Στην πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα στην Ελλάδα, ο Αριστείδης Μπαλτάς είχε αναλάβει υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων σ' ένα θεωρητικά μικρό και ευέλικτο σχήμα. Τότε επιχείρησε να πείσει ότι η Παιδεία δεν θα «αφομοιώσει» τον Πολιτισμό.
Στη δεύτερη κυβέρνηση Τσίπρα, ωστόσο, ανέλαβε το εκ νέου αυτονομημένο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού καθώς επιβεβαιώθηκε η δυσκολία του «παντρέματος» μεταξύ δύο ογκωδέστατων χαρτοφυλακίων με πολύπλοκες ευθύνες και αρμοδιότητες. Ο κ. Μπαλτάς κλήθηκε να ανταποκριθεί σε μια σειρά από προκλήσεις που αφορούν έναν τελματωμένο τομέα που λειτουργεί με προϋπολογισμό ασφαλείας.
Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός με αντικείμενο τη φιλοσοφία της επιστήμης, πρόεδρος του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς», μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ και υπεύθυνος σύνταξης της Ιδρυτικής Διακήρυξης του κόμματος μιλάει στον «Φ» για τα «καυτά» ζητήματα που αφορούν το Υπουργείο του.
Σε κάθε περίπτωση ενδιαφέρουν τους Κύπριους αναγνώστες καθώς ο Πολιτισμός είναι ένας τομέας που συνδέει τις δύο χώρες όσο ίσως κανένας άλλος. Παράλληλα, αναφέρεται στις πολιτικές εξελίξεις, το «αισιόδοξο» κλίμα μετά τη συμφωνία- πακέτο στο Eurogroup, την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, τις προοπτικές συνεργασίας Κύπρου-Ελλάδας στον τομέα του Πολιτισμού, αλλά και το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα.
Γράφει: Γιώργος Σαββινίδης
-Πώς είναι το κλίμα σήμερα στην Αθήνα; Πιο αισιόδοξο. Ολοκληρώθηκε το Eurogroup με τις αποφάσεις προς την κατεύθυνση που περιμέναμε. Εκταμιεύεται μια μεγάλη δόση, ένα σημαντικό κομμάτι της οποίας προορίζεται για ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου –άρα επιστρέφει στην αγορά- και το υπόλοιπο για την αποπληρωμή των δόσεων και τη συνέχιση του προγράμματος μέχρι το 2018. Παράλληλα, προχωρεί η συζήτηση για το χρέος και την απομείωσή του με οδικούς χάρτες και μέτρα. Κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες οι διαπραγματευτές και σύσσωμη η κυβέρνηση για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα.
-Πώς «μεταφράζεται» αυτή η αισιοδοξία; Έχει αλλάξει το κλίμα στην Ευρώπη σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, τον σέβονται περισσότερο. Η Ελλάδα αρχίζει να επανακτά τη θέση της στην Ένωση, τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν αυτή που έπρεπε. Διαμορφώνεται ένα κλίμα αισιοδοξίας σε επίπεδο χώρας. Έστω κι αν, κατά τα ελληνικά ειωθότα, η αντιπολίτευση κάνει ότι δεν καταλαβαίνει. Από τη στιγμή που θα αρχίσουν να φαίνονται οι θετικές επιπτώσεις αυτής της συμφωνίας –προφανώς υπάρχουν κι οι αρνητικές– θ' αρχίσει να γίνεται πιο υλική η αίσθηση ότι γυρίζουμε σελίδα. Σιγά-σιγά θα φανεί και με τη μείωση της ανεργίας και πιο σύντομα σε επίπεδο επενδύσεων. Υπάρχουν επενδυτές που περιμένουν να αποκατασταθεί η πολιτική ηρεμία για να συμβάλουν.
