Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους διοργανωτές για την πρόσκληση στα σημερινά εγκαίνια της 23ης Art Athina, της σημαντικότερης φουάρ σύγχρονης τέχνης της Ελλάδας και μιας από τις παλαιότερες στην Ευρώπη.
Που λαμβάνει χώρα σε μια κομβική και κρίσιμη συγκυρία για την ελληνική σύγχρονη τέχνη και συνολικότερα για το πολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας.
Η περσινή διοργάνωση της Documenta ενέγραψε την Αθήνα μεταξύ των διεθνών κέντρων της σύγχρονης τέχνης και εν γένει του σύγχρονου πολιτισμού. Μια πρωτόγνωρη κινητικότητα ανθρώπων, ιδεών, εκδηλώσεων και έργων άφησε ένα ισχυρό στίγμα, οι πολιτιστικές και καλλιτεχνικές συνέπειες του οποίου έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται.
Σε αυτό πλαίσιο προκύπτουν δύο κρίσιμα ερωτήματα.
Πρώτο, ποια είναι η θέση και ο ρόλος της Art Athina σήμερα, μετά την Documenta, και, ας μην το ξεχνάμε, παράλληλα με την ολοένα και συστηματικότερη δραστηριότητα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και την αυξανόμενη δραστηριοποίηση μεγάλων ιδιωτικών φορέων στον τομέα του σύγχρονου πολιτισμού;
Δεύτερο, ποιο είναι το οικονομικό αποτύπωμα αυτού του καινούργιου, έντονου ενδιαφέροντος της παγκόσμιας κοινότητας για την Αθήνα, για τη ζωντανή ιστορία και την τέχνη της; Πώς η κινητικότητα των εκδηλώσεων και των ανθρώπων, καλλιτεχνών, ενδιαφερομένων και συλλεκτών, μπορεί να μεταφραστεί σε οικονομική ευρωστία, ικανή να συντηρήσει ένα καλλιτεχνικό πεδίο που τα τελευταία χρόνια έχει δοκιμαστεί έντονα από την οικονομική κρίση;
Λοιπόν, η μεταφορά της 23ης Art Athina από τις παρυφές στο κέντρο του αστικού ιστού σηματοδοτεί την ανάγκη αφ' ενός να καταστεί η φουάρ αναπόσπαστο μέρος της συνολικής καλλιτεχνικής δυναμικής της πόλης και αφ' ετέρου να επιβεβαιωθεί η άρρηκτη σχέση της οικονομίας με την κίνηση των ιδεών και τον πλούτο της δημιουργίας. Το ανανεωμένο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της φουάρ κινείται προς την ίδια κατεύθυνση. Η Art Athina στο Ωδείο Αθηνών, αλλά και με ισχυρή παρουσία εκτός των τειχών του εκθεσιακού χώρου, συμμετέχει ενεργά στη ζωή της πόλης, γίνεται μέρος του παλμού της, τμήμα μιας διαδρομής, κομμάτι της αστικής εμπειρίας.
Από την άποψη αυτή, είναι εξίσου σημαντικό ότι η 23η Art Athina στεγάζεται σε ένα κτίριο ορόσημο, στενά συνδεδεμένο με ένα μείζον πολιτιστικό όραμα για την Αθήνα, ένα κτίριο που αποτελεί και το ίδιο σημαντική αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική παρακαταθήκη. Το Ωδείο Αθηνών, στην περιοχή του Ιλισού και του Λυκείου όπου εγκαταστάθηκε η σχολή του Αριστοτέλη, δίπλα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, έργο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου το ίδιο, έχει εδώ και χρόνια συνδεθεί οργανικά με τη σύγχρονη τέχνη. Με τη διοργάνωση της Αrt Athina στα δίδυμα υπόγεια του Ωδείου Αθηνών ξεκινά ένα καινούργιο κεφάλαιο της σχέσης αυτής και το κτίριο ανοίγεται σε νέες λειτουργίες. Όχι μόνον καλλιτεχνικές αλλά και οικονομικές.
Η 23η Αrt Athina μας δίνει την ευκαιρία να σκεφτούμε σε βάθος μια απωθημένη σύζευξη: της πολιτιστικής δημιουργίας με την οικονομία, της τέχνης με την οικονομική της διάσταση.
Και η Αθήνα, η πόλη που φέρνει διαρκώς το ίχνος της ιστορίας και σημαδεύτηκε τα τελευταία χρόνια από την πολύπλευρη κρίση, οικονομική και κοινωνική, διεκδικεί πλέον τη θέση της ως τόπος της διεθνούς τέχνης.
Είναι στο χέρι όλων μας, της πολιτείας, των δημόσιων θεσμών, των ιδιωτικών φορέων, των καλλιτεχνών και των ανθρώπων της τέχνης γενικότερα να οικοδομήσουμε και να διατηρήσουμε τη δυναμική αυτή.
