Δεν θα είναι υποψήφια τις επερχόμενες εκλογές, λέει η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά στην εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», και πιστεύει ότι μόνο με «γέφυρες» αντιμετωπίζονται τα ζητήματα. Εκτιμά ότι πρέπει να γίνουν «διαρθρωτικές αλλαγές» στους εποπτευόμενους φορείς, βλέπει το άνοιγμα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) για το καλοκαίρι, ενώ θεωρεί ότι η «υπόθεση Βαρώτσου» είναι απόρροια «πολιτιστικού πολέμου».
– Κυρία υπουργέ, τι συζητήσατε με τον κ. Βαρώτσο;
– Είχαμε μία συνηθισμένη συνάντηση, έχω πολλές τέτοιες με καλλιτέχνες και δημιουργούς, η οποία δεν διήρκεσε μισή ώρα όπως ακούω, αλλά περισσότερο από μία ώρα. Συζητήσαμε γύρω από το έργο του, τα εικαστικά στην Ελλάδα, την παρουσία του στην Ιταλία, την Documenta. Μου έδωσε πολλές, επίμονες, συμβουλές για το ΕΜΣΤ. Επίσης, συζητήσαμε για τη φιλία του με τον Μπους και τον Έντι Ράμα τον οποίο θαυμάζει πάρα πολύ. Συζητήσαμε φυσικά για τα Σκόπια, τα αγάλματα, τη συμφωνία των Πρεσπών, και εκεί τέλειωσε αυτό που κατά την άποψή του στη συνέχεια ονομάστηκε πρόταση. Όπως δήλωσα από την πρώτη στιγμή ούτε πρόταση υπήρξε ούτε παραγγελία ή οτιδήποτε άλλο. Συμβουλές εισέπραξα, πρόταση δεν έκανα.
– Δεν αναφέρθηκε δηλαδή ο «Δρομέας»;
– Ο «Δρομέας» δεν υπήρξε στη συζήτηση.
– Τότε πώς ερμηνεύετε την αντίδραση του κ. Βαρώτσου;
– Είδα να ξετυλίγεται ένα κουβάρι από κάποια διαρροή φίλης του κ. Βαρώτσου. Διάβασα στη συνέχεια δήλωσή του που έλεγε ότι δεν ξέρει ποιος έκανε τη διαρροή, μετά ότι διέψευσα τη συνάντηση –εξωφρενικό– και μια αντίδραση στις δηλώσεις μου που δεν θέλω να χαρακτηρίσω. Κι έπειτα παρακολούθησα ένα κυνήγι μαγισσών, με αναφορές στην προσωπική μου ζωή και αρθρογράφους που θεωρούσα σοβαρούς, να γράφουν ότι ξεκίνησα με τον θάνατο του Γαβρά και τελειώνω με τον Βαρώτσο, ενώ είναι γνωστό ότι στην υπόθεση Γαβρά, παραβιάστηκε ο λογαριασμός μου στο Twitter.
Να σας πω όμως πώς ερμηνεύω την αντίδραση του κ. Βαρώτσου: Οι πολιτιστικοί πόλεμοι είναι συνήθως πολύ σκληροί και όταν το μείγμα είναι ναρκισσισμός, φαντασία, εθνικιστική έξαρση και καταλήγει μετά από μερικές μέρες σε λουλουδάκια στο μνημείο, είναι καλύτερα να κάνεις τη δουλειά σου και να αφήνεις τους άλλους να λένε ό,τι θέλουν.
– Ακούστηκε πάντως ότι χρεωθήκατε την ιδέα του πρωθυπουργικού γραφείου.
– Δεν υπήρξε πρόταση για να προκύπτει από κάπου. Θέλω να πω όμως ότι μου έκανε εντύπωση η δήλωση της εκπροσώπου της Ν.Δ., η οποία είπε «ανάμεσα σε κάποιον και σε έναν υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ, εγώ πάντα θα λέω ότι ο υπουργός είναι ψεύτης».
– Και ο κ. Κοντονής όμως υποστήριξε τον κ. Βαρώτσο.
