Ευρεία σύσκεψη εργασίας με κύριο θέμα την πορεία των έργων που εκτελούν οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Ιονίων Νήσων του ΕΣΠΑ 2014-2020, αλλά και αυτών που έχουν την ωριμότητα να ενταχθούν τους επόμενους μήνες με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023, πραγματοποιήθηκε στην Κέρκυρα, την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου, υπό την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Λίνα Μενδώνη, την Περιφερειάρχη, κ. Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου και τον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΠΟΑ, κ. Γιώργο Διδασκάλου. Στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι των Περιφερειακών Ενοτήτων Ιονίων Νήσων, οι υπεύθυνοι της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, καθώς και κλιμάκιο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αποτελούμενο από τους προϊσταμένους των Εφορειών Αρχαιοτήτων και των Υπηρεσιών Νεωτέρων Μνημείων στην αρμοδιότητα των οποίων υπάγονται τα Ιόνια Νησιά, αλλά και από τους αρμόδιους Προϊσταμένους των Διευθύνσεων του Υπουργείου.
Όπως ανέφερε η Υπουργός, στόχος της σύσκεψης στην έδρα της Περιφέρειας ήταν να διαπιστωθεί σε ποιο σημείο βρίσκονται τα εκτελούμενα έργα, ποιες είναι οι προτεραιότητες που θέτουν οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και οι τοπικές κοινωνίες σε κάθε νησί, και όπως δήλωσε, «πώς μπορούμε θέματα που έχουν μείνει πίσω να τα απεμπλέξομε, ώστε να τηρηθούν τα αναγκαία χρονοδιαγράμματα, να γίνει ο προγραμματισμός των έργων με καθορισμένο χρονικό ορίζοντα, ο οποίος να αφορά στην παρούσα προγραμματική περίοδο, αλλά και στην επόμενη. Στόχος του Υπουργείου είναι η αξιοποίηση του μεγάλου μνημειακού αποθέματος των νησιών του Ιονίου, αλλά και της σύγχρονης δημιουργίας. Είναι υποχρέωσή μας», είπε η Υπουργός, «να αισθανθεί ο πολίτης, ο οποίος είναι φορέας του πολιτισμού που έχει παραχθεί και παράγεται εδώ, ότι η καθημερινότητά του βελτιώνεται. Ο Πολιτισμός είναι άμεσα συνυφασμένος με την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Ταυτόχρονα η ανάδειξη και η αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος οφείλει να παράξει ορατά θετικά οικονομικά αποτελέσματα στις τοπικές κοινωνίες».
Με έκπληξη, τόσο η Υπουργός, όσο και η Περιφερειάρχης, πληροφορήθηκαν από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας και τις αρμόδιες Εφορείες, ότι έργα που είχαν προταθεί ως ώριμα από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, τον Ιούνιο 2019, για άμεση ένταξη, χρήζουν ακόμη συστηματικής ωρίμανσης και αδειοδότησης, καθώς δεν διαθέτουν εγκεκριμένες μελέτες. Όπως ανέφερε η Υπουργός «η προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΠΟΑ είτε παραπλανήθηκε είτε ήθελε να παραπλανηθεί. Σήμερα οφείλομε να κερδίσομε τον χαμένο χρόνο. Η περίοδος της αγρανάπαυσης έχει τελειώσει».
Η δεύτερη διαπίστωση αφορά στην χαμηλή απορροφητικότητα του προγράμματος, ο μέσος όρος της οποίας κυμαίνεται στο πλην 10%. Η Περιφερειάρχης, αλλά και η Υπουργός ζήτησαν από όλους τους εμπλεκόμενους να προχωρήσουν σε άμεσες ενέργειες για την ωρίμανση των μελετών, ώστε να απεμπλακούν τα έργα, δηλώνοντας ότι «οι χρόνοι αντιμετώπισης των έργων είναι πλέον διαφορετικοί, έχουν καθορισμένο χρονοδιάγραμμα που πρέπει να τηρείται στο ακέραιο».
