Εκφράζοντας κατ' αρχάς τη λύπη μου που δεν μπορώ να είμαι σήμερα μαζί σας, στα εγκαίνια αυτής της πολύ σημαντικής έκθεσης, θα ήθελα να στείλω δυο λόγια και να σας μεταφέρω την ένθερμη στήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και τη δική μου προσωπικά στο έργο σας.
Η έκθεση των κεραμικών του εργοστασίου ICARO – ΙΚΑΡΟΣ, που επιστρέφει εμπλουτισμένη σήμερα στον γενέθλιο τόπο της, μετά την πρώτη επιτυχημένη παρουσίασή της στην Αθήνα και στο Μουσείο Μπενάκη το φθινόπωρο του 2017, είναι ένα υλικό τεκμήριο της πλούσιας ιστορίας των Δωδεκανήσων και ιδιαίτερα της Ρόδου κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Η παράδοση βέβαια της κεραμοποιίας στο νησί χρονολογείται από πολύ παλαιότερα, από τον 16ο αιώνα και τα περίφημα κεραμικά του Ιζνίκ, δείγματα των οποίων επίσης παρουσιάζονται στην έκθεση.
Αυτή την οθωμανική παράδοση θα αξιοποιήσει η ιταλική εταιρεία κεραμικών ICARO, με την ίδρυσή της το 1928 στο νησί, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει στη Ρόδο ένα παράδειγμα εκβιομηχάνισης και οικονομικής ανάπτυξης για τις ιταλικές κτήσεις. Η βιομηχανική παραγωγή χρηστικών και διακοσμητικών κεραμικών θα ανθίσει κατά τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής του νησιού και θα συνεχιστεί όταν το εργοστάσιο θα περάσει σε ελληνικά χέρια και στον Ρόδιο επιχειρηματία Κωνσταντίνο Χατζηκωνσταντή. Το όνομά του θα εξελληνιστεί σε ΙΚΑΡΟΣ και θα γίνει το δεύτερο μεγαλύτερο εργοστάσιο κεραμικών στην Ελλάδα μετά τον «Κεραμεικό», παίζοντας κεντρικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού.
Η έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα στο εμβληματικό για το νησί της Ρόδου Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου έχει ξεχωριστή σημασία για πολλούς λόγους.
Αναδεικνύει το νησί της Ρόδου για μια ακόμη φορά ως σταυροδρόμι πολιτισμών, ως τόπο γόνιμων ανταλλαγών και αλληλεπιδράσεων μεταξύ διαφορετικών πολιτισμικών παραδόσεων.
Συνδέει μια μακραίωνη παράδοση καλλιτεχνικής δημιουργίας με την καθημερινή ζωή και τη χρηστικότητα, με μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη να έχει την τέχνη και την ομορφιά στον πυρήνα της καθημερινότητας.
Δίνει ένα παράδειγμα οικονομικής ανάπτυξης με επίκεντρο τον πολιτισμό και με πολλαπλές ωφέλειες για την εκάστοτε τοπική κοινωνία, τόσο στην απασχόληση, όσο και στον τουρισμό και στην εξωστρέφεια της οικονομίας του.
Αναδεικνύει το γόνιμο έδαφος που μπορούν να δημιουργήσουν οι συνέργειες μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.
Η συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου της Ρόδου, του Μουσείου Μπενάκη αλλά και ιδιωτών που προσέφεραν τις συλλογές τους, μας δίνει τη δυνατότητα να απολαύσουμε μέσα από αυτή την έκθεση 60 χρόνια ιστορίας του νησιού, μιας ιστορίας άρρηκτα συνδεδεμένης με το παρελθόν, που όμως την ίδια στιγμή ανοίγει δρόμους και προβάλλεται στο μέλλον.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού όχι μόνο στηρίζει ανεπιφύλακτα τέτοιες πρωτοβουλίες, αναλαμβάνοντας κεντρικό ρόλο στην υλοποίησή τους, αλλά έχει και τη βούληση να τις συνεχίσει και να τις διευρύνει. Για τη σημαντική κληρονομιά του εργοστασίου ICARO – ΙΚΑΡΟΣ, αλλά και ευρύτερα για τη ροδιακή κεραμική, που παραμένει ζωντανή και εξελίσσεται σήμερα, βούλησή μας είναι να βρει τη θέση της στα πωλητήρια των αρχαιολογικών χώρων, μουσείων και μνημείων, μαζί με άλλα τέχνεργα του νεότερου και σύγχρονου πολιτισμού μας, ενισχύοντας παραδοσιακά επαγγέλματα και την πολιτιστική οικονομία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Σας ευχαριστώ