– Ο κ. Κοντονής δεν είπε ότι όλοι οι υπουργοί είναι ψεύτες, έκανε μια επίθεση σε μένα για λόγους που εκείνος ξέρει και μπορεί να τους εξηγήσει. Όπως ενδεχομένως κάποια στιγμή και ο κ. Βαρώτσος θα πρέπει να εξηγήσει γιατί όλα αυτά. Το πολιτικό συμπέρασμα είναι ότι η συμφωνία των Πρεσπών ψηφίστηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο και επομένως οποιαδήποτε προβοκάτσια θεωρώ ότι δεν έχει μέλλον.
– Κυρία Ζορμπά, γιατί προχωρήσατε στην αντικατάσταση των δύο διευθυντών στο Φεστιβάλ Αθηνών και στο Εθνικό Θέατρο; Υπήρξε κάτι που δεν εγκρίνατε στη θητεία τους;
– Δεν τίθεται έτσι το ζήτημα. Ο κ. Λιβαθινός εργάστηκε θετικά στο Εθνικό Θέατρο και ο κ. Θεοδωρόπουλος επίσης στο Φεστιβάλ. Καθένας με τον δικό του τρόπο, κάτω από διαφορετικές συνθήκες διηύθυναν καλλιτεχνικά δύο μεγάλους δημόσιους οργανισμούς και έχουν ευρύτερη αναγνώριση. Ωστόσο, οι προσκλήσεις ενδιαφέροντος είναι μια νέα σταθερά της πολιτιστικής πολιτικής του υπουργείου.
– Υπήρξαν πιέσεις από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ;
– Στον χώρο του πολιτισμού και στους καλλιτεχνικούς κύκλους εκφράζονται για όλα τα ζητήματα πολλές απόψεις, υπάρχει ενδιαφέρον και ανταλλαγή ιδεών. Αυτό συμβαίνει και στον ΣΥΡΙΖΑ, τίποτε περισσότερο.
– Εάν η πρόθεση του υπουργείου είναι να προχωρά σε προσκλήσεις ενδιαφέροντος για τις θέσεις των διευθυντών γιατί δεν κάνατε το ίδιο παντού; Στην περίπτωση του ΚΘΒΕ για παράδειγμα, ανανεώσατε τη θητεία του Γ. Αναστασάκη και δεν προκηρύξατε διαγωνισμό.
– Δεν μπορούμε να λειτουργούμε με αυτοματισμούς και θα υπάρξουν και άλλες ανανεώσεις θητείας διευθυντών. Είναι πολλά που σταθμίζονται για να ληφθεί μια απόφαση, όπως διαδικασίες και προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη, η συνέπεια και η ολοκλήρωση των στόχων, οι σχέσεις διευθυντή και Δ.Σ., η γενικότερη πορεία του οργανισμού κ.ά. Θα διατυπώσω σε δημόσιο διάλογο με τους πολιτιστικούς οργανισμούς το σύνολο των διακυβευμάτων και των κριτηρίων που αφορούν τη διακυβέρνησή τους και θα ήθελα να σκεφτούμε όλοι τις διαρθρωτικές αλλαγές που θα έπρεπε να γίνουν στο μέλλον για την καλύτερη λειτουργία τους, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Αυτό το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία και αυτό καλούμαστε να προωθήσουμε.
– Έχετε πει ότι ο σύγχρονος πολιτισμός είναι αδικημένος αλλά στο ΕΜΣΤ κάνατε έναν διαγωνισμό που κηρύχθηκε άγονος, τοποθετήσατε έναν προσωρινό διευθυντή για να ανοίξει το μουσείο με τη μελέτη της προηγούμενης διευθύντριας και εν αναμονή ενός νέου διεθνούς διαγωνισμού. Έτσι φαντάζεστε ότι πρέπει να διοικείται το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της χώρας;
– Ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης, που πόσα χρόνια δεν έχει καταφέρει να ανοίξει τη συλλογή του; Οφείλουμε πριν απ’ όλα να το αντιμετωπίσουμε με σεβασμό απέναντι στον στόχο που έχει, να ανοίξει τη συλλογή του. Αυτό έθεσα στο Δ.Σ. και στην πρώην διευθύντρια και την πρώτη φορά πήρα την απάντηση ότι δεν μπορεί να ανοίξει τον Δεκέμβριο του 2018 και τη δεύτερη φορά ότι δεν μπορεί να ανοίξει ούτε μέχρι το καλοκαίρι. Επομένως όφειλα να αντιμετωπίσω το ζήτημα καθώς δεν υπήρχαν επαρκείς εξηγήσεις γιατί δεν ανοίγει. Αυτή τη στιγμή το Δ.Σ. σηκώνει το βάρος ενός χρονοδιαγράμματος και ανταποκρίνεται σταθερά με την υποστήριξη του Δημήτρη Αντωνακάκη και της Συραγώς Τσιάρα. Επίσης, δεν το βρίσκω καθόλου κακό να εφαρμοστεί η μελέτη της προηγούμενης διευθύντριας και μάλιστα απόρησα όταν άκουσα ότι θα έπρεπε να γίνει καινούργια. Είναι μια μελέτη που έκανε για το μουσείο ενώ ήταν διευθύντρια.
