«Η τυραννία της Ελλάδας στη Γερμανία», «Η Γερμανία καταδυναστεύει την Ελλάδα». Οι παραδοχές αυτές, όσο και αν ακούγονται αντιφατικές, ήταν καθοριστικές για την αμοιβαία εικόνα και τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και των λαών τους σε διαφορετικές χρονικές συγκυρίες στη διάρκεια των τελευταίων 100 χρόνων. Η πρώτη είναι τίτλος δημοφιλούς βιβλίου στον μεσοπόλεμο, η δεύτερη ακουγόταν συχνά στην περίοδο της οικονομικής κρίσης. Υπάρχουν κι άλλες, που η καθεμιά τους ακουμπά σε διαφορετικές συναντήσεις μεταξύ των δύο λαών. Μπορεί να πει κανείς ότι οι δύο χώρες σε έναν βαθμό συνδιαμορφώθηκαν. Πράγματι, η Γερμανία του 19ου αιώνα διαμορφώθηκε υπό την αιγίδα του ελληνικού κλασικισμού. Και η Ελλάδα έγινε κράτος την ίδια εποχή, από μια βαυαρική δυναστεία και τους νομοθέτες της. Γερμανικό μοντέλο ακολούθησε το ελληνικό πανεπιστήμιο και γερμανοσπουδαγμένοι ήταν οι πρώτοι καθηγητές του. Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα διχάστηκε, όταν ο βασιλιάς υποστήριζε να παραμείνει η χώρα ουδέτερη, ευνοώντας τα γερμανικά συμφέροντα, ενώ ο πρωθυπουργός υποστήριζε την ανάμιξή της στον πόλεμο, στο πλευρό της Αντάντ. Και στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Γερμανοί επέβαλλαν στην Ελλάδα μια πολύ σκληρή κατοχή, με βαρύ φόρο σε ανθρώπινες ζωές και τεράστιες καταστροφές στις υποδομές και την οικονομία. Συνέπεια αυτής της κατοχής ήταν και ο ελληνικός εμφύλιος, που αποτελεί μια από τις πιο τραυματικές περιόδους της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας. Τη δεκαετία του 1960 οι Έλληνες μετανάστευσαν στη Γερμανία, βρίσκοντας διέξοδο από την κατεστραμμένη οικονομία της χώρας και συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ανοικοδόμηση της Γερμανίας. Στην περίοδο της δικτατορίας του 1967, η Γερμανία στάθηκε αλληλέγγυα στον αντιδικτατορικό αγώνα στην Ελλάδα. Την περίοδο της οικονομικής κρίσης, η Γερμανία πίεσε την Ελλάδα για έξοδο από την ευρωζώνη. Δυο αιώνες Ελλάδα και Γερμανία χορεύουν, πότε φιλικά και πότε εχθρικά. Και σήμερα;
Εδώ έρχεται να συμβάλλει καθοριστικά η πολιτισμική πύλη Ελληνογερμανικές Συναντήσεις / diablog.eu. Λειτουργώντας ως πολιτισμικός διαμεσολαβητής, γεφυρώνει το κενό της ανοικειότητας, προσπαθώντας να αμβλύνει τη δυσπιστία όχι με μια από τα πάνω παρέμβαση, αλλά προάγοντας την επικοινωνία μεταξύ των λαών. Δημιουργεί τον απαραίτητο χώρο και το αναγκαίο ασφαλές περιβάλλον, ώστε οι πολίτες των δύο χωρών να μπορούν, με συστηματικό και δομημένο τρόπο, να επικοινωνούν τις εμπειρίες τους, να μοιράζονται τις σκέψεις τους, τις ανησυχίες και τα όνειρά τους, μέσα από την πολιτισμική τους παραγωγή να μεταφράσουν οι μεν αυτό που λένε οι δε. Αποτελεί τομή στον τρόπο που διαχειριζόμαστε την διαδικασία πολιτισμικής οικείωσης και μάλιστα σε μια κατεύθυνση δημοκρατική. Για το λόγο αυτό αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στην Michaela Prizinger, μια λαμπρή φιλόλογο, μαθήτρια του Gunnar Hering, ενός επίσης μεγάλου γερμανού ιστορικού που έγραψε διεισδυτικές αναλύσεις για την Ελλάδα, που είχε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει τις Ελληνογερμανικές Συναντήσεις, και σε όλους όσους συμμετέχουν σε αυτό το εγχείρημα.
Θερμά συγχαρητήρια αξίζουν επίσης στο πολιτιστικό ταμείο του Βερολίνου Hauptstadtkulturfond και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την υποστήριξη του συνεδρίου. Με αυτές τις σκέψεις και με την ελπίδα να αποτελέσει εφαλτήριο για μια στενότερη επικοινωνία μεταξύ των δύο λαών στην λογοτεχνική και γενικότερα την πολιτισμική παραγωγή, εύχομαι κάθε επιτυχία στο Syn_Energy_Berlin_Athens.
***
Τοποθέτηση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Μυρσίνης Ζορμπά στο πενθήμερο Ελληνογερμανικό Συνέδριο Λογοτεχνών Syn_Energy_Berlin_Athens, που ξεκινά σήμερα στο Βερολίνο και διοργανώνεται από την πολιτισμική πύλη «Ελληνογερμανικές Συναντήσεις» / diablog.eu.