-Πώς εισπράττετε αυτό το θετικό κλίμα στον δικό σας τομέα; Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, δυστυχώς, έχει πολύ μικρό προϋπολογισμό. Και δη για μια χώρα σαν την Ελλάδα αυτό είναι στα όρια του ακατανόητου για κάποιον που δεν έχει ζήσει την κατάσταση. Αναγκαστήκαμε να πορευτούμε με μικρότερους προϋπολογισμούς κι αυτό σημαίνει ότι έχουν συσσωρευτεί χρέη μέσω κυρίως των εποπτευόμενων φορέων. Ελπίζουμε τα δισεκατομμύρια που αφορούν σε ληξιπρόθεσμα χρέη να αγγίξουν κι εμάς. Έτσι, θα υπάρξει μεγάλη ανακούφιση στους εποπτευόμενους φορείς και στον τομέα του σύγχρονου πολιτισμού. Το Υπουργείο μας δεν θεωρεί εαυτόν αμέτοχο στην όλη προσπάθεια ανάπτυξης της χώρας. Μια σωστή αντιμετώπιση και της κληρονομιάς και του σύγχρονου πολιτισμού δεν είναι απλώς κάτι σημειακό για να χαίρονται ή να αισθάνονται περήφανοι οι πολίτες, αλλά είναι μια διαδικασία που με πολλούς τρόπους συμβάλει στην ανάπτυξη.
-Θα λέγατε ότι το χαρτοφυλάκιο του Πολιτισμού είναι πιο απαιτητικό από της Παιδείας; Δύσκολη ερώτηση. Είναι και τα δύο εξίσου απαιτητικά, με άλλο τρόπο το καθένα. Ο Πολιτισμός, με την ευρεία έννοια και της Κληρονομιάς και του Σύγχρονου είναι όρος αυτογνωσίας ενός λαού. Η ευθύνη σε τελευταία ανάλυση είναι να καλλιεργήσουμε προϋποθέσεις ώστε να αναδειχτεί ουσιαστικά αυτή η αυτογνωσία. Το Υπουργείο Πολιτισμού έχει να διαχειριστεί μια κληρονομιά που προκαλεί δέος. Σχεδόν σε κάθε γωνιά που πατάς αισθάνεσαι ένα βάθος αιώνων. Η Ελλάδα είναι μια χώρα- μουσείο. Στα ίδια της τα εκθέματα περιλαμβάνει ένα μεγάλο κομμάτι της Ιστορίας της ανθρωπότητας. Παράλληλα, τελευταία γίνεται όλο και πιο πλατιά γνωστό ότι η Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή χώρα παραγωγής Πολιτισμού σε όλες τις τέχνες. Πολλές μικρές ομάδες παράγουν πολλά καλά πράγματα. Από το υστέρημά τους σε τελευταία ανάλυση, χωρίς ενίσχυση, βρίσκοντας εκ των ενόντων χώρους και δυνατότητες. Δική μας ευθύνη είναι να τους διευκολύνουμε με κάθε τρόπο. Για πρώτη φορά, προγράμματα ΕΣΠΑ «ξεκλειδώνουν» για τους ανθρώπους του πολιτισμού καθώς το νέο ΕΣΠΑ αναγνωρίζει ρητά πλέον τον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα ως έναν από τους δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
-Πώς πρέπει να λειτουργεί ένα σύγχρονο μουσείο; Με τη σύγχρονη αντίληψη, το μουσείο είναι πόλος έλξης όχι μόνο για τα εκθέματά του αλλά και σε σχέση με την τοπική κοινωνία, την παραγωγή, τις συνήθειες, τα ήθη, τη διατροφή κ.