Η τρίτη διαπίστωση είναι ότι την προηγούμενη πενταετία δεν προχώρησαν μελέτες και έργα για τα σεισμόπληκτα μνημεία της Κεφαλλονιάς με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το Αρχαιολογικό Μουσείο του Αργοστολίου, για το οποίο δεν είχε γίνει καμία απολύτως ενέργεια, μέχρι προ ενός μηνός, οπότε υπεγράφη η διάθεση των αναγκαίων πόρων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Πολιτισμού για την έναρξη εκπόνησης της προμελέτης αποκατάστασης του σεισμόπληκτου Μουσείου από την αρμόδια Διεύθυνση Μελετών και Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτηρίων του ΥΠΠΟΑ.
Σχετικά δε με την Παλιά Πόλη της Κέρκυρας, μνημείο ενταγμένο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, διαπιστώθηκε ότι τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρξε ένα ευρύτερο πλάνο με σαφείς οδηγίες, σχετικά με την εφαρμογή του διαχειριστικού σχεδίου και τους κανόνες αστικής λειτουργίας, που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας, έναντι της UNESCO, επικειμένου μάλιστα του περιοδικού ελέγχου σε 18 μήνες από τον διεθνή οργανισμό, αλλά ούτε και για την ουσιαστική λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης της Παλαιάς Πόλης Κέρκυρας. Επιπλέον, δεν έχει προβλεφθεί κανένα έργο για τα δύο εμβληματικά μνημεία της πόλης, το Παλαιό και το Νέο Φρούριο. Αποφασίστηκε η άμεση εκπόνηση ενός συνολικού σχεδίου διαχείρισης για τα μνημειακά φρουριακά συγκροτήματα με την συνεργασία όλων των συναρμοδίων φορέων, Δήμου Κερκυραίων, Περιφέρειας και Υπουργείου. Η πρώτη συνάντηση των τριών μερών ορίστηκε για το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου τ.έ.
Επίσης, αποφασίστηκε να ενταχθεί άμεσα στο πρόγραμμα 2014-2020 μια σειρά έργων –αντιπροσωπευτικών για κάθε νησί- τα οποία είτε είναι ώριμα είτε μπορεί να ωριμάσουν στο αμέσως επόμενο διάστημα με διάθεση εθνικών πόρων. Ειδικά για την ενίσχυση της σύγχρονης δημιουργίας και της πολιτιστικής φυσιογνωμίας των νησιών η Περιφερειάρχης και η Υπουργός αποφάσισαν την εκπόνηση ενός κοινού προγράμματος, οι δράσεις του οποίου μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το τρέχον ΕΣΠΑ.
Το απόγευμα της Πέμπτης 24 Οκτωβρίου, η κ. Μενδώνη είχε σύσκεψη με εκπροσώπους όλων των Φιλαρμονικών της Κέρκυρας. Δεδομένου του ενδιαφέροντος του ΥΠΠΟΑ για την ενίσχυση, την προβολή και την εξωστρεφή διάσταση του έργου των Φιλαρμονικών, η αρμόδια Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προστασίας Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ, ανέπτυξε τις δυνατότητες που μπορεί να εξασφαλίσει στις Φιλαρμονικές η ένταξη τους στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Ιδιαίτερο παράδειγμα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του ελληνικού αστικού χώρου αποτελούν οι Φιλαρμονικές της Κέρκυρας, που μαρτυρούν τη βαθιά επίδραση της μουσικής στο νησί, και συνάμα συνιστούν μοναδική έκφραση της καλλιέπειας και της αισθητικής παιδείας των Κερκυραίων. Ανάλογη είναι και η σημασία των χορωδιών για το νησί, καθώς όπως συμβαίνει και με τις Φιλαρμονικές, είναι συνυφασμένες με την ταυτότητα της Κέρκυρας. Η κ. Μενδώνη, πρόετρεψε τα Δ.Σ. των Φιλαρμονικών να ζητήσουν την ένταξή τους στο Εθνικό Ευρετήριο.
