ΑΡΗΣ ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Κυρία Μενδώνη καλή σας μέρα, καλή εβδομάδα σας εύχομαι.
ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ: Καλημέρα, καλή εβδομάδα σε σας και στους ακροατές σας.
Α.Π.: Είπε ο Πρωθυπουργός ότι θα κάνουμε μια συνάντηση στην Αθήνα, πώς θα γίνει πράξη και με ποια δεδομένα κυρία Μενδώνη;
Λ.Μ.: Ο Πρωθυπουργός στις 23 Σεπτέμβρη, στην διάσκεψη για το κλίμα αναφέρθηκε, ανάμεσα σε άλλα, στην πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης να συζητήσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά. Όχι μόνο στα μνημεία. Το τονίζω αυτό. Στην πολιτιστική κληρονομιά. Υλική, που είναι τα μνημεία, και άυλη. Διότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά έχουν πολύ μεγάλη σημασία, σε χώρες εκτός Ελλάδος ίσως, καθώς μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο ζωής και την οικονομική κατάσταση ολόκληρων κοινωνιών. Για αυτό, λοιπόν, ο κύριος Μητσοτάκης δήλωσε ότι στην Αθήνα το 2020 θα πραγματοποιηθεί η διάσκεψη αυτή για το κλίμα και τις συνέπειες στην πολιτιστική κληρονομιά. Είχε προηγηθεί, δύο μέρες πριν, ένα pre-summit event, το Σάββατο 21 του μηνός, όπου το υπουργείο Πολιτισμού παρουσίασε την κεντρική εισήγηση και την πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης ακριβώς με τη θεματική αυτή. Τι πρέπει να κάνουμε; Αυτό που είπαμε, είναι ότι χρειάζεται πρόληψη και παρακολούθηση τόσο για την υλική, όσο και για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.
Α.Π.: Όταν λέμε άυλη πολιτιστική κληρονομιά τι εννοούμε κυρία Μενδώνη, τι συμπεριλαμβάνουμε σε αυτή την κατηγορία;
Λ.Μ.: Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά αφορά τρόπους ζωής και δεξιότητες ολόκληρων κοινωνιών. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα που αφορά, σε μεγάλο βαθμό και στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες βαλκανικές χώρες και όχι μόνο. Είναι η μετακινούμενη κτηνοτροφία. Δηλαδή, οι κτηνοτρόφοι των οποίων η κοινωνία και οικονομία, αιώνες τώρα, έχει δομηθεί με αυτή την παράδοση.
Α.Π.: Ανεβοκατεβαίνουν στα ορεινά μεταξύ θέρους και χειμώνα…
Λ.Μ.: Ακριβώς. Η κλιματική αλλαγή, όπως αντιλαμβάνεσθε, επηρεάζει πάρα πολύ τις μετακινήσεις τους. Όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία, υπάρχουν επιπτώσεις τόσο στην βλάστηση όσο και στα ζώα. Έχει σημασία, εάν η βροχή είναι πολύ περισσότερη και με πολύ μεγαλύτερη ένταση. Τέτοια πράγματα, επηρεάζουν την καθημερινότητα και ολόκληρη την κοινωνία. Αυτή είναι μια μορφή άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι μια παράδοση. Από την άλλη πλευρά, είναι τα ίδια τα μνημεία, στα οποία μπορεί μεν να μην παρατηρούμε αμέσως τις επιπτώσεις, όμως σταδιακά- και για αυτό μιλάμε για παρακολούθηση και πρόληψη- οφείλουμε να τα παρακολουθούμε και να επισημαίνουμε τα προβλήματα που προκύπτουν. Θα σας πω πάλι ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό. Τον 19ο αιώνα κατέρρευσε ένας από τους στύλους του ναού του Ολυμπίου Διός, εδώ στην Αθήνα. Είχαν προηγηθεί ισχυρές βροχοπτώσεις, που είχαν διαβρώσει το έδαφος, ακολούθησαν πολύ δυνατοί άνεμοι, με συνέπεια την κατακρήμνιση του στύλου.