λπ. Συνέργειες με την τοπική κοινωνία σε πολλά επίπεδα έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος κι αυτό άρχισε να γίνεται κοινή αντίληψη. Οι περιφερειάρχες, σε αντίθεση με παλιότερα, δεν εκλαμβάνουν το μουσείο ως υποχρέωση και καθήκον, αλλά ως κάτι που ωθεί συνολικά την περιφέρεια. Αυξάνει τα τουριστικά ρεύματα, ωθεί σε τελική ανάλυση κάθε ελληνική πόλη να αποκτήσει ένα παγκόσμιο «brand name». Η Ελλάδα, είναι γεμάτη brand name αλλά δεν υπάρχει η ανάλογη αξιοποίηση. Όπως στο εξωτερικό γνωρίζουν την Ακρόπολη ή τη Σαντορίνη να μάθουν και τα Μέγαρα ή τη Θήβα η οποία έχει ένα πολύ σημαντικό μουσείο που αποτυπώνει την πολυχιλιετή Ιστορία της. Το ΕΣΠΑ τέλειωσε με επιτυχία για την Ελλάδα και στο Υπουργείο έχουμε ένα σημαντικό απόθεμα υποδομών για τον πολιτισμό. Η επόμενη φάση είναι η αξιοποίηση αυτού του υλικού αποθέματος. Άρχισε να γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη στην Ελλάδα η αντίληψη ότι το μουσείο ή ο αρχαιολογικός χώρος δεν είναι κάτι παθητικό. Είναι ενεργό τόσο σε επίπεδο σχέσεων του τόπου με την κληρονομιά του, όσο και σε επίπεδο σχολείων και ειδικών προγραμμάτων ένταξης σύγχρονων μορφών ψηφιοποίησης. Ευτυχώς, προκύπτουν και χορηγοί που βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, όπως π.χ. η OTE από την οποία πρόσφατα δεχτήκαμε χορηγία με τη μορφή παροχής δωρεάν ίντερνετ σε 20 μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της χώρας.
-Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Γιατί καθυστέρησε τόσο και τελικά δεν άνοιξε φέτος; Προέκυψαν ολιγωρίες και από πλευράς Υπουργείου το προηγούμενο διάστημα, ωστόσο αντιμετωπίστηκαν και πλέον οι προϋποθέσεις για να λειτουργήσει σύντομα το ΕΜΣΤ έχουν κατ' ουσίαν συγκεντρωθεί. Εξ ου και εφαρμόζει ήδη το πρόγραμμα «Προλεγόμενα» με πρόδρομες εκδηλώσεις γι' αυτό που θα επακολουθήσει. Είναι μια σειρά εκδηλώσεων, χωρίς υπερβολές, που αποσκοπεί στη γνωριμία με το κοινό, ν' αρχίσει ο κόσμος να το συνηθίζει. Είναι σχεδόν έτοιμο να λειτουργήσει και το επόμενο διάστημα ευελπιστούμε να έχουμε τα επίσημα εγκαίνια.
-Η κατάργηση του ΕΚΕΒΙ θεωρείται από τα μεγαλύτερα λάθη της προηγούμενης κυβέρνησης. Θεωρείτε ανεπανόρθωτη τη ζημιά; Σκέφτεστε να το επαναφέρετε; Όντως υπάρχουν λάθη που είναι εξαιρετικά σοβαρά. Μεγάλο πλήγμα ήταν και η ταυτόχρονη κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου και προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να πείσουμε τους εταίρους μας ότι το μέτρο αυτό αντί να βοηθήσει, κατέστρεψε το βιβλίο. Εντός των ημερών ανακοινώνουμε μια επιτροπή συστηματικής εξέτασης όλων των διαστάσεων του θέματος «Βιβλίο», από τα θεσμικά μέχρι τα πρακτικότερα, ώστε να αντιμετωπίσουμε αυτή την καταστροφή. Το ζήτημα του ΕΚΕΒΙ μας απασχολεί πολύ. Όχι ως προς επανασύστασή του, μιμητικά, αλλά ως μια προσπάθεια να αξιοποιήσουμε την εμπειρία του, να κατανοήσουμε κάποιες υπερβολές στη διαχείριση και τον τρόπο που λειτουργούσε. Εντάχθηκε κακήν κακώς στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και πρέπει να το ανεξαρτητοποιήσουμε, να αποκτήσουμε έναν φορέα που θα υπηρετεί μια σωστή πολιτική βιβλίου.