Σημειώνεται, ότι όπως προβλέπει η Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003), καθώς και ο τρόπος που αυτή εφαρμόζεται στη χώρα μας, προϋπόθεση για την εφαρμογή πολιτικών που σχετίζονται με τη διαφύλαξη και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς είναι η ενεργός συμμετοχή των ίδιων των φορέων για την εγγραφή του στοιχείου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου είναι έτοιμες να συμβάλουν στην παραπάνω διαδικασία. Η ένταξη των Φιλαρμονικών της Κέρκυρας στο Εθνικό Ευρετήριο θα αναδείξει την ιδιαίτερη πολιτιστική τους ταυτότητα, ενώ θα δώσει τη δυνατότητα να μπορούν ευκολότερα να εντάσσονται σε ευρωπαϊκά δίκτυα και προγράμματα.
Η κ. Μενδώνη, πρόετρεψε τα Δ.Σ. των Φιλαρμονικών να εγγραφούν στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ, απαραίτητη προϋπόθεση για την επιχορήγησή τους από πλευράς ΥΠΠΟΑ. Επιπλέον, το Υπουργείο προγραμματίζει εντός του α΄ τριμήνου 2020 να προχωρήσει στην έκδοση πρόσκλησης χρηματοδότησης για την ενίσχυση και υποστήριξη σημαντικών δράσεων ειδικά των Φιλαρμονικών.
Η Υπουργός επισκέφθηκε αρχαιολογικούς χώρους και έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, μεταξύ των οποίων την Μονή της Ευαγγελίστριας Annunziata, όπου την υποδέχθηκε ο σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Καθολικών της Κέρκυρας, Ιωάννης Σπιτέρης. Εντός του Νοεμβρίου τ.έ. ξεκινά το έργο της αποκατάστασης του ερειπωμένου κωδωνοστασίου με ευθύνη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ. Το έργο της αποκατάστασης του καμπαναριού της Annunziata αποτελεί πάγιο αίτημα της κερκυραϊκής κοινωνίας για πολλά χρόνια. Ο Αρχιεπίσκοπος ευχαρίστησε την Υπουργό για την επίσπευση των εργασιών αναστήλωσης, ενώ της ζήτησε να γίνει ένα μνημείο για τους Ευρωπαίους Χριστιανούς μάρτυρες που σκοτώθηκαν στη ναυμαχία της Ναυπάκτου και τα λείψανα τους είχαν ενταφιαστεί στο συγκεκριμένο ναό. Η κ. Μενδώνη έδωσε οδηγίες στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κέρκυρας για συνεργασία με την αρχιεπισκοπή για την εκπόνηση σχετικής μελέτης, με στόχο το μνημείο να έχει κατασκευαστεί μέχρι το 2021.
Την Παρασκευή, 25 Οκτωβρίου, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού συναντήθηκε με τους τρεις Δημάρχους της Περιφερειακής Ενότητας της Κέρκυρας για ζητήματα που αφορούν στο νησί, αρμοδιότητας του ΥΠΠΟΑ. Η κ. Μενδώνη συναντήθηκε με τη Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, κ. Μερόπη Υδραίου, τον Δήμαρχο Νότιας Κέρκυρας, κ. Κώστα Λέσση, και τον Δήμαρχο Βόρειας Κέρκυρας, κ. Γιώργο Μαχειμάρη. Όπως δήλωσε η Υπουργός στη συνάντηση με τη Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, «στόχος του Υπουργείου είναι η αξιοποίηση του μεγάλου μνημειακού αποθέματος της Κέρκυρας, αλλά και της σύγχρονης δημιουργίας. Είναι υποχρέωσή μας να αισθανθεί ο πολίτης ότι η καθημερινότητά του βελτιώνεται. Ο Πολιτισμός είναι άμεσα συνυφασμένος με την ποιότητα ζωής των κατοίκων».
