στην Αθήνα. Επειδή όλοι ξέρετε ότι η σχέση μου με το Υπουργείο Πολιτισμού χρονολογείται από το 1999, θα μου επιτρέψετε να σταθώ σε μερικές ημερομηνίες σταθμούς. Το Μουσείο ιδρύεται το 1997, λίγο πριν εκπνεύσει ο χρόνος. Τον Ιανουάριο του 2000 τοποθετείται η πρώτη Διευθύντρια, η κυρία Καφέτση. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν ασχοληθεί 14 διαφορετικές πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού. Είμαστε η 15η. Είμαι η 15η Υπουργός και μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού, τον κ. Γιατρομανωλάκη, είμαστε η 15η λεγόμενη πολιτική ηγεσία αυτού του Υπουργείου, που ασχολείται με το άνοιγμα και τα εγκαίνια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Ενδεχομένως οι περισσότεροι από εσάς, είτε είστε οι φίλοι μας δημοσιογράφοι οι οποίοι παρακολουθείτε το ρεπορτάζ του Υπουργείου εδώ και πολλά χρόνια, σίγουρα όμως άνθρωποι σαν τον Δάκη Ιωάννου που είναι εδώ παρών και τον ευχαριστώ, ή τον καθηγητή Δημήτρη Φιλιππίδη, επίσης παρών και τον ευχαριστώ ιδιαίτερα. Δεν θα αριθμήσω άλλους. Στο πρόσωπό του θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους για χρόνια παρακολουθείτε την πορεία του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και σήμερα είστε εδώ γιατί αγαπάτε αυτού του είδους την τέχνη.
Θυμάστε πολύ καλά ότι ο πρώτος στόχος για να εγκαινιαστεί το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ήταν το 2004 μαζί με τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Η Αθήνα τότε έκανε ιδιαίτερα επιτυχημένους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το Μουσείο όμως δεν άνοιξε. Ο δεύτερος σταθμός τοποθετείται το 2009, όταν υπήρχε αισιοδοξία ότι τον Ιούνιο του 2007 έχει υπογραφεί μετά από μια διαγωνιστική διαδικασία, σύμφωνα με αυτά που υπαγορεύουν οι νόμοι της ελληνικής πολιτείας, η σύμβαση με τον ανάδοχο που θα αποκαθιστούσε το ιστορικό αυτό κτίριο του ΦΙΞ.
Δυστυχώς το 2009 αντί να γίνουν τα εγκαίνια, κηρύχθηκε ο εργολάβος έκπτωτος. Το 2010, τον επόμενο χρόνο, ολοκληρώνονται οι δικαστικές διαμάχες μεταξύ του αναδόχου και της διοίκησης του Μουσείου. Το Νοέμβριο του 2011 τοποθετείται ένας νέος ανάδοχος και εδώ θα μου επιτρέψετε και θα είναι το μόνο όνομα που θα αναφέρω από το Διοικητικό Συμβούλιο, ότι τότε στο γεγονός ότι πήγαμε ομαλά στο δεύτερο ανάδοχο ήταν καθοριστικός ο ρόλος του τότε Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του φίλου καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου. Και τονίζω το φίλου, γιατί τότε στα δύσκολα, πραγματικά ο καθηγητής Αλιβιζάτος μας έκανε τη χάρη να αναλάβει την προεδρεία του Διοικητικού Συμβουλίου.
- Δεκέμβριο 2013. Έχω την τιμή να προεδρεύσω στο Συμβούλιο Μουσείων το οποίο εγκρίνει την πρώτη μουσειολογική μελέτη της Άννας Καφέτση.
- Φεβρουάριο 2014. Η ανακατασκευή του κτιρίου ολοκληρώνεται.
- Απρίλιο του 2014 το Συμβούλιο Μουσείων εγκρίνει τη μουσειογραφική μελέτη της κ. Καφέτση.
- Απρίλιο του 2014 το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος αποφασίζει τη δωρεάν 3 εκ. ευρώ για τον εξοπλισμό του Μουσείου. Νέος στόχος των εγκαινίων του ΕΜΣΤ είναι οι αρχές του καλοκαιριού του 2014 για να συμβαδίσουν τα εγκαίνια με την έναρξη της Ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο στόχος δεν υλοποιήθηκε. Οι περισσότεροι που καλύπτετε το ρεπορτάζ θα θυμάστε την επίσκεψη του Προέδρου της Κομισιόν του κ. Μπαρόζο τότε, στο κτήριο μόνο.
- 2014 διορίζεται η νέα διευθύντρια του ΕΜΣΤ η κ. Κατερίνα Κοσκινά.
- Μάιο του 2015 δίνεται η πρώτη συνέντευξη Τύπου στο νέο κτίριο του ΕΜΣΤ. Από τότε, από το 2015, το Μουσείο ανοίγει κάθε χρόνο. Υπάρχουν δηλώσεις στον Τύπο, απαντήσεις σε ερωτήσεις της εκάστοτε αντιπολίτευσης στη Βουλή και οι πολιτικές ηγεσίες απαντούν κάθε χρόνο ότι το Μουσείο ανοίγει.
- Τον Απρίλιο του 2016 το Συμβούλιο Μουσείων αναβάλλει τη γνωμοδότησή του για ις νέες πλέον μελέτες, τις οποίες έχει συντάξει η δεύτερη διευθύντρια του Μουσείου, η κ. Κοσκινά.
- Τον Ιούνιο του 2016 το Συμβούλιο Μουσείων γνωμοδοτεί για τις μελέτες, γνωμοδοτεί θετικά. Εν τω μεταξύ, τον Νοέμβριο του 2015 το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποφασίζει να αναστείλει προσωρινά την δωρεά, διότι δεν έχει γίνει τίποτε, δεν έχει απορροφηθεί τίποτε από τη δωρεά.
- Τον Αύγουστο του 2018 το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» προβαίνει και αποφασίζει για δεύτερη φορά να δώσει τα 3 εκατομμύρια για τον εξοπλισμό του Μουσείου με χρονικό ορίζοντα τον Σεπτέμβρη του 2019. Δηλαδή θα έπρεπε η δωρεά να έχει απορροφηθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019.
- Τον Νοέμβριο του 2018 αποπέμπεται η κ. Κοσκινά από τη διεύθυνση του Μουσείου.