– Ο στόχος του Μαΐου είναι εφικτός;
– Δεν θα έλεγα ημερομηνία, δεν την έχω πει ποτέ, είναι κάτι που το περιμένω κι εγώ και ελπίζω ότι μέχρι το καλοκαίρι θα έχει ανοίξει.
«Γέφυρες» και αντιδράσεις
– Ας πάμε λίγο πίσω. Γνωρίζατε τον κ. Τσίπρα πριν γίνετε υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ;
– Όχι. Συναντηθήκαμε μια φορά το 2011 όταν ήμουν πρόεδρος για τα δικαιώματα του παιδιού. Στείλαμε μια επιστολή σε όλους τους προέδρους των κομμάτων και ήταν ο μόνος που μας κάλεσε να συζητήσουμε. Αυτή ήταν η γνωριμία μας έως ότου έλαβα το τηλεφώνημά του.
– Αποδεχθήκατε τη θέση σας στην τελευταία περίοδο της κυβέρνησης Τσίπρα. Ήταν προσωπική σας πολιτική φιλοδοξία ή αποδοχή της ευρύτερης κυβερνητικής πολιτικής;
– Είναι δύο πράγματα. Το ένα ότι έχω ζήσει όλη μου τη ζωή μέσα στον χώρο που διαμορφώνει την πολιτική του πολιτισμού. Ήταν μια πρόκληση το πώς μπορεί κανείς να περάσει από την έρευνα στην εφαρμογή και να πάρει την ευθύνη της εφαρμογής μιας τέτοιας πολιτικής. Και ασφαλώς θεωρώ ότι αυτή η κυβέρνηση έκανε μια γενναία προσπάθεια μέσα στην κρίση. Και στα θέματα του πολιτισμού έχω την αίσθηση ότι για πολλά χρόνια, η Αριστερά, ο προοδευτικός χώρος, δεν είχε καταφέρει να διατυπώσει μια πραγματικά διορατική πολιτική.
– Επιθυμείτε να είστε υποψήφια στις εκλογές; Σας έχει γίνει πρόταση;
– Δεν μου έχει προταθεί. Είναι μέσα μου τι σκέφτομαι και νομίζω ότι δεν θα ήθελα.
– Αισθάνεστε «γέφυρα»;
– Έζησα πάντοτε σε ένα περιβάλλον όπου οι γέφυρες ήταν ο δεδομένος τρόπος για να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τα νέα ζητήματα που τίθενται. Μ’ αυτήν την έννοια δεν αντιλαμβάνομαι πώς ένας άνθρωπος, εκτός κι αν είναι δογματικός και φανατικός και επομένως δεν αλλάζει, δεν θα εξελίσσεται μέσα από τις πολιτικές και κοινωνικές, τις παγκόσμιες και τις τοπικές εξελίξεις.
– Φωνές μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ όμως, όπως το «Πράττω», ασκούν έντονη κριτική.
– Αντιδράσεις υπάρχουν πολλές διότι είναι προφανές ότι ξεβολευόμαστε όλοι όταν δημιουργείται μια καινούργια σύνθεση πραγμάτων. Ωστόσο θεωρώ ότι είναι απολύτως αναγκαίο.