Η εκπαίδευση έχει πολλά να κερδίσει
Τα Υπουργεία Παιδείας Ελλάδας και Κύπρου προωθούν πρόγραμμα συνεργασίας για μορφωτικά θέματα. Προσβλέπετε σε αντίστοιχη συνεργασία σε επίπεδο Πολιτισμού;
-Βέβαια. Έχω συναντηθεί με τον υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, τον κύριο Καδή, με τον οποίο έχουμε πολύ καλή σχέση. Όταν ακόμη ήμουν υπουργός Παιδείας είχαμε κάνει μια συζήτηση για πρωτόκολλο που θα αφορούσε και τον Πολιτισμό. Με όλη την κατάσταση που επικρατούσε εδώ δεν είχαμε την ευκαιρία να το ολοκληρώσουμε και να το υπογράψουμε. Ωστόσο, δεν το έχουμε εγκαταλείψει. Οι δύο χώρες μοιράζονται πολλά κοινά ενδιαφέροντα. Μοιραζόμαστε πλήρως τα ζητήματα κληρονομιάς, αλλά υπάρχουν και αρκετά ζητήματα στον σύγχρονο πολιτισμό που ενδιαφέρουν και τις δύο πλευρές. Το πρωτόκολλο θα περιλαμβάνει γενικούς όρους συνεργασίας και ανταλλαγών. Δεν είναι δύσκολο να συνταχθεί, εντούτοις χρειάζεται λεπτομερέστερη επεξεργασία σε σημεία που αφορούν περισσότερο τις δομές των δύο χωρών. Να ξεκαθαρίσουν κάποια θεσμικά ζητήματα.
- Στην Κύπρο ο Πολιτισμός δεν είναι αυτόνομος, αλλά υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας. Από την προηγούμενη εμπειρία σας ως επικεφαλής ενός τέτοιου υπερυπουργείου πόσο λειτουργικό εκτιμάτε ότι είναι αυτό; Ιδανικά, αν πούμε ότι σχεδιάζουμε ένα κράτος από την αρχή, εγώ φρονώ ότι πρέπει να πηγαίνουν μαζί Πολιτισμός και Παιδεία. Σε πολλά επίπεδα η εκπαίδευση έχει πολλά να κερδίσει από μια μονιμότερη τριβή με τον πολιτισμό. Είναι σημαντικό τα παιδιά να μαθαίνουν από νωρίς τη σημασία της τέχνης. Από τότε που ήμουν στο Υπουργείο Παιδείας έλεγα ότι πρέπει να δημιουργηθεί κάτι ως ζώνη πολιτισμού στα προγράμματα σπουδών. Επιπλέον, υπάρχει και η πτυχή της αναγνώρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, ζωντανεύοντας τα μαθήματα της φιλολογίας και της ιστορίας. Η έγκαιρη τριβή με την τέχνη έχει ως επακόλουθο την εξοικείωση αλλά και μια δημιουργική απομυθοποίηση της καλλιτεχνικής διεργασίας οικοδομώντας πιο ουσιαστικές σχέσεις των παιδιών με τον πολιτισμό. Βλέπω θετικά τη συνάφεια των δύο υπουργείων και οι όποιες ενστάσεις υπάρχουν αφορούν στον φόβο ότι ο Πολιτισμός θα υπάγεται ως υποδεέστερος στην Παιδεία στην οποία επενδύονται πολύ περισσότερα κονδύλια, κι έτσι θα ασφυκτιά. Αυτό θα μπορούσε να ξεπεραστεί ως ένα βαθμό.
