Ήταν 3.30 το μεσημέρι, 25η Μαρτίου 1896. Η πρώτη ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων, μέρα λαμπρή και ηλιόλουστη.
«Μόλις αι βροντώδεις και παρατεταμέναι ζητωκραυγαί όλου του θεατηρίου (!) εσίγησαν, ήρχισεν εις το μέσον ακριβώς του Σταδίου η εκτέλεσις, υπό μιας αληθώς γιγαντιαίας, διά τας Αθήνας της εποχής εκείνης, ορχήστρας και χορωδίας, του Ολυμπιακού Υμνου του διασήμου Ελληνος μουσικοδιδασκάλου Σπύρου Σαμάρα, του τονισθέντος επί των αληθώς πινδαρικών στίχων του ποιητού Κωστή Παλαμά…», γράφει ο Ιωάννης Χρυσάφης, παιδαγωγός της άθλησης, αυτόπτης μάρτυς.
Από τότε ο Ύμνος, που «ο Σαμάρας έβαλε φτερά», όπως γράφει στην αφιέρωσή του ο εθνικός Ποιητής κέρδισε τη μουσικοποιητική αθανασία. Ο ποιητής, 37 ετών, είχε ήδη αποκτήσει παρρησία στους λογοτεχνικούς κύκλους με «Τα τραγούδια της πατρίδας μου», «Τα μάτια της ψυχής μου», αλλά κυρίως με τον «Ύμνο».
Έγραψε τους στίχους του, τον Μάιο του 1895, κατά παράκληση της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων και ιδιαίτερα του λογοτέχνη Δημητρίου Βικέλα, του μυθιστοριογράφου του Λουκή Λάρα. Ο Σαμάρας ήρθε στην Αθήνα και επί ένα 15θήμερο ασχολήθηκε με τη διδασκαλία του. Αμφίπλευρος ο θαυμασμός και βαθιά η εκτίμηση Βικέλα – Παλαμά, αλλά και Βικέλα - Σαμάρα.
Σήμερα κανείς δεν θυμάται ότι παραθρησκευτικοί κύκλοι της εποχής θεώρησαν τους στίχους του Παλαμά ως αντιχριστιανικούς. Αυτό που όλοι ξέρουμε είναι ότι εκατοντάδες ποιητές και μουσικοί σε όλον τον κόσμο εμπνεύστηκαν και εμπνέονται ύμνους και εμβατήρια από τον Ολυμπιακό Ύμνο.
Η ιστορική μνήμη επιβάλλει να θυμόμαστε, 123 χρόνια μετά, την εποχή του Ολυμπιακού Ύμνου, που με τόση παραστατικότητα και φροντίδα παρουσιάζει η έκθεση «Η εποχή του Ολυμπιακού Ύμνου - Ολυμπιακοί Αγώνες».
Ποιος θα ήταν ο πλέον κατάλληλος χώρος για να παρουσιαστεί η συγκεκριμένη έκθεση, από το σπίτι που γεννήθηκε ο ποιητής. Είναι σημαντικό ότι παρουσιάζονται σήμερα, για πρώτη φορά, έγγραφα από ιδιωτικές συλλογές, αλλά και σπάνια Ολυμπιακά και Αθλητικά Κειμήλια από το Πανπελοποννησιακό Αθλητικό Κέντρο Πάτρας. Όλα μαζί καθιστούν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την έκθεση για τους επισκέπτες. Η έκθεση με πυρήνα τον Ολυμπιακό Ύμνο και τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αποτελεί τον τέλειο συγκερασμό της φράσης του Γιουβενάλη mens sana in corpore sano, και στην ελληνική νους υγιής εν σώματι υγιεί, όταν προέτρεπε τους Ρωμαίους πολίτες να ακολουθήσουν τον δρόμο της αρετής.
Αισθάνομαι πραγματική συγκίνηση, που βρίσκομαι ανάμεσά σας, εδώ, στην οδό Κορίνθου 241. Χρωστάμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κ. Αθανάσιο Στεφανόπουλο που η αγάπη του και η αφοσίωσή του στο έργο του Ποιητή εκφράστηκε με την αγορά, τη συντήρηση και την ανάδειξη του σπιτιού που γεννήθηκε.
Σας ευχαριστώ γιατί διατηρείτε αυτό το σπίτι, από την αγάπη σας στην Ελληνική Λογοτεχνία, στη γλώσσα μας. Στον Κωστή Παλαμά.
Δε νομίζω ότι υπήρχε προσφορότερος χρόνος για να εγκαινιαστεί η έκθεση από την τέλεση των Παράκτιων Μεσογειακών Αγώνων του 2019 που φιλοξενούνται στην Πάτρα.