Στο πέρας της συνάντησής της με τους Δημάρχους, η κ. Μενδώνη δήλωσε: «Κάναμε μια εποικοδομητική συζήτηση για τα θέματα που απασχολούν τους δύο Δήμους, αυτόν της Νότιας κι εκείνον της Βόρειας Κέρκυρας. Είναι αγαθή τύχη που το πολιτιστικό απόθεμα της Ελλάδας και της Κέρκυρας ειδικότερα, είναι διάσπαρτο σε όλη την επικράτεια της χώρας και της περιφέρειας. Τα μνημεία είναι πολλά κι αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι η ιδιαίτερη ευαισθησία των Δημάρχων να επενδύσουν και οι Δήμοι και η Περιφέρεια και το Κράτος, στην ανάδειξη των πολιτιστικών μνημείων, που έχουν στο χώρο ευθύνης τους. Είναι πολλά και γι' αυτό χρειάζεται ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Χρειάζεται ωρίμανση σε αυτά που η τοπική κοινωνία και οι Δήμαρχοι θεωρούν ότι πρέπει να προχωρήσουν. Κατανοούμε την αγωνία τους να προσφέρουν στον τόπο τους ό,τι περισσότερο μπορούν. Θέσαμε ένα πλαίσιο συνεργασίας και με τους Δημάρχους, τους οποίους ευχαριστώ για το πνεύμα και τη διάθεση συνεργασίας, προκειμένου να ωριμάσουν τα έργα αυτά, που εκείνοι θεωρούν ότι πρέπει να έχουν προτεραιότητα για την περιοχή τους. Να επισημάνω ότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων, ο Γενικός Γραμματέας, οι Κεντρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού κι εγώ, είμαστε στη διάθεσή τους, να συνεργαστούμε και να βοηθήσουμε προκειμένου τα έργα αυτά να φτάσουν στον στόχο της απόλυτης ωριμότητας. Σε συνεννόηση με τους τοπικούς φορείς και την Περιφέρεια θα δούμε τι μπορούμε να προχωρήσουμε από τα έργα αυτά. Σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες πολιτιστικές δράσεις, όπως τα φεστιβάλ, υπάρχει το Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού, στο οποίο μπορούν να εγγραφούν οι πολιτιστικοί σύλλογοι και μέσα από μια αντικειμενική διαδικασία αξιολόγησης ειδικών θεματικών επιτροπών, θα γίνεται αξιολόγηση των προτάσεων τους, ώστε να προχωρήσουμε σε χρηματοδότησή τους. Η θέση του Υπουργείου Πολιτισμού είναι σαφής. Δεν θέλουμε να χρηματοδοτούμε αυθαίρετα και χωρίς κριτήρια τα διάφορα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, δηλαδή τους πολιτιστικούς συλλόγους και σωματεία. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει αντικειμενοποιηθεί η διαδικασία μέσω των ειδικών επιτροπών αξιολόγησης. Θέλω να ευχαριστήσω για μια ακόμα φορά τους Δημάρχους για τη συνεργασία τους και να τους διαβεβαιώσω ότι το Υπουργείο Πολιτισμού, σε όλα τα επίπεδα, θα είναι κοντά τους, θα έχουν τη συνεργασία που ζητούν, προκειμένου από κοινού και με τη συνδρομή όλων των τοπικών φορέων, να καταφέρουμε να πετύχουμε όσα περισσότερα πράγματα μπορούμε για τις τοπικές κοινωνίες, τις οποίες εκπροσωπούν. Συμφωνούμε όλοι ότι ο Πολιτισμός είναι μια τεράστια αναπτυξιακή δύναμη, που δίνει οικονομικές προοπτικές και σε αυτό το πλαίσιο, και οι Δήμαρχοι, αλλά και η κυβέρνηση, θα κινηθούμε».