Μάρμαρα - Δεν είναι πρόσφορη στιγμή για νομική διεκδίκηση
Υπάρχει μια αίσθηση ότι δεν είναι ξεκάθαρη η θέση της ελληνικής κυβέρνησης για το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Τελικά έχετε αποκλείσει το ενδεχόμενο νομικής διεκδίκησης; Εξακολουθούμε να διεκδικούμε την επιστροφή των Μαρμάρων με όλους τους τρόπους, χωρίς να αποκλείουμε τη δυνατότητα νομικής διεκδίκησης. Απλώς θεωρούμε ότι δεν είναι πρόσφορη η στιγμή να προσφύγουμε στα δικαστήρια. Από εκεί και πέρα η συνειδητοποίηση ότι πρέπει να επιστραφούν τα Μάρμαρα γίνεται όλο και πλατύτερη. Έχει συμβάλει σ' αυτό όχι μόνο η λειτουργία του Μουσείου της Ακρόπολης αλλά και σύγχρονα γεγονότα, όπως η περίπτωση της Παλμύρας. Πλέον η σημασία της ακεραιότητας ενός μνημείου γίνεται ολοένα και πιο βαθιά κατανοητή. Εμείς αιτούμαστε να επιστρέψουν τα Μάρμαρα προφανώς επειδή είναι δική μας κληρονομιά, αλλά επίσης κι επειδή είναι παγκόσμια κληρονομιά της ΟΥΝΕΣΚΟ. Θεωρούμε ότι η επιστροφή δεν είναι ίδιου τύπου με άλλων θησαυρών που απήχθησαν από άλλες χώρες. Εδώ μιλάμε ίσως για το πιο συμβολικό μνημείο σ' όλο τον Δυτικό Πολιτισμό. Υπό αυτή την έννοια προσπαθούμε να διευρύνουμε με όλα τα μέσα τους τρόπους ιδεολογικής συνειδητοποίησης του ζητήματος, να πείσουμε τον κόσμο.
Η αλληλεγγύη στο προσφυγικό θα έχει ημερομηνία λήξης
- Ποια είναι η δική σας εξήγηση για την άνοδο της ακροδεξιάς που σημειώνεται στην Ευρώπη, την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο; Είναι σύνθετα αυτά τα φαινόμενα, αλλά η πρώτη σκέψη είναι ότι πρόκειται για ένα ακόμη παρελκόμενο των πολιτικών της λιτότητας. Είναι μια διαδικασία περιθωριοποιήσεων, που έρχεται να «δέσει» με το έλλειμμα στην Παιδεία και τον Πολιτισμό. Η έλλειψη προοπτικής, η αδυναμία να αντιστρέψουν τη ζοφερή εικόνα του μέλλοντος, εξαιτίας της λιτότητας που δεν μοιάζει να έχει ορατό τέλος, κάποτε εξωθεί στο σαρωτικό άκρο. Πιο εύκολο μοιάζει σε κάποιους που δεν έχουν τις αντιστάσεις και βρίσκονται σε δεινή οικονομική κατάσταση να ελκυστούν από ένα σαρωτικό σύνθημα ενάντια στο ξένο, το διαφορετικό, ή ενάντια στους πολιτικούς «που είναι κακοί».
- Είναι μόνο η λιτότητα; Δεν παίζει ρόλο και το προσφυγικό; Η εκμετάλλευση του θέματος των μεταναστών και προσφύγων είναι μόνιμη. Τα ζούμε και στην Ελλάδα. Η διαφορά όμως εδώ είναι το κύμα αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες σε εποχή βαθιάς κρίσης, που έχει εκπλήξει τους πάντες. Αναπτύχθηκε λαϊκά κι όχι καθοδηγούμενα από την κυβέρνηση ή κάποια πολιτική δύναμη, επειδή οι Έλληνες θυμήθηκαν τι τράβηξαν οι ίδιοι, ή οι μετανάστες παππούδες τους. Αυτά τα τεράστια κύματα μεταναστών είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο θέμα και θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε ως χώρα για κάτι που δεν είναι στιγμιαίο αλλά διαρκές. Η διάσταση της αλληλεγγύης και της φιλοξενίας θα έχει ημερομηνία λήξης όταν πια η πίεση που θα ασκεί η όλη συνθήκη πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα της καθημερινότητάς σου, της ζωής σου, της ζωής των παιδιών σου, θα ξεπεράσει το όριο. Ίσως χρειάζεται και μια αναπροσαρμογή της ίδιας της έννοιας της φιλοξενίας. Στο μεσοδιάστημα, όμως, προκύπτουν ήδη ακραία φαινόμενα που ευτυχώς δεν επικράτησαν. Η Χρυσή Αυγή αυτό εκμεταλλεύτηκε και μεγάλωσε.