- Το Μάρτιο του 2019 η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, η Υπουργός Πολιτισμού τότε, αναθέτει καθήκοντα μεταβατικού διευθυντή στον κ. Δημήτρη Αντωνακάκη, τον οποίο θα συνέδραμε -όπως και συνέδραμε- στο έργο του η κ. Συραγώ Τσιάρα.
- 10 Ιουνίου του 2019 εισάγεται στο Συμβούλιο Μουσείων η επικαιροποίηση της εγκεκριμένης μουσειολογικής μελέτης την οποία είχε εκπονήσει η κ. Κοσκινά. Η γνωμοδότηση αναβάλλεται.
- 19 Ιουνίου του 2019 το Συμβούλιο Μουσείων εγκρίνει την επικαιροποίηση της μελέτης.
- 7 Ιουλίου είναι οι εκλογές. Νομίζω στην πρώτη συνάντηση που είχα με τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους του Υπουργείου Πολιτισμού, που ήταν 1η Αυγούστου, είπα ότι η προσπάθειά μας θα είναι το Μουσείο να ανοίξει έως τον Ιούνιο του 2020.
Εν τω μεταξύ τελείωνε ο χρόνος για την απορρόφηση της δωρεάς του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Τότε, το Ίδρυμα τον Αύγουστο του 2019 αποφασίζει να δώσει μια εξάμηνη παράταση έως το Μάρτιο δηλαδή του 2020. Ελάχιστος ο χρόνος από σήμερα που βρισκόμαστε εδώ.
Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης έπρεπε να ανοίξει. Έπρεπε να τελειώσει όλη αυτή η μακρά περίοδος που άνοιγε, ένας ενεστώτας διαρκείας, ο οποίος διαρκούσε πάρα πολύ. Διήρκησε 16 ολόκληρα χρόνια. Ήταν ημερομηνία – σταθμός ότι το Μουσείο έπρεπε να ανοίξει.
Αρχές Αυγούστου του 2019 το Υπουργείο Πολιτισμού αποκτά ένα νέο μέλος στην πολιτική ηγεσία, τον Γενικό Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού. Είναι η πρώτη φορά που τοποθετείται Γενικός Γραμματέας για τον σύγχρονο πολιτισμό και αυτό δηλώνει με τον πλέον συμβολικό αλλά και ουσιαστικό τρόπο τη βούληση αυτής της Κυβέρνησης να δώσει ιδιαίτερη σημασία στον σύγχρονο πολιτισμό.
Τότε, μέσα στον Αύγουστο τον Σεπτέμβρη, κάναμε διάφορες επισκέψεις μαζί με τον κ. Γιατρομανωλάκη στο Μουσείο εδώ στο ΕΜΣΤ, κάναμε ένα σχεδιασμό και καταλήξαμε ότι θα μπορούσαμε να πάρουμε το ρίσκο και να ανακοινώσουμε -το ανακοίνωσα εγώ- ότι στο τέλος Φεβρουαρίου του 2020 το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, θα άνοιγε.
Είμαστε πέντε μέρες πριν την εκπνοή του Φεβρουαρίου του 2020, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ανοίγει. Όπως όλα τα πράγματα όταν ανοίγουν, για να μείνουν ανοιχτά. Το ίδιο θα συμβεί και εδώ. Αναγνωρίζω ενδεχομένως ότι κάποιοι δυσκολεύονται να πειστούν διότι είδαν και άκουγαν στο παρελθόν πολλά εγκαίνια και πολλά ανοίγματα.
Εδώ η απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου των εργαζομένων του Μουσείου είναι το Μουσείο να ανοίξει. Ανοίγει σήμερα και θα εγκαινιαστεί επίσημα μετά από μερικές εβδομάδες.
Η δημόσια δαπάνη για το κτίριο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα και για ένα μέρος του προγράμματος του εκθεσιακού, ανέρχεται σε 44.625.440 ευρώ καλύφθηκαν από πόρους του Γ’ ΚΠΣ, του ΕΣΠΑ 2007-2013 και εθνικούς πόρους. Στη χρηματοδότηση αυτή ήρθαν να προστεθούν τα 3 εκατομμύρια της δωρεάς του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», που στην πραγματικότητα ξεκλείδωσαν δυο φορές. Την πρώτη φορά το 2014-’15 αυτοκλειδωθήκαμε.
Τώρα ξεκλείδωσε οριστικά όλες τις προηγούμενες προσπάθειες καθώς με τα χρήματα αυτά συντμήθηκαν στην πραγματικότητα οι χρόνοι και οι διαδικασίες για να μπορέσει το Μουσείο να εγκαινιαστεί.
Είπα και προηγουμένως ότι μέχρι σήμερα το Μουσείο λειτουργούσε ως πολιτιστικός χώρος ή πολυχώρος. Κρίναμε στο Υπουργείο Πολιτισμού ότι η Αθήνα είχε ανάγκη, επιτέλους έπρεπε να αποκτήσει το δικό της Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, με βάση προφανώς τις συλλογές που είχε συγκροτήσει και έχει αποκτήσει το Μουσείο, από το 2000 και εξής.
Θέλω να τονίσω ότι το Μουσείο δεν ανοίγει ούτε πρόχειρα, ούτε βιαστικά. Ανοίγει με τα έργα της μόνιμης συλλογής του, εκτεθειμένα κατ’ εφαρμογή των μελετών που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Μουσείων το 2019. Αυτή άλλωστε ήταν και η αποστολή της μεταβατικής διεύθυνσης του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Ο διευθυντής που θα τοποθετηθεί στη συνέχεια θα προβεί στις όποιες αλλαγές κρίνει ότι θα είναι προσφορότερες για να υποστηρίξουν το αφήγημα του Μουσείου.
Η δοκιμαστική λειτουργία την οποία προκρίναμε, δεν είναι δική μας πρωτοτυπία. Είναι διεθνής πρακτική και εφαρμόζεται σε αντίστοιχους τέτοιους μεγάλους θεσμούς. Αυτό το οποίο θέλουμε να κάνουμε ως Υπουργείο Πολιτισμού για να εξασφαλίσουμε περισσότερο την ομαλή λειτουργία του Μουσείου -γιατί πάντοτε και το καταλαβαίνω είναι ανθρώπινο να υπάρχει ένας δισταγμός «μα μετά από τόσα χρόνια πως θα λειτουργήσουν τα πράγματα και γιατί να λειτουργήσουν καλύτερα»- αυτό το οποίο εγώ σας λέω, είναι ότι μέχρι τα εγκαίνια θα έχει διοριστεί νέος διευθυντής.