Στη συνάντηση με την Δήμαρχο Κεντρικής Κέρκυρας συζητήθηκαν τα εξής θέματα:
- Σε ό,τι αφορά το Αχίλλειον, και τον ρόλο του υπουργείου Πολιτισμού, η κ. Μενδώνη διευκρίνισε ότι το υπουργείο Πολιτισμού έχει αρμοδιότητα επί του κτηρίου και του περιβάλλοντος χώρου του, καθώς το Αχίλλειον είναι μνημείο προστατευόμενο από το Ν. 3028/02. Την διαχείριση του Αχιλλείου την έχει η ΕΤΑΔ. Ως προς το έργο αποκατάστασης του Αχιλλείου, το οποίο πρόκειται να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ 2014-2020, το Υπουργείο Πολιτισμού και οι υπηρεσίες του έχουν αναλάβει την εκτέλεση δύο υποέργων, αυτών της συντήρησης και της μουσειακής έκθεσης. Όπως εξήγησε, στο σύνολο του προϋπολογισμού των περίπου 12 εκατ. ευρώ, τα 3 εκατ. αφορούν στο Υπουργείο Πολιτισμού. Πρόσθεσε ότι έχουν ήδη ξεκινήσει συζητήσεις, ώστε ως μνημείο το Αχίλλειον να περιέλθει στην διαχείριση του Υπουργείου Πολιτισμού.
- Η Υπουργός Πολιτισμού συζήτησε την δυνατότητα παραχώρησης στο Δήμο του Βρετανικού Νοσοκομείου, στο Παλαιό Φρούριο. Ο Δήμος ανέλαβε την υποχρέωση διαμόρφωσης επιχειρησιακού σχεδίου και μελέτης βιωσιμότητας, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως πολυχώρος Πολιτισμού.
- Συμφωνήθηκε η επανασύσταση του Φορέα Διαχείρισης της Παλιάς Πόλης, καθώς και η εκπόνηση Νέου Κανονισμού Λειτουργίας με πρωτοβουλία του Δήμου.
- Η Υπουργός Πολιτισμού δεσμεύτηκε για την λειτουργία και των δύο Φρουρίων από τη νέα τουριστική περίοδο.
- Από το ΥΠΠΟΑ θα στηριχθεί η προσπάθεια του Δήμου, ώστε να αναδειχθεί η Κέρκυρα σε μουσικό νησί της Ευρώπης.
- Το Υπουργείο Πολιτισμού και ο Δήμος Κ. Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων θα συνεργαστούν το επόμενο διάστημα προκειμένου να προχωρήσει το έργο ανάδειξης και ανακατασκευής του Δημοτικού Θεάτρου με τη διαδικασία ΣΔΙΤ.
- Συμφωνήθηκε η σύναψη προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στον Δήμο και στο Υπουργείο για το Art Cafe με τον Δήμο να έχει την ευθύνη διαχείρισης και εκμετάλλευσης του χώρου και με τον όρο η αξιοποίηση να συμβαδίζει με πολύ υψηλές προδιαγραφές ποιότητας.
- Η κ. Μενδώνη δήλωσε ότι θα στηρίξει το αίτημα του Δήμου για την επιβολή τέλους τουρισμού και πολιτισμού.
- Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, μία φορά το δίμηνο, θα συμπεριλαμβάνει στην Ημερήσια Διάταξη συνολικά θέματα Κέρκυρας, ώστε να μειωθεί ο χρόνος διεκπεραίωσης των υποθέσεων.
- Το Υπουργείο θα συνδράμει, από πλευράς αρμοδιοτήτων του στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος του νησιού, όπως είναι οι Αλυκές της Λευκίμμης και το Κάστρο της Κασσιώπης, και ζήτησε από τους Δήμους Νότιας και Βόρειας Κέρκυρας να καταθέσουν στο Υπουργείο τις προτάσεις τους για την επόμενη προγραμματική περίοδο, ώστε να προχωρήσουν έργα πολιτισμού μέσω συνεργειών με τους Δήμους, αλλά και την στήριξη των τοπικών φορέων.