– Είναι δογματικές οι φωνές που αντιδρούν;
– Δεν θέλω να χαρακτηρίσω τις συγκεκριμένες. Θέλω όμως να πω ότι η ακινησία δεν μας βοηθάει να δούμε τι συμβαίνει μπροστά μας, τι πρέπει να κάνουμε, ποια είναι η πρόκληση. Η ακινησία είναι επίκληση μιας συντηρητικής στάσης. Δεν μπήκε στο συρτάρι η ρύθμιση για τα μνημεία.
– Πότε θα ανακοινώσετε τον Οργανισμό του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ); Γιατί καθυστερεί;
– Διότι είχαμε χρόνια προβλήματα και ο υφυπουργός Κώστας Στρατής έχει κάνει πραγματικά πολύ γενναία δουλειά προκειμένου να βάλει μια τάξη. Θα είναι έτοιμος μέσα στο επόμενο διάστημα.
– Υπάρχουν όμως κλειστά αναψυκτήρια, πωλητήρια σε κακή κατάσταση. Δεν έχει γίνει τίποτα σε αυτή την κατεύθυνση;
– Δεν είναι ότι δεν έχει γίνει τίποτα. Είναι έτοιμα να ανοίξουν ορισμένα και έχουν γίνει βήματα και από το Δ.Σ. ώστε να αντιμετωπίσουμε ζητήματα που απαιτούν διαγωνισμούς, διαδικασίες. Δεν είναι απλό.
– Όλοι οι υπουργοί Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ έχετε επισκεφθεί το Ακροπόλ, αλλά κανείς δεν έχει καταφέρει να το λειτουργήσει. Θα το κάνετε εσείς;
– Εγώ θα είμαι εκείνη που θα περάσει το νομοσχέδιο που ιδρύει το νομικό πρόσωπο για τη λειτουργία του. Προσπαθούμε να είναι όσο γίνεται πιο σύγχρονο και ευέλικτο, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος, την αξία του κτιρίου και το σημείο στο οποίο βρίσκεται, και προκειμένου να δώσουμε χώρο σε ανεξάρτητες παραγωγές, νέους καλλιτέχνες και δημιουργούς. Στο Ακροπόλ, πάντως, θα διοργανωθούν το επόμενο διάστημα το Athens Digital Festival και η Art Athina.
– Προτού ακόμη συζητηθεί το θέμα του Πειραιά και του ΟΛΠ στο ΚΑΣ, υπήρξαν αντιδράσεις. Θα το προχωρήσετε;
– Ο δήμαρχος Πειραιά ήρθε στο υπουργείο, συζητήσαμε και οι αντιδράσεις κόπασαν. Θα προχωρήσει το θέμα, είναι υποχρέωση εκ του νόμου, δεν βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια του υπουργού. Βάλαμε κάτω τον χάρτη, συζητήσαμε σχετικά με το τι σημαίνει αυτό το αρχαίο λιμάνι για την πόλη και τη χώρα, αλλά και για τα όρια που ενδεχομένως θα έχει. Είχε τις αντιρρήσεις του για κάποιες περιοχές, αλλά αποσαφηνίστηκαν αρκετά πράγματα. Είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε οριοθέτηση στον Πειραιά, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ.
– Χρειάστηκαν περίπου έξι μήνες μέχρι να εξαιρεθούν τα μνημεία που πέρασαν στο Υπερταμείο και τώρα έχετε ζητήσει τουλάχιστον πέντε φορές τη λίστα με τα όλα τα ακίνητα και δεν την έχετε πάρει ακόμη. Για ποιο λόγο;
– Ας σταθούμε λίγο στο πρώτο διότι εκ του μην όντος γεννήθηκε ένα τερατώδες ζήτημα. Μια ρητή εξαίρεση μεταβλήθηκε σε ένα ζήτημα φόβου και τρόμου ότι θα πουληθεί η Ακρόπολη. Είδατε ότι μέσα από τις διαδικασίες που από την αρχή είχαμε περιγράψει η εξαίρεση μεταβλήθηκε σε έναν ονομαστικό κατάλογο των μνημείων και επομένως σήμερα δεν μιλάει κανείς γι’ αυτό, το προσπερνάει και πάει στο επόμενο. Το επόμενο είναι ένας μεγαλύτερος κατάλογος τον οποίο έχουμε ζητήσει για λόγους ασφαλείας. Θα μας έρθει. Δεν είναι κρυφός. Και τότε ένα-ένα θα τα δούμε όλα μήπως υπάρχει κάτι, παρόλο που διατηρώ πολλές επιφυλάξεις για το αν μπορεί να υπάρχει κάτι που διέλαθε της προσοχής των υπηρεσιών.