Η προκήρυξη για τον επόμενο διευθυντή θα δημοσιοποιηθεί εντός του 2020 με νομοθετική ρύθμιση. Άμεσα δημιουργείται θέση διοικητικού και οικονομικού Προϊσταμένου, όπως άλλωστε θα συμβεί και σε όλους τους άλλους εποπτευόμενους Οργανισμούς του Υπουργείου, είτε είναι το Εθνικό Θέατρο, είτε είναι το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας, είτε είναι το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Επίσης με νομοθετική ρύθμιση και με εντολή του ίδιου του Πρωθυπουργού, το κτήριο το οποίο σήμερα εξακολουθεί να ανήκει στην Αττικό Μετρό, θα μεταβιβαστεί οριστικά στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το Μουσείο πρέπει να έχει την ιδιοκτησία του κτηρίου του.
Το Υπουργείο Πολιτισμού θα αυξήσει τον προϋπολογισμό του Μουσείου για λειτουργικά έξοδα, κυρίως ενόψει προσλήψεων προσωπικού, οι οποίες πρέπει να γίνουν. Όμως θα φροντίσει, ήδη από το 2020, να εξασφαλίσει ένα ποσό που θα επιτρέψει στον διευθυντή του Μουσείου να σκεφτεί τη διοργάνωση των περιοδικών του εκθέσεων ακόμη και την αγορά έργων τέχνης.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι το Υπουργείο Πολιτισμού δεν υποκαθιστά κανέναν εποπτευόμενο φορέα του. Το Υπουργείο Πολιτισμού δεν υποκαθιστά τη Διοίκηση του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Στηρίζει και διευκολύνει το Μουσείο, αυτή είναι η αποστολή του.
Το Μουσείο έχει τη δική του Διοίκηση, θα έχει το δικό του Διευθυντή, έχει το δικό του προσωπικό. Ο ρόλος του Γενικού Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού και ο δικός μου, είναι να στηρίξουμε όσο μπορούμε περισσότερο, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις.
Όμως, όπως όλοι οι εποπτευόμενοι Οργανισμοί, το Μουσείο θα λειτουργήσει όπως πρέπει να λειτουργήσει με το Διοικητικό του Συμβούλιο, το Διευθυντή και το λοιπό προσωπικό του.
Θα ήθελα πραγματικά να ευχαριστήσω όλες τις πολιτικές ηγεσίες, και τις 14, διότι ο καθένας με τον τρόπο του, άλλος πιο αποτελεσματικά, άλλος λιγότερο αποτελεσματικά, συνέβαλε στο να φτάσουμε σήμερα εδώ που είμαστε.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω στο πρόσωπο του νυν Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου, του κ. Γιώργου Παπαναστασίου, όλα τα Διοικητικά Συμβούλια μέχρι σήμερα, ακόμα και τα Διοικητικά Συμβούλια που δούλεψαν σκληρά χωρίς να μπορέσουν να ξεπεράσουν διάφορες δυσλειτουργίες οι οποίες είχαν αναπτυχθεί μεταξύ αυτών και των Διευθυντριών.
Ευχαριστώ λοιπόν στο πρόσωπο του νυν Προέδρου, όλα τα Διοικητικά Συμβούλια θα ήθελα πραγματικά να ευχαριστήσω από καρδιάς την κ. Καφέτση η οποία για πολλά χρόνια ήταν εδώ και είχε τη δική της προσφορά.
Θα ήθελα ειλικρινά να ευχαριστήσω την Κατερίνα Κοσκινά, η οποία στο χρόνο που έμεινα, δούλεψε συστηματικά. Και να μην ξεχνάμε ότι εκείνη ήταν αυτή η οποία συνέταξε τις τελευταίες μελέτες που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Μουσείων και οι οποίες εφαρμόζονται.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους εργαζομένους, στο Μουσείο για όλα αυτά τα χρόνια, κυρίως όμως για τους 7 τελευταίους μήνες. Νομίζω ότι έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, συμμερίστηκαν απολύτως το δικό μας στόχο και θα είναι αυτοί οι οποίοι -θέλω να τους διαβεβαιώσω- ότι θα έχουν την απόλυτη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και την επόμενη μέρα.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» και προσωπικά τον Πρόεδρό του, τον κ. Ανδρέα Δρακόπουλο, όχι μόνο για τη χορηγία των 3 εκατομμυρίων, αλλά κυρίως γιατί παρά τα όσα συμβαίνουν στο Ίδρυμα, έδωσε τα χρήματα το 2014, και δε διέγραψε τη δωρεά, αλλά την επανέφερε το 2018 για να προκύψει ο εξοπλισμός ο οποίος σήμερα βρίσκεται εγκατεστημένος στο Μουσείο και το Μουσείο λειτουργεί.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον κ. Αντωνακάκη και την κ. Τσιάρα. Ήταν επιλογή της προηγούμενης Υπουργού. Επιλέξαμε πολύ συνειδητά να συνεχίσομε μαζί τους. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης έπρεπε ν’ ανοίξει, έπρεπε ν’ αποδοθεί στους Αθηναίους και στους επισκέπτες της πρωτεύουσας.
Αν θυμηθούμε το χρόνο και τα όσα μεσολάβησαν μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης μελέτης, δεν είχαμε την πολυτέλεια να πάμε σε άλλη λύση. Ο κ. Αντωνακάκης και η κ. Τσιάρα, έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, διέθεσαν αμισθί χρόνο και ώρες για να μπορέσει να εφαρμοστεί η μελέτη και να στηθούν τα έργα της μόνιμης συλλογής όπως θα δείτε στη συνέχεια.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα το Νικόλα Γιατρομανωλάκη, το Γενικό Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού, ο οποίος εκών άκων, άκων κατ' αρχάς, εκών στη συνέχεια, δέχτηκε ν’ αναλάβει και ανέλαβε, αυτό το οποίο στην αρχή του επέβαλα, ν’ αναλάβει το ρόλο ενός Διευθυντή, Διοικητικού Διευθυντή, Πολιτικού Προϊσταμένου, προκειμένου να συντονίσει μια σειρά από σοβαρά διοικητικά και οργανωτικά προβλήματα η επίλυση των οποίων χάρις και στη στήριξη της δικής του ομάδας, και των Υπηρεσιών του Υπουργείου, επιτρέπουν σήμερα ν’ ανοίξει το Μουσείο.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω, last but not least, τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, όλες τις Υπηρεσίες, ιδιαίτερα τη Διεύθυνση Μελετών και ‘Εργαζομένων Μουσείων του Υπουργείου και στο πρόσωπο του Διευθυντή της, του κ. Φρυσήρα, όλα τα στελέχη της Διεύθυνσης διότι από το ’13 και μετά κατέβαλλαν τη δική τους προσπάθεια προκειμένου να λυθούν προβλήματα και να εγκριθούν εν τέλει οι μελέτες από το Συμβούλιο Μουσείων.