Α.Π.: Και για αυτό η αγωνία, πριν από μιάμιση δεκαετία, για την κατασκευή του τραμ μπροστά από την Πύλη του Ανδριανού;
Λ.Μ.: Ναι, αλλά αυτό είχε κι άλλες παραμέτρους, όπως οι κραδασμοί. Επομένως, από τη στιγμή που τα φαινόμενα τα κλιματικά αλλάζουν και εντείνονται, πρέπει όλα να τα παρακολουθήσουμε. Έτσι λοιπόν, το υπουργείο Πολιτισμού πρότεινε πολύ συγκεκριμένα πράγματα: Το πρώτο είναι η πολυεπιστημονική επιτροπή η οποία συγκροτείται τώρα στο υπουργείο Πολιτισμού για να παρακολουθήσει τις επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής επί της πολιτιστικής κληρονομιάς, με επικεφαλής τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών τον κύριο Κώστα Καρτάλη. Το δεύτερο είναι ότι προτείναμε, σε συνεργασία πάντοτε με τους διεθνείς οργανισμούς, την Unesco, τον ΟΗΕ, τον Παγκόσμιο Οργανισμό για το Κλίμα, να γίνεται σε ετήσια βάση συνάντηση εμπειρογνωμόνων, κατά κύριο λόγο, που να παρακολουθεί και να καταγράφει τα ζητήματα που προκύπτουν. Και από και πέρα, ήρθε ο Πρωθυπουργός στην διάσκεψη της 23ης Σεπτεμβρίου και πρότεινε την συνδιάσκεψη σε επίπεδο αρχηγών κρατών. Αυτό ακριβώς που θέλουμε να τονίσει η ελληνική κυβέρνηση είναι η τεράστια σημασία που δίνει στον συνδυασμό κλιματικής αλλαγής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Α.Π.: Και αυτή την ατζέντα την προετοιμάζει το υπουργείο Πολιτισμού κυρία Μενδώνη;
Λ.Μ.: Αυτό είναι όπως αντιλαμβάνεσθε θέμα που αφορά το υπουργείο Περιβάλλοντος και το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο θα προετοιμάσει ό,τι αφορά στο κεφάλαιο πολιτιστική κληρονομιά. Ακριβώς για αυτό, με την επιτροπή που προανέφερα, ξεκινάμε αμέσως την εκπόνηση του εθνικού σχεδίου δράσης.
Α.Π.: Είπατε προηγουμένως για την κτηνοτροφία, βέβαια θα πάει η ερώτηση σε εκείνους που ασχολούνται με αυτήν, δεν εμπίπτει στα δικά σας, αλλά ήδη υπάρχουν σκέψεις, παγκοσμίως εννοώ, για μονοπαραγωγή κρέατος με άλλους τρόπους και με άλλες μεθόδους.
Λ.Μ.: Το ξέρω και εγώ, όπως το ξέρετε και εσείς, ως πολίτης, δεν μπορώ να πω κάτι περισσότερο για αυτό. Εγώ μιλώ για τον παραδοσιακό τρόπο ζωής και την παραδοσιακή οικονομία ολόκληρων κοινοτήτων.
Α.Π.: Πότε προσδιορίζεται η συνάντηση αυτή, έχουν ανοίξει ημερολόγια κυρία Μενδώνη;
Λ.Μ.: Εννοείτε για τη συνδιάσκεψη των αρχηγών κρατών. Έχουν ανοίξει ημερολόγια, αλλά δεν μπορώ να σας πω ότι έχει κλείσει, διότι καταλαβαίνετε ότι αυτό εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, των επικεφαλής των κρατών μελών και λοιπά. Είναι κάτι το οποίο θα ρυθμιστεί από το πρωθυπουργικό γραφείο.
Α.Π.: Είναι μεταξύ 2020 και 2021;
Λ.Μ.: Ο Πρωθυπουργός ήταν σαφής: Μιλάμε για το 2020. Δεν έχει οριστεί ακόμη η συγκεκριμένη ημερομηνία.
Α.Π.: Ευχαριστώ πάρα πολύ, καλή δουλειά σας εύχομαι.
Λ.Μ.: Σας ευχαριστώ πολύ, να είστε καλά.