– Είχατε ανακοινώσει μια ρύθμιση για τη θωράκιση των μνημείων αλλά μπήκε στο συρτάρι σας.
– Δεν είναι σε κανένα συρτάρι, βρίσκεται πάνω στο γραφείο μου.
– Υπήρξε κάποια παρέμβαση;
– Όχι, δεν είναι θέμα παρέμβασης. Το προηγούμενο νομοσχέδιο είχε πάρα πολλά θέματα και θεωρήσαμε ότι ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που αφορά το νόμο του 2002, έναν καλό αρχαιολογικό νόμο τον οποίο ενισχύουμε, θα έπρεπε να το αντιμετωπίσουμε αυτόνομα ή με το καινούργιο νομοσχέδιο που φέρνουμε τώρα.
– Οι λειτουργικές δαπάνες της Λυρικής, τα περίπου 5 εκατ. ευρώ που πρέπει να δίνει στο ΚΠΙΣΝ θα μπουν στην τακτική της επιχορήγηση;
– Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα. Ο τακτικός προϋπολογισμός είναι ένα μέρος των επιχορηγήσεων που δίνονται στα νομικά πρόσωπα. Επομένως από τη στιγμή που το ΔΣ και ο διευθυντής θεωρούν ότι και αυτό το ποσό θα διασφαλίζεται από την επιδότηση που δίνεται από το υπουργείο δεν βλέπω το λόγο για να μπει. Βρίσκεται μέσα στον προϋπολογισμό του νομικού προσώπου και θα αποδίδεται κανονικά όπως γίνεται μέχρι τώρα.
– Δημιουργήθηκε όμως πρόβλημα με το υπουργείο Οικονομικών.
– Υπήρξε μια σκέψη του υπουργείου Οικονομικών που όμως όταν συζητήσαμε, αποσύρθηκε.
– Υπάρχει πρόβλημα στην επικοινωνία με το υπουργείο Οικονομικών;
– Όχι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ξέρετε πολλές φορές γίνονται αυτά, στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν δίνει κανείς σημασία, σε κάποιες περιπτώσεις συζητιέται λίγο περισσότερο.
– Πως θα προχωρήσουν τα ψηφιακά έργα του υπουργείου (Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο/ Ψηφιοποίηση μνημείων); Βρίσκονται πάλι σε στασιμότητα.
– Δεν βρίσκονται σε καμία στασιμότητα, απλώς οι διαδικασίες δεν μπορούν να μας δώσουν το αποτέλεσμα που θέλουμε από τη μια μέρα στην άλλη. Εκεί έχουμε μια χρόνια κατάσταση. Έργα τα οποία διαιωνίζονταν από παράταση σε παράταση, πέντε παρατάσεις, δέκα παρατάσεις, τα οποία έμοιαζαν τυπικά να έχουν παραδοθεί αλλά δεν λειτουργούσαν. Πήραμε δραστικά μέτρα που δεν είχαν παρθεί στο παρελθόν και καταλαβαίνετε ότι αυτό δεν είναι εύκολο. Σηκώνονται ισχυρές φωνές, υπάρχουν χτυπήματα κάτω απ’ το τραπέζι απ’ όσους θίγονται οικονομικά, πολιτικά, διοικητικά ή απ’ όσους έχουν ευθύνες. Κακώς βλέπουμε διαρκώς τον πολιτισμό ως κρατικοδίαιτο ανήλικο.
– Έχετε πει πως είστε υπέρ της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στον πολιτισμό αλλά αυτό κάνει ορισμένους στον ΣΥΡΙΖΑ να βγάζουν φωτιές.