Δε θέλω να πω περισσότερα, μόνο ευχαριστίες σε όλους εσάς που είστε σήμερα εδώ, σ’ αυτή την πραγματικότητα ιδιαίτερη, σημαντική στιγμή νομίζω για όλους μας.
Νικόλας Γιατρομανωλάκης, Γ.Γ. Σύγχρονου Πολιτισμού
Πίσω μας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, είναι η ιστορία του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ένα χρονολόγιο, μια τεθλασμένη πορεία 20 ετών η οποία μας έφερε στην ημέρα που βρισκόμαστε εδώ σήμερα.
Είναι ένα κτήριο στο οποίο έχετε ξαναμπεί, το έχετε ξαναδεί να βρίσκεται σε λειτουργία. Τι είναι αυτό που άλλαξε, τι είναι αυτό που έγινε διαφορετικά το τελευταίο εξάμηνο; Η απάντηση είναι ότι αλλάξαμε την προσέγγιση.
Δεν αντιμετωπίσαμε το κτίριο σαν ένα χώρο φιλοξενίας περιοδικών εκθέσεων ή περιστασιακών εκδηλώσεων, αλλά επιλέξαμε να το αντιμετωπίσουμε και να το διαχειριστούμε σαν ένα πλήρες λειτουργικό και βιώσιμο Μουσείο, το οποίο οφείλει όχι μόνο ν’ ανοίξει, αλλά να παραμείνει και ανοιχτό.
Αυτό το οφείλει στους πολίτες γιατί σε αυτούς ανήκει, τ’ οφείλει στους καλλιτέχνες που φιλοξενεί και σ’ αυτούς που θα φιλοξενήσει στο μέλλον, το οφείλει στην πόλη και το οφείλει και στους εργαζομένους του. είναι ένα Μουσείο το οποίο θα πρέπει ν’ αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς στην Αθήνα, είναι ένας χώρος όχι απλά εκθεσιακός, αλλά δυναμικός, όπου με αφετηρία τη μόνιμη συλλογική και τις υπόλοιπες δραστηριότητες που αναπτύσσει, θα επιτελέσει ένα ρόλο κοινωνικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό, σε μια εποχή που ως γνωστόν όλα τα Μουσεία, ειδικά τα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης, επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο λειτουργίας τους και το ρόλο τους.
Όπως είπε και η Υπουργός πριν, στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να λειτουργήσει το Μουσείο εύρυθμα. Εξ αρχής, συνειδητοποιήσαμε ότι για ν’ ανοίξει το Μουσείο, πέρα από την εγκατάσταση της μόνιμης συλλογής που ήταν το αρχικό ζητούμενο, έπρεπε να γίνουν επιπλέον ουσιαστικές κινήσεις.
Γι’ αυτό το λόγο επιλέξαμε να διαχειριστούμε και να λύσουμε δομικά και χρόνια ζητήματα του ΕΜΣΤ, και απ’ την άλλη να προσθέσουμε αξία στην εμπειρία του Μουσείου, για τους επισκέπτες του. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως είχαμε αποφασίσει να δουλέψουμε σ’ ένα πολύ συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, γιατί οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση θα λειτουργούσε υπονομευτικά και θα ήταν και αδικαιολόγητη.
Η πίεση του χρόνου όμως εδώ λειτούργησε εποικοδομητικά και όχι αποτρεπτικά, γιατί ουσιαστικά μας πίεσε να δώσουμε λύσεις. Λύσεις και βραχυπρόθεσμες για το άνοιγμα αλλά και ουσιαστικές και μακροπρόθεσμες για τη σωστή και βιώσιμη λειτουργία του Μουσείου. Ήταν συνειδητή επιλογή να μην κρύψουμε τίποτα κάτω απ’ το χαλί. Όλες οι κουβέντες που κάναμε, ήταν απολύτως ειλικρινείς με όλους όσους εμπλέκονται σ’ αυτό το έργο.
Σ’ αυτό το πλαίσιο και παρά τα όσα ενδεχομένως έχουν γραφεί και ακουστεί κατά καιρούς, συμπορευθήκαμε με τους εργαζομένους από την πρώτη στιγμή, σε συνεργασία με τη Διοίκηση, συναντηθήκαμε όλα τα τμήματα, καταγράψαμε όλα τα ζητήματα, ενώσαμε τελείες οι οποίες ήταν μέσα στο Μουσείο και ήταν αποκομμένες και ασύνδετες. Και επίσης καθιερώσαμε διαδικασίες.
Προφανώς αυτή είναι η μια εργασία σε εξέλιξη. Η δοκιμαστική περίοδος είναι κρίσιμο και ουσιαστικό κομμάτι αυτής της ιστορίας, διότι αυτή θ’ αναδείξει ζητήματα τα οποία μπορούμε μετά να θεραπεύσουμε. Η δοκιμαστική περίοδος της λειτουργίας, όπως είπε και η Υπουργός, δε σημαίνει, ούτε ότι ανοίγουμε βιαστικά ούτε ότι ανοίγουμε πρόχειρα. Ούτε κάνουμε ημίμετρα ούτε σπασμωδικές κινήσεις. αντιθέτως, είναι ένα εργαλείο διάγνωσης και βελτίωσης. Και μέσα σε απολύτως ασφαλείς συνθήκες, όλοι οι εργαζόμενοι, η Διοίκηση, το Υπουργείο, ο καθένας με το ρόλο του και ο καθένας με το ρόλο του κι ο καθένας απ’ το πόστο του, θα καταγράψουν αυτή την εμπειρία της περιόδου δοκιμαστικής λειτουργίας και θα προχωρήσουμε όλοι μαζί απαραίτητες κινήσεις. Και αυτό είναι κάτι το οποίο το έχουμε συζητήσει με τους εργαζομένους και το γνωρίζουν πολύ καλά, εξάλλου χωρίς αυτούς δε θα μπορούσαμε να είμαστε σήμερα εδώ που βρισκόμαστε.