- Αυτές οι πολιτικές της λιτότητας δεν είναι όμως που διαδραμάτισαν ρόλο και για την άνοδο του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα; Κάποια στιγμή όταν πιέστηκε πολύ ο λαός κι άρχισε να εγκαταλείπει τα μεγάλα κόμματα το δίλημμα που τέθηκε εκ των πραγμάτων ήταν «Αριστερά ή Δεξιά». Οι κυρίαρχες δυνάμεις δεν ήθελαν ούτε το ένα ούτε το άλλο κι αν τελικά ο περισσότερος κόσμος στράφηκε προς τα αριστερά κι όχι προς τα δεξιά αυτό έχει να κάνει με το ιστορικό βάθος. Η Αριστερά στην Ελλάδα συνέβαλε στην Αντίσταση, υπάρχει η αίσθηση ότι υπήρχε μια δυνατότητα για ανάσα που στερήθηκε με τον εμφύλιο και τα παρεπόμενα. Η ελπίδα βασίστηκε στην προοπτική επανάκτησης της αξιοπρέπειας του ιστορικού παρελθόντος. Αντίστοιχα, οι Αυστριακοί είχαν την αντίστροφη παράδοση. Προσαρτήθηκαν οικειοθελώς με το «Anschluss» στη Γερμανία το 1938, μπήκαν δυναμικά στο παιχνίδι του παγγερμανισμού και του χιτλερισμού και τώρα αυτό επιστρέφει μέσω της λιτότητας.
Η ίδρυση Ακαδημίας Τεχνών
- Το Ελληνικό Φεστιβάλ πέρασε από διάφορες φουρτούνες τον τελευταίο καιρό. Προσδοκάτε ότι με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο θα επανέλθει σε τροχιά ηρεμίας; Ήταν μια παλιά ιστορία που πράγματι μας ταλαιπώρησε πολύ. Επιλέξαμε τον κ. Θεοδωρόπουλο, ο οποίος ανέλαβε να τα βγάλει πέρα σε δύσκολες συνθήκες και με πιεστικά χρονοδιαγράμματα. Τα πρώτα δείγματα είναι πολύ θετικά κι ελπίζουμε να συνεχίσει έτσι, ώστε να πέσουν επιτέλους οι τόνοι, να ηρεμήσουμε και να χαρούμε ένα ωραίο φεστιβάλ.
- Σε ποιο βαθμό ήταν οι υποθέσεις του Εθνικού και του Ελληνικού Φεστιβάλ που σας έπεισαν ότι χρειάζεται να ρυθμιστούν νομοθετικά θέσεις οικονομικών διευθυντών στους εποπτευόμενους φορείς; Όλη η προηγούμενη νομοθεσία σχετικά με τους εποπτευόμενους φορείς πάσχει ακριβώς εκεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις δίνει υπερβολικά πολλές και μάλιστα ετερόκλητες αρμοδιότητες στον καλλιτεχνικό διευθυντή. Κι επειδή δεν μπορεί κανείς από τη φύση του ή τις σπουδές του να είναι ταυτόχρονα νομικά και διοικητικά επαρκής, να διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα για μια χρηστή διοίκηση, αλλά να είναι και καλλιτεχνικά μια σπουδαία προσωπικότητα, εκτιμούμε ότι πρέπει να διακριθούν αυτές οι ιδιότητες. Όσο μας επιτρέπει η νομοθεσία το τροχιοδρομούμε, περίπτωση με την περίπτωση. Ελπίζω κάποια στιγμή να συγκεντρώσουμε την πείρα από τους εποπτευόμενους φορείς και να περάσουμε κάποιες διατάξεις ώστε αυτό να γίνει πλέον ο κανόνας.