– Κοιτάξτε, ο Μπερλουσκόνι που προσπάθησε να ιδιωτικοποιήσει τον πολιτισμό, ήταν στην Ιταλία δεν βρίσκεται εδώ. Σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε για κάτι τέτοιο και νομίζω ότι τα τελευταία χρόνια έχει δοκιμαστεί η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού. Επίσης κανείς δεν κάνει λόγο για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά για συνέργειες. Κι εκεί θα σας έλεγα ότι οι συνεργασίες αυτές και η παρουσία των ιδρυμάτων στο σύγχρονο πολιτισμό τα τελευταία χρόνια είναι αυτές που εν τέλει υπαγορεύουν και τον προβληματισμό μας. Η (πολιτιστική) κληρονομιά πρέπει να βρίσκεται στην ευθύνη της πολιτείας.
– Τι προβλέπει ο Οργανισμός του Βιβλίου που ετοιμάζετε;
– Έναν οργανισμό πιο ανοιχτό και με μεγαλύτερη εμβέλεια, που θα συνδέεται με το Συμβούλιο Πολιτισμού, το οποίο θα ιδρυθεί στο υπουργείο πλάι στον ειδικό γραμματέα που περιμένουμε να διοριστεί. Θα συνδέεται επίσης με το Περιφερειακό Συμβούλιο. Ο οργανισμός θα στηρίζει ιδιαίτερα τους επαγγελματίες που έχουν προβλήματα, είτε αυτά αφορούν τη φορολογία ή τις τιμές του βιβλίου. Επίσης στο σημαντικό θέμα της μετάφρασης, είχαμε για χρόνια επιτροπές που επέλεγαν βιβλία και ξένους εκδότες που χρηματοδοτούνταν για να τα εκδώσουν. Είδαμε τώρα ότι χρειάζονται πλατφόρμες ανοιχτές στις επιλογές των Ελλήνων εκδοτών, οπότε εκείνοι θα έχουν το βάρος της απόφασης να προτείνουν βιβλία που πιστεύουν ότι είναι κατάλληλα να μεταφραστούν.
– Το Περιφερειακό Συμβούλιο τι αρμοδιότητες θα έχει;
– Ιδρύουμε διευθύνσεις περιφερειακής πολιτικής του υπουργείου σε όλες τις περιφέρειες με προσωπικό που θα έχει αίσθηση του πολιτιστικού δυναμικού που διαθέτει η περιφέρεια. Θα υπάρχει συνεργασία με τις περιφέρειες και τους δήμους, με τους φορείς και τους συλλόγους, ακόμη και με τις άτυπες ομάδες που υπάρχουν και αναδύονται στις περιφέρειες.
– Λεφτά υπάρχουν για όλα αυτά;
– Έχουμε συζητήσει για τον προϋπολογισμό με το υπουργείο Οικονομικών. Θα τα δείτε όλα αυτά. Φέτος που έχουμε μεγαλύτερο ποσό στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, προσπαθούμε να στηρίξουμε φορείς του σύγχρονου πολιτισμού γιατί τα έργα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι δρομολογημένα. Η βιωσιμότητα είναι μεγάλο πρόβλημα. Έρχονται φορείς που μπορεί να έχουν μια προγραμματική σύμβαση δεκαετίας και στο τέλος ζητούν να επαναληφθεί η σύμβαση για άλλα τόσα χρόνια. Τότε πρέπει να ρωτήσεις ποιο είναι το σχέδιο και γιατί μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια δεν έγιναν βιώσιμοι. Η δημιουργική βιομηχανία είναι ένας κλάδος πολύ δυναμικός, δεν μπορούμε να τον βλέπουμε διαρκώς σαν ένα κρατικοδίαιτο ανήλικο. Και έχουν δοθεί πολλά χρήματα στον πολιτισμό. Οπότε πρέπει να θέσουμε το ερώτημα: θα μπορούσαν να έχουν επενδυθεί καλύτερα;
– Με τι θέλετε να συνδεθεί η θητεία σας στο υπουργείο;
– Με την περιφερειακή πολιτική για τον πολιτισμό. Θεωρώ ότι μακροπρόθεσμα θα δώσει ανάσα στον πολιτισμό. Η περιφέρεια έχει υποτιμηθεί, έχει απαξιωθεί. Και συνταγματικά της οφείλουμε.