Επομένως, μια που μιλάμε για τους εργαζόμενους, να πούμε ότι από θέματα κάλυψης οργανικών θέσεων και ανάπτυξης προσωπικού μέχρι το σχεδιασμό ενός νέου εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας που θα διασφαλίζει ότι το ΕΜΣΤ θα ανταπεξέρχεται στο ρόλο του διαχρονικά, όλα έχουν μπει στο τραπέζι. Έτσι αυτή η ανάγκη που αναδύθηκε της ύπαρξης ενός διοικητικού και οικονομικού διευθυντή, έτσι προέκυψε μέσα από τις συζητήσεις που κάναμε με το προσωπικό. Έτσι προέκυψε αυτό το κενό και είπαμε ότι αυτό πρέπει να το καλύψουμε.
Έτσι επίσης προχωρήσαμε σε κινήσεις που έχουν να κάνουν με την εκπαίδευση του προσωπικού, κάποια πράγματα έχουν ήδη ξεκινήσει, όπως μαθήματα πληροφορικής και άλλα πιο γενικά, αλλά και πιο ειδικευμένα προγράμματα. Ήδη με την Υπουργό έχουμε συμφωνήσει και τα προχωρούμε και τα δρομολογούμε, ακριβώς γιατί ξέρουμε ότι ο ρόλος των εργαζομένων είναι ουσιαστικός σε αυτή την ιστορία.
Παράλληλα βέβαια βρήκαμε και άλλα πράγματα τα οποία έπρεπε να διαχειριστούμε. Σε σχέση με το δυναμικό, ειπώθηκε και πριν από την Υπουργό, έχουμε κάνει τις συγκεκριμένες κινήσεις κάλυψης κενών, ήδη μέσω της κινητικότητας, μέσω διαφόρων άλλων κινήσεων που έχουν γίνει και αυτό φυσικά είναι κάτι το οποίο θα το συνεχίσουμε ούτως ώστε το Μουσείο πραγματικά να έχει το προσωπικό που οφείλει να έχει.
Ως προς το κτήριο, επιλύσαμε διάφορα χρόνια ζητήματα και μάλιστα χωρίς καμία επιβάρυνση οικονομική του Μουσείου. Επίσης σε σχέση με το Αττικό Μετρό η Υπουργός είπε ήδη το θέμα το κτηριακό και επίσης σχεδιάζουμε και τη σύνδεση, τη φυσική σύνδεση του ΕΜΣΤ με το σταθμό Συγγρού – ΦΙΞ το οποίο και αυτό είναι κάτι που θα δείτε μέσα στο επόμενο διάστημα.
Και ενώ σε επόμενο στάδιο θα αναδιαμορφωθεί και όλος ο περιβάλλων χώρος γύρω από το Μουσείο. Παραμένοντας στο θέμα του κτηρίου, βρισκόμαστε ήδη σε συζητήσεις και για τον περιορισμό του ενεργειακού κόστους του, ενώ εξετάζουμε και τρόπους μείωσης του ενεργειακού κόστους μέσα και από ευρωπαϊκά προγράμματα και πράσινα μουσεία τα οποία το Υπουργείο ήδη σχεδιάζει και εκπονεί.
Επίσης σε επίπεδο υποδομών έχουμε ολοκληρώσει όλες τις διαδικασίες πληροφορικής που χρειάζονταν στα εκδοτήρια, στο λογιστήριο, στο πωλητήριο, έπεται η βιβλιοθήκη και το αρχείο.
Άλλα ζητήματα που εντοπίσαμε ήταν η ανάγκη ύπαρξης μιας ολοκληρωμένης ταυτότητας, γιατί αυτό είναι ένα εργαλείο έκφρασης και επικοινωνίας του Μουσείου. Βλέπετε τη νέα ταυτότητα γύρω σας, θα τη δείτε και μέσα στη σήμανση, μέσα στο μουσείο. Θα βρείτε όλη την εφαρμογή αναπτυγμένη.
Ως προς την εμπειρία του επισκέπτη προχωρήσαμε πάλι σε μια σειρά από κινήσεις και σιγά – σιγά θα αρχίσετε να τα βλέπετε όλα να ξετυλίγονται. Καθώς δεν είχε προβλεφθεί μέχρι τώρα, προχωρήσαμε σε μια απαραίτητη νομοθετική ρύθμιση το Δεκέμβριο του 2019 για να επιτραπεί η λειτουργία του καφέ στο ισόγειο και του εστιατορίου στον 4ο όροφο.
Εάν δεν περνούσε αυτή η νομοθετική ρύθμιση δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν εδώ καφέ και εστιατόριο. Έγινε αυτό, έχει γίνει και ο διαγωνισμός. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο στάδιο όπου ολοκληρώνεται. Που σημαίνει ότι μέσα στο επόμενο διάστημα θα λειτουργήσει. Έχουμε ανάδοχο ουσιαστικά.
Μέχρι να έχουμε και αυτό τον ανάδοχο θα λειτουργήσει και ένα καφέ στο ισόγειο για τους επισκέπτες ούτως ώστε να μη μείνει χωρίς εξυπηρέτηση το κοινό.
Το πωλητήριο στήθηκε και λειτουργεί. Συνεχώς θα έρχονται νέα προϊόντα. Θα έρχονται και θα δοκιμάζονται νέα προϊόντα και επίσης έχουμε ξεκινήσει και δύσκολες κάποιες φορές, αλλά πολύ ουσιαστικές και ήδη γόνιμες συζητήσεις και με καλλιτέχνες για το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν έργα τους και σε αντικείμενα του μουσείου, ακριβώς προκειμένου να δώσουμε και ένα επιπλέον έσοδο στο Μουσείο.
Ενώ σε επόμενο χρόνο θα λειτουργήσει και το e-shop. Λειτουργεί ήδη σε περιβάλλον android και σύντομα και σε iphone εφαρμογή το application του ΕΜΣΤ μέσα από το οποίο μπορεί κανείς να πλοηγηθεί, να μάθει πληροφορίες για τα έργα κοκ. Στα αγγλικά, ελληνικά και γαλλικά, ενώ μπορούν να προστεθούν και άλλες γλώσσες.