- Πρόσφατα εξαγγείλατε τη σύσταση διυπουργικής επιτροπής για την ίδρυση Ακαδημίας Τεχνών. Ποιο είναι το σκεπτικό αυτής της εξαγγελίας; Είναι μια παλιά ιδέα που την ξαναζωντανεύουμε. Υπάρχουν οι σχολές καλών τεχνών που καλύπτουν τις εικαστικές τέχνες. Ωστόσο, δεν υπάρχει το ανάλογο για τους καλλιτέχνες του θεάτρου, της μουσικής, του κινηματογράφου. Λειτουργούν οι δραματικές σχολές του Εθνικού Θεάτρου και του ΚΘΒΕ των οποίων το πτυχίο είναι αδιαβάθμητο. Μπορεί κάποιος να αποφοιτήσει έπειτα από εξαιρετικά απαιτητικές σπουδές, να φτάσει να κάνει μέχρι και διεθνή καριέρα, αλλά επιστρέφοντας στην Ελλάδα προκειμένου να ενταχθεί στο ελληνικό δημόσιο, να θεωρείται απόφοιτος Λυκείου. Η ιδέα είναι να εντάξουμε τις κρατικές σχολές, δηλαδή τις σχολές καλών τεχνών, τις δραματικές σχολές, το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης -που είναι πρόσωπα δημοσίου δικαίου- και να συγκροτήσουμε τον πυρήνα μιας Ακαδημίας Τεχνών που θα προσφέρει αναγνωρισμένο κρατικό τίτλο σπουδών. Παράλληλα, να βρούμε τρόπους ώστε απόφοιτοι ιδιωτικών σχολών με κάποιο έλεγχο στα προγράμματα σπουδών και τους όρους λειτουργίας να μπορούν με εξετάσεις ή πρόσθετη φοίτηση να αντιστοιχήσουν το πτυχίο τους. Αναζητούμε φόρμουλα για μια γενική ομπρέλα που θα καλύπτει όλες τις τέχνες.
- Ακούγεται πολύπλοκο. Πώς θα προωθηθούν οι απαραίτητες νομικές ρυθμίσεις; Ποιο θα είναι το κόστος; Μιλάμε χωριστά με καθεμία από τις τέσσερις καταρχήν σχολές, καθώς θα χρειαστούν κι αυτές αλλαγές στα προγράμματά τους. Η Δραματική Σχολή του Εθνικού ελπίζουμε ότι θα διευρυνθεί και με τμήματα σκηνοθεσίας και σκηνογραφίας. Πάντως, ούτε κτήρια θα χρειαστεί να φτιάξουμε ούτε νέους καθηγητές να πληρώσουμε. Προφανώς υπάρχει κάποιο κόστος αλλά είναι ελάχιστο. Παράλληλα, θα υπάρχουν και συνέργειες μεταξύ των σχολών και καλύψεις με καθηγητές. Το επιχείρημα δεν είναι μόνο κοινωνικό, ότι δηλαδή δεν αναγνωρίζονται τα πτυχία των καλλιτεχνών, αλλά θα τολμούσα να πω ότι είναι και καλλιτεχνικό πια. Οι σύγχρονες μορφές δημιουργίας εμπλέκουν όλες τις τέχνες. Συνεπώς, μια Ακαδημία Τεχνών όπου θα μπορούν να συλλειτουργούν θα είναι ένα ενδιαφέρον βήμα.
