Ο «Φιλόξενος καρδινάλιος» του Ε.Χ. Γονατά και το «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη είναι τα δύο πρώτα έργα της ελληνικής λογοτεχνίας, που μεταφράστηκαν στα ρωσικά, στο πλαίσιο του πενταετούς Μνημονίου Συνεργασίας Ελλάδας-Ρωσίας, στους τομείς της λογοτεχνίας, της μετάφρασης και της εκδοτικής παραγωγής. Οι δύο εκδόσεις κυκλοφόρησαν τον Αύγουστο του 2019 από τον ρωσικό εκδοτικό οίκο O.G.I. και παρουσιάστηκαν την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της 32ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, Μόσχας, στην οποία εκπροσώπησε το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού απευθύνοντας χαιρετισμό, ο Γενικός Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού κ. Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
Οι ρωσικές εκδόσεις του "Φιλόξενου καρδινάλιου" και του "Άξιον Εστί" εγκαινιάζουν τη σειρά "Ελληνική Βιβλιοθήκη" στη Ρωσία. Η σειρά θα εμπλουτιστεί σύντομα και με άλλες εκδόσεις με έργα σημαντικών εκπροσώπων της ελληνικής λογοτεχνίας. Αποσπάσματα των βιβλίων διάβασαν στην εκδήλωση οι μεταφραστές τους, Ξένια Κλίμοβα ("Φιλόξενος καρδινάλιος") και Ιπολίτ Χαρλάμοβ ("Άξιον Εστί"), ενώ επίσης παρευρέθηκαν, ο διευθυντής της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, κ. Μανώλης Πιμπλής, η κ. Άννα Κοβάλεβα που έχει μεταφράσει το "Τρίτο Στεφάνι" του Κώστα Ταχτσή, και ο κ. Ντ. Ίτσκοβιτς, Γενικός Διευθυντής των εκδόσεων O.G.I. Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο κ. Βλαντίμιρ Γκριγκόριεφ, υποδιευθυντής της ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Τύπου και Μέσων Ενημέρωσης, που στήριξε την πρωτοβουλία του προγράμματος μετάφρασης ελληνικών και ρωσικών έργων.
Στο πλαίσιο της ελληνικής συμμετοχής στην ρωσική έκθεση βιβλίου πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο, 7 Σεπτεμβρίου στο ελληνικό περίπτερο δύο ακόμη εκδηλώσεις. Στην πρώτη παρουσιάστηκαν οι νέες εκδόσεις της σειράς «Βιβλιοθήκη Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» του εκδοτικού οίκου «Aletheia» («Ανθολογία ελληνικής πεζογραφίας 19ου αιώνα» και «Η μητέρα του σκύλου» του Παύλου Μάτεσι), ενώ στη δεύτερη παρουσιάστηκαν οι δύο ελληνικές υποψηφιότητες για το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2020, της Μαρίας Παπαγιάννη για τη συγγραφή και της Ίριδας Σαμαρτζή για την εικονογράφηση. Η ελληνική συμμετοχή οργανώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.
Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Γενικού Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού κ. Νικόλα Γιατρομανωλάκη:
"Είμαι πολύ χαρούμενος που η πρώτη μου επίσημη επίσκεψη ως Γενικός Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού πραγματοποιείται εδώ, στην Μόσχα, και που ο πρώτος μου επίσημος χαιρετισμός, έχει ως αντικείμενο το βιβλίο. Ακόμη πιο χαρούμενος είμαι που αφορμή είναι η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου, αλλά και η παρουσίαση των μεταφράσεων στα ρωσικά κάποιων από τα σημαντικότερα έργα της ελληνικής γραμματείας, στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας-Ρωσίας, και πιο συγκεκριμένα το πενταετές Μνημόνιο Συνεργασίας στους τομείς της λογοτεχνίας, της μετάφρασης και της εκδοτικής παραγωγής.
Τα βιβλία που επέλεξε η επιτροπή, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της ελληνικής λογοτεχνίας, τόσο χρονολογικά όσο και υφολογικά, αποτυπώνοντας έτσι τον πλούτο και την πολυφωνία της ελληνικής παραγωγής, συστήνοντας, μέσα από τα κείμενα αυτά και τις μεταφράσεις τους, όχι μέσα από στερεότυπα, αλλά από αφηγήσεις ωμές, προσωπικές, και παράλληλα εθνικές με έναν δικό τους ιδιότυπο τρόπο, όπως για παράδειγμα αυτές που αποτυπώνονται στον Παπαδιαμάντη, στον Βιζυηνό, στον "Φιλόξενο Καρδινάλιο", στη "Μητέρα του Σκύλου" και στο "Τρίτο Στεφάνι" που θα κυκλοφορήσει λίγο αργότερα.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους και όλες που συμμετείχαν επισήμως και ανεπισήμως στην προσπάθεια αυτή, τόσο από την ελληνική όσο και από τη ρωσική πλευρά. Από την επιτροπή που προανέφερα, με πρόεδρο την κ. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου και αντιπρόεδρο τον κ. Μανώλη Πιμπλή, την Ελληνική Πρεσβεία στη Μόσχα και ιδιαιτέρως τον κ. Γιαλαμά, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, την Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού, τους μεταφραστές, τους εκδοτικούς οίκους, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους Ελληνιστές στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, τον πρέσβη επί τιμή κ. Κλη και άλλους πολλούς, που σίγουρα παραλείπω άθελά μου αυτή τη στιγμή. Και φυσικά τον κ. Σβέτκοϊ και τον κ. Γκριγκόριεφ που καθοδήγησαν αυτή την προσπάθεια από τη ρωσική πλευρά.
Με αυτή την αφορμή, να πω ότι οι ελληνορωσικές σχέσεις είναι γνωστό ότι είναι μακρές, είναι στενές, είναι ουσιαστικές, και πλέον μπορούν να αποκτήσουν μια άλλη διάσταση μέσα από τον σύγχρονο πολιτισμό και φυσικά τα βιβλία ως μέρους αυτού.
Κλείνοντας, θα ήθελα, αν μου επιτρέπετε, να επισημάνω κάτι. Αυτές οι εκδόσεις είναι η αρχή και όχι το τέλος αυτού του ταξιδιού. Γιατί τα βιβλία δεν ζωντανεύουν στο τυπογραφείο, αλλά στα χέρια των αναγνωστών. Και ο στόχος δεν είναι απλώς να μεταφραστούν, αλλά να προωθηθούν και να αγαπηθούν από τους Ρώσους αναγνώστες και να προσφέρουν την ευκαιρία ανακάλυψης μιας διαφορετικής Ελλάδας".