Επίσης το ίδιο εργαλείο μας δίνει και πολλές πληροφορίες χρήσιμες για να κάνουμε βελτιωτικές κινήσεις, γιατί καταγράφει και τη ροή των επισκεπτών.
Μόλις ολοκληρωθεί η περίοδος δοκιμαστικής λειτουργίας η οποία είναι δωρεάν προφανώς, γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, θα μπορούν οι επισκέπτες, ακόμα και ηλεκτρονικά από το σπίτι τους μέσα από το site του ΕΜΣΤ να κλείνουν τα εισιτήρια από πριν και σε γκρουπ και μεμονωμένα. Ενώ έχουν ήδη σχεδιαστεί και τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι δραστηριότητες για το επόμενο διάστημα και θα τις ανακοινώσει εν ευθέτω χρόνο το ίδιο το Μουσείο.
Φυσικά μαζί με τη Διεύθυνση και τους Επιμελητές και το υπόλοιπο προσωπικό ολοκληρώθηκε και η έκθεση της Μόνιμης Συλλογής, όπως είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο των Μουσείων. Αυτά λοιπόν όλα που περιγράφουμε είναι μόνο η αρχή. Η σημερινή μέρα είναι μόνο η αρχή.
Η αρχή της επόμενης φάσης του ΕΜΣΤ, ενός μουσείου που έχει πάρα πολλά να δώσει στη χώρα, στην πόλη και είναι μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής του Υπουργείου Πολιτισμού για το σύγχρονο πολιτισμό.
Η έννοια του Μουσείου βρίσκεται, όπως ξέρετε πολύ καλά, σε μια διαρκή εξέλιξη. Όμως η πίστη του Υπουργείου Πολιτισμού και η στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού προς το Μουσείο παραμένει σταθερή και αταλάντευτη. Και αυτό θα φανεί, νομίζω ότι ήδη φαίνεται, και ακόμα πιο έντονα.
Αυτή είναι μια εργασία ομαδική και όχι ατομική. Όλο αυτό που βλέπετε σήμερα. Υπάρχουν πάρα πολλές και πάρα πολύ που έχουν συμβάλει με διαφορετικούς τρόπους στην πορεία του Μουσείου. Τις τιμούμε όλες, τους τιμούμε όλους και τους ευχαριστούμε όλους και όλες. Ευχαριστούμε τη σημερινή διοίκηση και τον Πρόεδρο. Ευχαριστούμε τον κ. Αντωνακάκη και την κ. Τσιάρα για την αγάπη τους και τη φροντίδα τους. Ευχαριστούμε τους εργαζομένους μία προς μία, έναν προς έναν. Ευχαριστούμε πάρα πολύ το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τη συμβολή του και για τη συνεισφορά του την ουσιαστική σε αυτό το τελευταίο πολύ κρίσιμο διάστημα.
Ευχαριστούμε το Υπουργείο. Προσωπικά εγώ ευχαριστώ πάρα πολύ την κ. Μενδώνη, την Υπουργό Πολιτισμού, η οποία όχι μόνο με εμπιστεύθηκε, αλλά με στήριξε καθημερινά σε ένα έργο το οποίο χωρίς εκείνη δεν θα μπορούσε να γίνει.
Όπως είπαμε κάναμε πολλές ολονυχτίες, θα ακολουθήσουν κι άλλες και οτιδήποτε έπρεπε να γίνει για να λειτουργήσει το Μουσείο το κάναμε και θα το κάνουμε.
Όπως είπαμε και στην αρχή, πίσω μας είναι η ιστορία του ΕΜΣΤ. Μπροστά μας είναι το μέλλον του και ανυπομονούμε να το δούμε όλοι μαζί.
Γιώργος Παπαναστασίου, Πρόεδρος Δ.Σ.
Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου, τις Διευθύνσεις και των εργαζομένων του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, υποδέχομαι, καλωσορίζω τους εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Σήμερα είναι η πρώτη μέρα, 24/2/2020 που έχει τα εξής χαρακτηριστικά. Στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης εκτίθεται η μόνιμη συλλογή στους χώρους του, στους χώρους που θα διαμένει στο εξής, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες.
Επίσης σήμερα υπάρχουν όλοι εκείνοι οι εξοπλισμοί και τα μέσα για να λειτουργήσει το Μουσείο. Όλα αυτά έγιναν με τις προσπάθειες όλων των συντελεστών και τη συμβολή την καθοριστική του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Η διαδικασία υλοποίησης της δωρεάς ξεκίνησε με την υπογραφή τον Αύγουστο του 2018 και ολοκληρώνεται σήμερα. Έγινε με τη βοήθεια των Διευθύνσεων του Υπουργείου, των εργαζομένων βεβαίως του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, των Τεχνικών Συμβούλων οι οποίοι μας βοήθησαν σαν ελεύθεροι επαγγελματίες, των μελετητών και της Επιτροπής Υλοποίησης της Δωρεάς.
Γι’ αυτό θέλω να ευχαριστήσω ξανά όλους τους εργαζόμενους πρώτα, οι οποίοι εδώ και χρόνια προσπαθούν σε όποιες συνθήκες προκύπτουν, όλες τις ηγεσίες και τους παράγοντες του Υπουργείου που κατά καιρούς βοήθησαν στην υλοποίηση αυτού του έργου, τους Διευθυντές και τα μέλη βέβαια του Διοικητικού Συμβουλίου και το Ίδρυμα το οποίο εκτός από την οικονομική συνεισφορά, λειτούργησε και σαν συντονιστής και επιστημονικός συνεργάτης σε πολλές περιπτώσεις.
Τους τελευταίους 6 μήνες βεβαίως υπήρξε ένας εντατικός συντονισμός του έργου αυτού από το Υπουργείο με τη βοήθεια του κ. Γιατρομανωλάκη ο οποίος λειτούργησε σαν project manager σε περίπου καθημερινή βάση και έτσι μπορέσαμε σήμερα λίγο πριν τη λήξη του ορίου το οποίο προκύπτει από τις συμβάσεις, να υλοποιήσουμε το έργο που θα δείτε σε λίγο.
Δημήτρης Αντωνακάκης, Συραγώ Τσιάρα, Μεταβατικός διευθυντής και αναπληρώτρια διευθύντρια
Δ.Α. Καλώς ορίσατε και από εμάς. Μοιράσαμε μεταξύ μας τον κοινό μας λόγο για να μην σας κουράσουμε με επαναλήψεις.
Όταν πριν από ένα χρόνο ζητήθηκε από την κ. Τσιάρα και εμένα να συμβάλουμε στην προσπάθεια να ανοίξει το ΕΜΣΤ, επιτέλους στο δικό του χώρο σε συνεργασία με το Διοικητικό Συμβούλιο και την Επιτροπή Διαχείρισης της χορηγίας του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου, αναλαμβάνοντας προσωρινά τη διεύθυνσή του, η πρώτη μας προσπάθεια ήταν να ενθαρρύνουμε το προσωπικό που τόσα χρόνια υπηρέτησε στην περιπλάνησή του το Μουσείο να ενεργοποιηθεί και να πάρει πρωτοβουλίες, συμβάλλοντας με τον δικό του τρόπο στη συνολική προσπάθεια.
Σε αυτή την πρότασή μας ανταποκρίθηκε ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού.
Σ.Τ. Η προσωρινή ανάληψη της ευθύνης από μέρους μας για το άνοιγμα του ΕΜΣΤ συνίστατο κυρίως στην εγκατάσταση μέρους της μόνιμης συλλογής του που είχε συγκροτηθεί εκ του μηδενός κυρίως από την κυρία Καφέτση στα χρόνια που διηύθυνε το ΕΜΣΤ με διαπολιτισμική προσέγγιση, μια πολυεπίπεδο διαπραγμάτευση πολιτικών, κοινωνικών και οικολογικών ζητημάτων, ένα εργαστήριο κριτικού στοχασμού πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση.
Και δεύτερον, στην εφαρμογή της συγκεκριμένης μουσειολογικής μελέτης της κυρίας Κοσκινά, τελευταίας Διευθύντριας του Μουσείου στους χώρους του κτιρίου που προοριζόταν για αυτό το σκοπό.
Εφαρμόσαμε πιστά τη μουσειολογική μελέτη που παραλάβαμε, προβαίνοντας μόνο στις εντελώς απαραίτητες, διορθωτικές ή εφαρμοστικές ενέργειες.
Δ.Α. Το εγχείρημα δεν ήταν εύκολο. Καθώς εκτός από τις αναμενόμενες δυσκολίες της εφαρμογής υπήρχε ένα πλήθος προβλημάτων που ανέκυψαν σημαντικών και ασήμαντων η επίλυση των οποίων όμως ήταν απαραίτητη ώστε έτσι να μπορέσει με μικρές παραλείψεις να ξεκινήσει η λειτουργία του Μουσείου.
Προβλήματα που είχαν σχέση από τη μία πλευρά με το συντονισμό των ενεργειών του ΕΜΣΤ σε σχέση με την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων για τη διασφάλιση της χορηγίας του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και από την άλλη πλευρά όλων εκείνων των διαδικασιών που απαιτούνται, πάντα με την έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου, για την εύρυθμη λειτουργία ενός σύγχρονου μουσείου.
Σ.Τ. Σε αυτό το πλαίσιο ενεργοποιήθηκε μια σειρά αποφάσεων για την επίλυση ορισμένων προβλημάτων απαραίτητων για το άνοιγμα του Μουσείου, όπως ο έλεγχος εισόδου των επισκεπτών, η λειτουργία υποδοχής, το πωλητήριο και το καφέ – εστιατόριο, η έκδοση καταλόγου οδηγού της συλλογής, η δημιουργία οπτικοακουστικού οδηγού περιήγησης των επισκεπτών και η προσπάθεια αντιμετώπισης των ελλείψεων προσωπικού.
Επίσης προτείναμε, εισηγηθήκαμε στο Διοικητικό Συμβούλιο και έχουμε τη χαρά σήμερα να βλέπουμε υλοποιημένη πίσω μας την έκθεση, το οπτικό χρονολόγιο για την 20χρονη πορεία του ΕΜΣΤ.
Δ.Α. Στο διάστημα αυτό της πρώτης μεταβατικής φάσης, διαπιστώσαμε μια κατάσταση αδύναμη οργανωτικά, την οποία όπως έχουμε επανειλημμένα συζητήσει στο Διοικητικό Συμβούλιο θα πρέπει να αναλάβει πρόσωπο αρμόδιο για τα οικονομοτεχνικά και διοικητικά ζητήματα, έτσι ώστε η νέα καλλιτεχνική διεύθυνση να μπορέσει ανενόχλητη να ασχοληθεί με τα δύσκολα και πολύπλοκα θέματα που έχουν σχέση με την εξωστρεφή λειτουργία ενός Μουσείου σύγχρονης τέχνης, καθώς η τέχνη σήμερα διαχέεται σε όλους τους τομείς της σύγχρονης ζωής στο φυσικό και στο αστικό περιβάλλον, στην αρχιτεκτονική, στη μουσική, στο χορό, στο θέατρο και στον κινηματογράφο, στη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία, σε κάθε δηλαδή τομέα της σύγχρονης δημιουργίας, ώστε το ΕΜΣΤ να αποτελέσει ένα ζωντανό πυρήνα πολιτισμικής αντίστασης απέναντι στο κύμα της αδιαφορίας και της ισοπεδωτικής παγκοσμιοποίησης στη δύσκολη εποχή που ζούμε.
Σ.Τ. Και εκτός κειμένου να προσθέσουμε ότι είναι πραγματικά ανακουφιστική η σημερινή ανακοίνωση της Υπουργού για το διορισμό και καλλιτεχνικού και διοικητικού διευθυντή για τα οικονομικά ζητήματα και τα διοικητικά, που είναι πράγματι απαραίτητα όπως είπαμε για τη λειτουργία του.
Αλλά σε αυτό το περίπλοκο πλαίσιο ειδικά τους τελευταίους επτά μήνες ήρθε να συμβάλλει ευεργετικά με την ενεργή και ελεγχόμενα διακριτική αλλά έντονη παρουσία του το Υπουργείο Πολιτισμού με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού και των συνεργατών του, που έδωσαν νέα ώθηση στο ξεπέρασμα των δύσκολων γραφειοκρατικών προβλημάτων που ταλαιπωρούν εδώ και χρόνια και το ΕΜΣΤ αλλά και μόνιμα κάθε δημόσια προσπάθεια, καταθέτοντας τη γνώση και την εμπειρία τους και συντονίζοντας άψογα τη συνολική προσπάθεια.
Σήμερα όμως, όπως ειπώθηκε απ' όλους προηγουμένως, βρισκόμαστε στην πρώτη μέρα της νέας εποχής. Το Μουσείο παραδίδεται επιτέλους στο κοινό με ένα επίρρημα που βγαίνει από το στόμα όλων μας, το «επιτέλους» και η προσδοκία εκπληρώνεται.
Το Μουσείο υποδέχεται σε λίγες μέρες τους επισκέπτες του, είναι πλέον ανοιχτό στη συμμετοχή, την απόλαυση, την κριτική, τη συνάντηση με την καλλιτεχνική δημιουργία, τις ιδέες, τα συναισθήματα και τα βιώματά μας.
Τα τελευταία χρόνια ας μην ξεχνούμε ότι έχει αλλάξει ριζικά ο χάρτης της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα. Ιδιωτικά Ιδρύματα, μεγάλες διοργανώσεις, ντοκουμέντα στο ΕΜΣΤ μέσα στα άλλα, ανεξάρτητα εγχειρήματα καλλιτεχνών και επιμελητών ενίσχυσαν τη δημιουργικότητα και έθεσαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος την ελληνική καλλιτεχνική σκηνή.
Το ΕΜΣΤ σε πλήρη λειτουργία από την Παρασκευή είναι ο απαραίτητος δημόσιος πόλος που έλειπε από αυτό το δίκτυο σχέσεων και δυναμικών και προστίθεται σήμερα πιστεύουμε οργανικά.
Δ.Α. Όμως το ΕΜΣΤ είναι οι καλλιτέχνες που κατέθεσαν και θα καταθέσουν το έργο τους, είναι οι επιλογές και η φροντίδα των επιμελητών και η εργασία όλων των συντελεστών του σημερινού εγχειρήματος, όσοι βρίσκονται κοντά μας με τη φυσική τους παρουσία και όσοι αγωνίστηκαν γι' αυτό στο παρελθόν.
Είναι οι άνθρωποι που το αγάπησαν και εκείνοι ακόμη που το αμφισβήτησαν. Τους ευχαριστούμε όλους.
Σ.Τ. Και ιδιαίτερα θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την πρώην Υπουργό Πολιτισμού την κ. Μυρσίνη Ζορμπά που μας εμπιστεύτηκε αυτό τον ιδιαίτερο και τιμητικό μεταβατικό ρόλο, αλλά και τη σημερινή Υπουργό κ. Λίνα Μενδώνη, για τη διόλου αυτονόητη διατήρηση της εμπιστοσύνης, την έμπρακτη στήριξή τους και το προσωπικό της ενδιαφέρον για το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Γιώργος Αγουρίδης, μέλος Δ.Σ. Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος»
Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και όλων μας στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», θέλω να δηλώσω ότι σήμερα είναι μια πολύ ξεχωριστή μέρα για μας. Δεν βρισκόμαστε απλώς στο άνοιγμα ενός ακόμη Μουσείου, συμμετέχουμε σε μια γιορτή, ή τουλάχιστον στα προεόρτια μιας γιορτής που θα πραγματοποιηθεί σε λίγες εβδομάδες με τα επίσημα εγκαίνια.
Μια γιορτή, για τα στελέχη και για τους εργαζόμενους του Μουσείου, για τους καλλιτέχνες έργων των οποίων εκτίθενται στη συλλογή και κυρίως για όλο τον κόσμο, για τους ανθρώπους των τεχνών που για χρόνια περιμένουν με προσμονή τη στιγμή αυτή, αλλά και για όλο το κοινό κυρίως για τη νέα γενιά.
Κάλλιο αργά, παρά ποτέ! Οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του Μουσείου στις οποίες αναφέρθηκε λεπτομερώς η κ. Υπουργός, ήταν τόσο μεγάλες που το Ίδρυμα αναγκάστηκε να ανακαλέσει τη δωρεά του, κατά την πάγια πρακτική του. Και υπό άλλες συνθήκες, δεν θα είχε επανέλθει.
Γνωρίζοντας όμως τι σημαίνει να είναι η Αθήνα, η μόνη ίσως ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, κάναμε την εξαίρεση και είμαστε εδώ σήμερα πανευτυχείς. Η συλλογή εγκαταστάθηκε και η καρδιά του Μουσείου ξεκίνησε να χτυπάει.
Έχοντας παρακολουθήσει την πορεία τους στα χρόνια, συνεργαστήκαμε στο παρελθόν με διάφορες ηγεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού όπως επίσης και με τις κυρίες Άννα Καφέτση και Κατερίνα Κοσκινά, αναγνωρίζοντας στα πρόσωπα και των δύο την αφοσίωση και το όραμα να γίνει πραγματικότητα το ΕΜΣΤ.
Σήμερα όμως θα φύγουμε από το Μουσείο πιο γεμάτοι από κάθε άλλη φορά που το έχουμε επισκεφθεί -σα να είναι η πρώτη φορά!- με την ιδιότητα του επισκέπτη και οφείλοντας ένα μεγάλο ευχαριστώ στο προσωπικό του Μουσείου, που επί σειρά ετών υποστήριξε καθημερινά τη δράση του, σε πείσμα και παρά τις όποιες απογοητεύσεις στη Διοίκηση και στη διεύθυνση του Μουσείου στο Υπουργείο Πολιτισμού και στην Υπουργό κ. Μενδώνη, κ. Γιατρομανωλάκη οι οποίοι από την αρχή έθεσαν το άνοιγμα του Μουσείο στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους.
Θερμές ευχαριστίες στον Πρόεδρο κ. Παπαναστασίου, στον κ. Αντωνακάκη, στην κ. Τσιάρα. Το ΕΜΣΤ έχει επισήμως μετά από πολλά χρόνια δική του στέγη. Ωστόσο θέλουμε να ευχηθούμε να διατηρήσει και την ομαδική ψυχή του και το ελεύθερο πνεύμα του στη νέα εποχή του.
Το ιδιαίτερο παρελθόν συνιστά την ίδια στιγμή και τη δύναμή του. Το γεγονός ότι στεγάζεται πλέον σε δικό του κτίριο -που σύντομα θα γίνει και επίσημα δικό του- δεν το εμποδίζει να σκέφτεται πέρα από τα όριά του. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτοι επίσημοι επισκέπτες του, είναι μαθητές του Δημοτικού και Γυμνασίου. Είμαστε πολύ τυχεροί που μοιραζόμαστε μαζί τους αυτή την εμπειρία. Είναι σα να τη βλέπουμε μέσα στα μάτια τους.
